كتاب باغ تأمل كتابي است كه در 478 صفحه به چاپ رسيده محوريت كل كتاب در حوزه ادبيات فارسي است و در قالب مقاله گردآوري شده است. مقالات كتاب در طي ساليان مختلف و بنا بر ضروريات و خواست اشخاص و يا ارگانهاي مختلف نوشته شده و برخي از مقالات هم به خاطر علاقه قلبي خودم به يك موضوع تهيه شده است.
بخشي از كتاب شامل مجموعه مقالاتي است كه در نقد كتب ادبي نوشته است، مثلاً نقد كتاب مجموعه شعر شاخه آفتاب، يا كتاب مجموعه شعر "تو مثل پنجره" خانم بهزادآزاد . البته نقد كتابهاي ادبي مانند "شاهنامه آبشخور عارفان" و "چرا حافظ چرا" كه نقدي است بر كتاب «چرا حافظ» دكتر محمودي بختياري هم جزئي از اين بخش است.
اما بخش اول كتاب شامل مقالاتي است كه بعضي از آنها جنبه توصيفي دارند و بعضي جنبه ادبي دارند. مثل مقاله "نامهاي به دوست جاودانهام نماز" و مقاله "نامهاي به معلم"، اين بخش نامهها و مقالات ادبي را در بر ميگيرد. البته نامهها صرفاً قالبي ادبي دارد.
اين كتاب شامل دو بخش است كه در قسمت اول مقالات كتاب شامل قطعات ادبي و نظريات خودم است در مورد ادبيات كه گاهي رگههاي نقد هم در مطالب اين بخش موجود است. مثلاً مقالاتي هست كه در نقد يك شعر نو يا يك غزل است. گاهي هم نقدها در نقد يك بيت است.ابياتي كه گاهاً حرفهاي زيادي براي گفتن دارد. مثلاً نگاهي به شعر آب را گل نكنيم سهراب سپهري است كه از ديدگاه خودم تجزيه و تحليل شده است. ضمن آنكه در تمام اين نقدها و تجزيهتحليلها اشعار را با شرايط جامعه تطبيق داده و سعي كرده ام كه بازخود شعر را در زمان خودش نشان دهم و اينكه همان شعر در جامعه كنوني ما چه حرف ها و پيام هايي براي گفتن دارد. در مجموع بخش اول كتاب مجموعه ای از مقالاتی است که بعضی از آنها مانند قطعه ادبی هستند. مطالعه این مقالات بیشتر خوشایند کسانی است که طالب زیبایی و فرم ادبیات فارسی هستند و می خواهند قلم خود را در عرصه نویسندگی تقویت کنند و نوشتارهای ادبی خلق کنند . در اين زمينه مقالات «نامه ای به دوست جاودانه ام نماز» و «نامه ای به معلم» در این راستا نگارش یافته اند. بعضی دیگر شرح و تفسیری است برای آثاری که به همت شاعران و نویسندگان بزرگی خلق شده اند.
در قسمت دوم كلاً نقد كتابهاي ادبي گنجانده شده است. يعني نقد و بررسی کتبی است که در حوزه ادبیات فارسی منتشر شده اند در این قسمت آثاری چون «شاهنامه آبشخور عارفان» ، «چرا حافظ » ، « نگاهی به دنیای تئو» ، « عاشقانه هندو » ، « نگاهی اجمالی به دیوان سیف فرغانی» و ... گنجانده شده اند. گاهي هم در نقدها بررسي كردهام كه نكته نظرات شعرا و نويسندگان چه اشكالاتي دارد، يا شامل چه نقاط قوتي است.
