نویسنده: اکبر محمودی
بهرغم وعده و وعيدهاي مكرر برخي از مسئولان شهرداري و شورا براي صدور مجوز رايگان به منظور تردد خودروهاي هيبريدي در محدوده طرح ترافيك در راستاي تشويق شهروندان به استفاده از خودروهاي كم آلاينده، اعضاي شورا از وعدههاي بارها گفته شده قبلي خود پا پس كشيدند. حالا صاحبان خودروهاي هيبريدي بايد براساس مصوبه شورا 50 درصد هزينه طرح ترافيك را بپردازند.
هنوز دو هفتهاي از بهار روحنواز نگذشته است كه سايه آلودگي هوا باز چتر آلودگي و آلايندگي را بر سر شهروندان باز كرده است. معضل آلودگي هوا سالهاست ميهمان ناخوانده شهرهاي بزرگ و كلانشهرهاست، تشديد بيماريها و افزايش مرگ و مير آرام در سايه آلودگي اتفاقي است كه هر ساله به عناوين مختلف از سوي مسئولان بيان شده و در رسانهها انتشار مييابد. طرح جامع كاهش آلودگي هوا به به دليل پيچيدگي نهتنها نتواست از ميزان آلودگي هوا بكاهد، حتي در برخي موارد به افزايش آلودگي هوا و سرگمي دستگاههاي متولي نيز منجر شد. حالا نمايندگان مجلس با تصويب كليات «لايحه هواي پاك» به دنبال تصويب مواد و تبصرههاي اين لايحه هستند. متأسفانه نوع نگاه سطحي نمايندگان به لايحه هواي پاك به ظاهر سبب كاهش آلودگي و آلايندگي هوا خواهد شد، اما در حقيقت و آنچه از شواهد پيداست، اين لايحه نيز در اجرا و طولاني مدت به سرنوشت طرح جامع تبديل خواهد شد.
وعده مجاز بودن تردد هيبريديها در طرح ترافيك
تشويق شهروندان به مشاركت در كاهش آلودگي هوا در كنار قوانين و ضوابط كارآمد ميتواند اثر مثبت خود را برجا بگذارد. وعده برخي مسئولان شهرداري و شورا مبني بر اعطاي مجوز رايگان ورود خودروهاي هيبريدي به محدود طرح ترافيك اهرم تشويقي بود تا هواي آلوده تهران بتواند كمتر آلوده بماند. در اين زمينه چندي پيش يك عضو كميسيون حمل و نقل شوراي شهر تهران گفت:در صورت ثبت اطلاعات خودروهاي هيبريدي در سامانه الكترونيك، عبور و مرور وسيلههاي حمل و نقل پاك در محدوده طرح ترافيك آزاد است.
شرط پليس براي تردد خودروهاي هيبريدي
مجاز يا غيرمجاز بودن ورود خودروهاي هيبريدي به محدوده زوج و فرد و طرح ترافيك سؤال بسياري از دارندگان اين خودروهاست كه رئيس مركز اجرائيات پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ به آن پاسخ داده است. در اين زمينه چندي پيش سرهنگ مسعود جبارزاده در اين باره گفت: خودروهاي هيبريدي خودروهاي دوگانهسوزي هستند كه تحت عنوان خودروي سبز و داراي كمترين ميزان آلايندگي معرفي شده و به همين دليل بسياري از فروشندگان، هنگام فروش اين خودروها مدعي ميشوند كه پس از خريد خودروهاي هيبريدي به راحتي ميتوان وارد طرح ترافيك و زوج و فرد شد. وي با بيان اينكه اين ادعاي فروشندگان به نوعي هم درست بوده و هم غلط است، ادامه داد: خودروهاي هيبريدي ميتوانند وارد محدوديتهاي ترافيكي شهر تهران شوند، اما شرط آن اين است كه مالكان پس از شمارهگذاري خودروي خود به واحد صدور آرم سازمان حمل و نقل و ترافيك شهر تهران مراجعه كرده و نسبت به ثبت پلاك خودروي خود به عنوان خودروي داراي مجوز ورود به محدوده طرح ترافيك و زوج و فرد اقدام كنند. رئيس مركز اجرائيات پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ با تأكيد بر اينكه تا پيش از ثبت پلاك خودرو، ورود خودروهاي هيبريدي به محدوده زوج و فرد و طرح ترافيك غيرمجاز بوده و مشمول جريمه خواهند شد، خاطر نشان كرد: متأسفانه برخي از شركتهاي فروشنده خودرو اينگونه به خريدار القا ميكنند كه پس از خريد خودرو و شمارهگذاري، مجوز ورود به محدوده زوج و فرد و طرح ترافيك نيز صادر ميشود كه اين ادعا درست نيست و همانطور كه گفتم بايد مراحل اين كار طي شود. جبارزاده درباره اينكه آيا براي صدور مجوز ورود اين خودروها به محدوده طرح ترافيك بايد مبلغي پرداخت شود يا خير به «ايسنا» گفت: در حال حاضر نيازي به پرداخت هزينه طرح ترافيك نيست و مجوز ورود به اين محدوده براي اين دسته از خودروها رايگان خواهد بود، اما حتماً بايد مراحل آن طي شود. رئيس مركز اجرائيات پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ با اشاره به جريمه يك ميليون و 120 هزار توماني خودرويي هيبريدي به دليل ورود غيرمجاز به محدوده طرح ترافيك گفت: مالك اين خودرو اگر پس از شمارهگذاري به سازمان حمل و نقل ترافيك شهر تهران مراجعه كرده بود و مجوزهاي لازم را اخذ ميكرد، ديگر جريمه نميشد، اما چون چنين كاري نكرده است، دوربينهاي ما اين تخلف را ثبت كرده است و مالك اين خودرو بايد مبلغ جريمه را پرداخت كند.
طرح ترافيك رايگان خودروهاي هيبريدي پولي شد
بر اساس تصميم مسئولان، تشويق استفاده از خودروهاي هيبريدي در تهران كاهش يافته است. در اين زمينه بنابر تصميم قبلي مسئولان شهري تهران در سال ۹۵، خودروهاي هيبريدي بدون خريد طرح ترافيك ميتوانستند در محدوده طرح ترافيك عبور و مرور كنند كه اين تصميم براي سال ۹۶ تغيير كرده است. بر اساس نظر مسئولان شهرداري تهران، خودروهاي هيبريدي در سال ۱۳۹۶ براي ورود به محدوده طرح ترافيك شهر تهران، تنها ميتوانند به خريد مجوز طرح ترافيك با ۵۰ درصد تخفيف اقدام كنند. اين ۵۰ درصد، مبلغي حدود يك ميليون و ۲۰۰ هزار تومان است. البته بر اساس مندرجات در سايت درخواست مجوز طرح ترافيك، خودروهاي هيبريدي براي اين كار بايد درخواست بدهند و منتظر تأييد نيز باشند. بدين ترتيب نهتنها ورود خودروهاي هيبريدي به محدوده طرح ترافيك ديگر رايگان نيست، بلكه عموميت آن نيز احتمالاً برداشته شده است. ركب خوردن صاحبان خودروهاي هيبريد به نوعي ركب زدن به طرح هواي پاك است. در كنار كاهش اعتماد به اقوال مسئولاني كه وعده رايگان بودن ورود به طرح ترافيك را داده بودند، مشاركت شهروندان در كاهش آلودگي هوا هم با اين تفاصيل ناديده انگاشته شده است؛ مشاركتي كه ميتواند با گسترش آن به عنوان يك اهرم قدرتمند اجتماعي گره كارها را گشود.