جنگ علیه داعش در عراق پایان یافته و فتنه اقلیم نیز خنثی شده و حالا فصل جدیدی در آن کشور رقم خورده که مهمترین ویژگی آن بازسازی و بالطبع جنگ اقتصادی است. آمارهای مختلفی از هزینههای لازم برای بازسازی عراق پس از داعش اعلام میشود اما منابع معتبر برآورد میکنند بین 400 تا 800 میلیارد دلار برای آبادی و عمران ویرانیهای ناشی از جنگ با داعش نیاز است و از آنجایی که این کشور یکی از مهمترین تولیدکنندگان نفت در جهان است با چالش کمتری برای تأمین این منابع مالی مواجه است. عراق 4میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند در حالی که حدود 40 میلیون نفر جمعیت دارد و همچنین تحت تحریمهای غرب نیز قرار ندارد. این عوامل باعث شده بازار عراق و بازسازی این کشور حداقل ریسکپذیری را داشته باشد و برای کشورهای جهان از جذابیت بالایی برخوردار شود و در نتیجه رقابت سختی شکل بگیرد.
حالا سؤال مهم اینجاست که ایران چگونه در این رقابت وارد خواهد شد و آیا خواهد توانست با حداکثر ظرفیت ملی نقش بزرگی در بازسازی عراق ایجاد کند؟ آیا بخش خصوصی و عمومی، بازار سودآور عراق پس از داعش را درک خواهند کرد و حاضر خواهند شد به صورت جدی در این کشور ورود کنند؟ بهویژه که ایران از مزیتهای امنیتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی برخوردار است، برای مثال دو کشور هزار و 200 کیلومتر مرز مشترک دارند.
ضرورت حضور قدرتمند باعث شده سفارت ایران در بغداد نقش پررنگی برای خود تعریف کند و خود را در خدمت توسعه اقتصادی روابط دو کشور در بخشها و سطوح مختلف قرار دهد. ایرج مسجدی، سفیر ایران در بغداد روز گذشته در مؤسسه اندیشهسازان نور در میان خبرنگاران حضور یافت تا اعلام کند تهران عزم جدی برای ورود به این عرصه را دارد. به ندرت پیش میآید سفرای کشورمان در خارج با رسانههای داخلی حرف بزنند یا در داخل کشور کنفرانس خبری برگزار کنند اما اهمیت مسئله عراق پس از جنگ بهویژه از منظر اقتصادی آنچنان حیاتی است که انتظار برگزاری اینگونه نشستها بیش از پیش میرود و حتی به نظر میرسد کمی دیر نیز شده است.
هدف اصلی نشست روز گذشته سفیر کشورمان با اصحاب رسانه نیز همین مسئله بود تا به نوعی کلید قدرتمند ایران در بازسازی عراق زده شود و با یادآوری فرصتها و امتیازهای بالقوه و بالفعلی که در کشور همسایه غربی وجود دارد، اعلام کند«سفارت ایران در خدمت شرکتهای خصوصی، عمومی و دولتی است.» سفیر ایران وعده داد همه توان و تلاش را به کار خواهد گرفت تا زمینه حضور موثر بخش خصوصی و عمومی در این بازار فراهم شود.
بنابر گفته مسجدی، ایران پس از چین، دومین شریک تجاری عراق است و پس از ایران نیز ترکیه قرار دارد و حجم مبادلات ما با عراق بین 6/5 تا ۷ میلیارد دلار است و با فروش برق، گاز، توریسم مذهبی سالانه به ۱۲میلیارد دلار میرسد که رقم قابل توجهی است. همانطور که سفیر ایران نیز گفت حجم مبادلات فعلی راضیکننده نیست و بر اساس برنامهریزی انتظار میرود طی پنج سال آینده به 20 میلیارد دلار افزایش یابد. ناظران معتقدند روابط دو کشور این ظرفیت را دارد که حجم مبادلات به 45میلیارد دلار در سال افزایش یابد، رقمی که در صورت تحقق میتواند مشکلگشای خیلی از مسائل اقتصادی کشورمان باشد.