چند گاهي است آداب و عادات و کارهاي ناپسند مايه سرافکندگي اعصار قديم پيش از مشروطه بيش از حد متداول شده و بعضي از کار به دستان محض تملق گاوکشي مي‌کنند، آن هم به چه شکل فجيع و زننده‌اي! استان مرکزي در اين مورد پيشقدم شده و چندي پيش هنگام ورود استاندار جديد که نه مجري طرح بزرگي در زمينه سازندگي بوده و نه در عمليات جنگي پيروزي عظيمي از او در تاريخ ثبت شده، چاپلوسان گاوي را آوردند و به وصفي ناگوار يک پايش را از جرثقيلي آويختند، سرش را بريدند و لابد استاندار با کفش از روي خون حيوان عبور کرده است که چشم‌زخمي به او نرسد. اخيراً نيز بار ديگر هنگام ورود معاون وزارت نفت جلوي پاي او گاو سر بريده‌اند و آنچه اين قرباني گاو را کريه و در انظار جهانيان موجب شرمساري مي‌کند، اين است که حيوان بي‌آزار، وفادار به انسان، کاري، باربر و کمک کشاورزان و توليدکننده شير، گوشت، چرم و پشم را از يک پا آويزان مي‌کنند و در حالي که حيوان نهايت زجر و ناراحتي را تحمل مي‌کند، سلاخ به او نزديک مي‌شود و شريان‌هاي گردنش را با کارد قصابي قطع مي‌کند.
اين نوع ذبح حيوان در هيچ سرزمين متمدني متداول نيست و آويزان کردن حيوان زنده از يک پا و سر بريدن گاو در حال سرنگوني حيوان، هنري است که تنها از چاپلوسان برمي‌آيد. انجمن حمايت از حيوانات در کشور يا تعطيل شده يا اعضاي آن اين خبر را نشنيده‌اند که به اين شيوه وحشيانه اعتراضي نمي‌کنند. من بار گذشته وقتي اين شيوه زجر دادن گاو جاندار مظلوم و خدمتگزار جامعه انساني را که نقوش برجسته آن روي سنگ‌نقش‌هاي تخت جمشيد ديده مي‌شود و مجسمه‌هايش در تخت جمشيد قرار دارد و نشان احترامي است که ايرانيان قديم به اين جاندار شريف و خدمتگزار انسان مي‌گذاشته‌اند ديدم، تصاوير تکان‌دهنده آن را به «جوان» ايميل کردم که نمي‌دانم به چه علتي چاپ نشد و فقط مقاله را چاپ کردند که بدون عکس گويا نبود.
گاوکشي در ايران پيش پاي شاهان، خان‌ها، کدخدايان و بزرگان عصر استبداد مرسوم بوده و جيمز موريه و سر هارفورد نيز به آن اشاره کرده‌اند. حتي در 20 سال پيش هم گاو را از يک پا آويزان نمي‌کردند و سلاخان ورزيده آن حيوان را به سرعت سر مي‌بريدند. در کشورهاي ديگر گاوها را به يک محوطه که به تدريج باريک مي‌شود، هدايت مي‌کنند. در حال چرا کم‌کم دو ميله طرفين آنها باريک شده و تنها يک گاو يا گوساله مي‌تواند به جلو حرکت کند. (خودم در آلمان ديدم) نزديک در سلاخ‌خانه با کوبيدن ضربه محکمي از يک چکش کوچک الکتريکي گاو بيهوش شده بلافاصله سر او از بدن با تيغه گيوتين قطع مي‌شود و بدون احساس درد و شکنجه وارد چرخه تخليه خون، کندن پوست، شست‌وشوي لاشه، قطعه‌قطعه شدن و تفکيک قسمت‌هاي بدن، جدا شدن امحا و احشا و شست‌وشوي آنها مي‌شود حتي دم گاو که فرانسويان و انگليسي‌ها از آن قسمت سوپ تهيه مي‌کنند، مجزا مي‌شود. لاشه گاو طي حدود 20 تا 30 دقيقه چرخه تبديل به قسمت‌هاي کوچک را طي مي‌کند و شايد حدود 40 دقيقه بعد در بسته‌هاي کوچک ضدعفوني شده براي ارسال به فروشگاه‌ها آماده مي‌شود.
بستن پاي گاو يا گوساله به جرثقيل و سر بريدن حيوان در حال واژگوني که امسال در مساجد در محرم نيز انجام شد، از ابتکارات سلاخان وطني است و بايد حتماً منسوخ و ممنوع شود. ذبح گاو در مساجد در ليالي و ايام محرم به عنوان تهيه گوشت براي خوراک نذري موجب وحشت کودکان و نوجوانان مي‌شود و اصولاً کاري مذموم است که در افراد مستعد که کشتن جانداران را به چشم مي‌بينند، اثرات بدی به جاي مي‌گذارد. ذبح گاو پيش پاي حکام و اميران لشکر و همينطور نحر شتر سال‌ها منسوخ شده بود و من به ياد مي‌آورم جرايد تهران چاکران و چاپلوسان اطراف درگاه قوام‌السلطنه را مسخره مي‌کردند که چرا هر بار او از سفري به تهران بازمي‌گردد، جلوي پايش گاو مي‌کشند. در آن زمان شايع شده بود گاوهاي مريض و مردني را به اين مصرف مي‌رسانند و نيز شايع شده بود گاوکش‌ها، گاوي را که بايد در قصاب‌خانه ذبح کنند، سر راه جناب اشرف مي‌آورند و سر مي‌برند و بدون آنکه گوشت آن را بين فقرا تقسيم کنند، به قصابي‌ها تحويل مي‌دهند.
اين کارها کم‌کم در سال‌هاي 1330 تا 1355 منسوخ شده بود، ولي مدتي است عده‌اي دستمال به دست، بادمجان دور قاب‌چين اين کارهاي کهنه و منسوخ را از نو متداول کرده‌اند. به محض ورود وزير يا استاندار يا معاون وزارتخانه‌اي به مرکز استان اقدام به گاوکشي به اين وضع فجيع و زننده مي‌کنند. فکر مي‌کنم در اين گاوکشي‌ها راز و رمزي وجود داشته باشد. معاون وزير نفت لابد به کشورهاي زيادي سفر کرده است؛ کشورهايي که ايران گاهي به آنها مقادير زيادي نفت ارزان يا با تخفيف مي‌دهد. آيا ديده است کسي موقع ورود او گاو را از جرثقيل آويزان کند، آن‌هم از يک پا، سر از بدنش جدا کند؟ کاري که در تربت حيدريه پيش پاي او انجام شد، شايسته يک کشور متمدن نيست. وزير محترم کشور بايد بخشنامه‌اي اکيد در اين‌باره صادر و ذبح گاو به اين صورت عجيب را هنگام نزول اجلال هر مقام دولتي ممنوع کند تا چاپلوسان بيش از اين مايه شرمندگي ملت ايران در انظار جهانيان نشوند.