نخير دليل خاصي نداشته است. شايد چون مدت زمان زيادي را به مطالعه و تحقيق عرفان در شاهنامه پرداختهام اينگونه به نظر برسد كه نوشتن مقالات با محور شاهنامه از نظر بنده ارجحيت داشته است. اما از طرفي خود شاهنامه گنجينه اي از صناعات ادبي و داستان هايي است كه با هويت و مليت ما پيوند دارد و به تبع در مقايسه با برخي از كتاب ها و ديوان هاي شعراي ديگر حرف هاي بيشتري براي گفتن دارد و بايد به گونه اي تفصيلي به آن پرداخت و طبيعي است كه مقالاتي با محوريت شاهنامه هم باغي مجزا است كه در باغ تامل موجود است.
بله مهمانان و در واقع شعراي گرانقدر بسیاری بزمنشین اين باغند. از جمله فردوسی، سعدی، حافظ، کلیم کاشانی، سیف فرغانی، استاد شهریار، سهراب سپهری، گلشن کردستانی، استاد سید ابراهیم ستوده، حکیم هیدجی، سید ضیاء شفیعی، والمیکی، جبران خلیل جبران و بانو مستورهی کردستانی و خانوم کاترین کلمان و...
بله هم از غزلیات ترکی وی در این کتاب ترجمه کرده ام و هم به فراخور نوشتار اگر بیتی به ترکی مناسب بوده که در متن آورده شود آوردهام و ترجمه کردهام.
پرسش خوبی است چنانکه اشاره شد باغ، اشاره به تنوع و رنگارنگی مقالات در حوزه ادبیات دارد و تامل آن هم به سبب آن است که در این مقالات نظرات اینجانب در رابطه با کتابها و سروده ها و نوشتار های اساتید و دوستانم آورده شده است و چه بسا این نظرات یا قسمی از آنها مقبول صاحب اثر و حتی دوستان خواننده نباشد. لذا از نگاه حقیر خوانندهی محترم اجازه دارد در نظرات مندرج در باغ تأمل، تأمل کرده و آن را حداقل برای خودش نقد و بررسی کند. بپذیرد یا نپذیرد. این اختیار برای همهی خوانندگان است.
اين كتاب نهمين كتاب چاپ شده من است.
در ابتدا انتشارات "پرسمان" قرار بود اين كتاب را چاپ كند. اما در ادامه به دلايلي كار نشر به انتشارات "شالان" سپرده شد و شالان كار نشر را به عهده گرفت و انشاءالله امسال كتاب باغ تأمل، هم در غرفه انتشارات شالان قابل خريد است و هم در غرفه انتشارات پرسمان.
كتاب از "كجا به كجا" مجموعه مقالاتي است با محوريت دين . كتاب "فرجام عشق" كه مجموعه غزليات بنده است. كتاب "هركسي كار خودش بار خودش" بازنويسي كتابي به همين نام، نوشته "آيتالله شيخ عبدالحسين فاضل گروسي" است. كتاب دو جلدي "عرفان در شاهنامه"، كتاب "گلگفتههاي شهيدان" كتاب ديگري است كه در آن به نوشتههاي تاثيرگذار شهدا پرداخته ام. كتاب "شور عاشورا"و برخي از كتاب هايي كه متاسفانه تجديد چاپ نشد و حتي خود من هم يك نسخه از آنها را ندارم و همه را به دوست و آشنا هديه داده ام.
عرفان در شاهنامه دو كتاب مجزاست. در اين دو كتاب قرائت عرفاني از شاهنامه صورت گرفته كه جلد سوم كه درحال حاضر به ناشر سپرده شده و با همين محور تهيه و تاليف شده ، در واقع تطبيق اصول عرفاني با ابيات شاهنامه است. كه در نگارش اين كتاب سه جلدي بنده از كتاب "شاهنامه آبشخور عارفان" دكترمحمودي بختياري بهره فراوان برده ام.
بله. كتاب سوم من كه به شكل مجموعه مقالات است انشاءالله در آينده به بازر نشر روانه خواهد شد،كه با محوريت عرفان در حال گردآوري است. در كل اولين كتاب مجموعه مقالات من كتاب از كجا به كجا با محوريت دين بود. دومين كتاب باغ تأمل است و سومين كتاب هم انشاءالله با محوريت عرفان منتشر خواهد شد.