حسن روانشيد *
تالار وحدت پذيراي مراسم افتتاحيه سي و سومين جشنواره موسيقي فجر بود كه زمان آن حدفاصل 20 تا 30 ديماه جاري است. استاد حميدرضا نوربخش كه از اعضاي بدنه موسيقي كشور است و در سه سال گذشته رياست اين جشنواره را به عهده دارد در اولين شب افتتاحيه ميگويد: «من اينجا را محل گردهمايي شور و نشاط ميپندارم. اگر جشنواره موسيقي تحت اين كلمه و در 33سال گذشته نتوانسته است باقي بماند، نميتواند گوياي كار خود باشد، چون اصولاً كلمه جشنواره براي آن كوچك است كه تنها بخشي از گفتوگويي است كه ميتواند با اهل هنر داشته باشد.» اينگونه گردهماييها زماني كه نام جهاني فستيوال را به خود بگيرند، قادرند همچون ديگر فستيوالها رقابت فشرده و گسترده جهاني به همراه داشته باشند و اينگونه درياي هنر كشور را همهجا جاري كنند.
نوربخش معتقد است بعضي از اين جشنوارهها كه نمونه آن در ايران به يادبود دهه فجر ايجاد شده در طول تاريخ اجرا حالت اصلي خودش را از دست داده و به يك فستيوال تبديل شده است، درست همچون جشنواره سينما اما از زماني كه من به مديريت جشنواره موسيقي ورود پيدا كردهام سعيام بر اين بوده كه آن را فستيوال كنم تا بتوانيم جهاني شويم و به دنيا بفهمانيم جايگاه و اهميت اين جشنواره به خاطر چه عظمتي در ايران است. بنابراين راهي جز اين نيست كه جشنواره موسيقي نيز همچون سينما جهاني شود. به نظر ميرسد فضاي جشنواره موسيقي فجر ميتواند اين وسعت را داشته باشد تا خلاقانه بينديشد اما نيازمند آن است تا كساني كه با وسعت جهاني در اين زمينه حرفي براي گفتن دارند به آن راه پيدا كنند اما تا زماني كه نگاه ما به نگاه دولت نزديك نشود در اين زمينه موفقيتي نخواهيم داشت.
عبدالحسين مختاباد با صداي اصيل ايرانياش اولين كسي بود كه نغمه سر داد و به فضاي جشنواره لطافت بخشيد اما به نظر استاد نوربخش از دوره سي و يكم به بعد كه سعي كرده با مديريت دولتي همآهنگ شود و درعينحال از بخش خصوصي براي بهتر شدن جشنواره بيشتر استفاده كند، يك نوع ريلگذاري براي آينده بوده تا كساني كه مسئوليت جشنواره را به عهده ميگيرند مسيري راحت داشته باشند. رئيس خانه موسیقی با سه سال سابقه جشنواره موسيقي فجر اذعان دارد كه مشكل اصلي موسيقي نبودن ناشر در اين زمينه است و كپيرايت ناشران اين رشته را به ورطه ورشكستگي كشانده است.
آنچه ميتواند كپيرايت را كه ورود بدون اجازه به حقوق معنوي و مادي ديگران است كمرنگ كند آگاهي دادن بيشتر به جامعه در اين زمينه است. استاد حميدرضا نوربخش رئيس سيوسومين جشنواره فجر اميدوار است در آينده نزديك بهجز جشنواره فجر فستيوالهاي ديگري با واژههاي نو براي فصلهاي بهار و تابستان داشته باشيم. آنچه نوربخش را بيش از همه راضي نشان ميدهد حضور پررنگ راديو در دامنه موسيقي كشور است و اين درست برخلاف عقيده او پيرامون تلويزيون ميباشد كه علاقه چنداني به اين هنر در مديران آن ديده نميشود. استاد تمايل دارد جامعه هنردوست و هنرپرور هرچه بيشتر در اين جشنوارهها شركت داشته باشند و از آنها حمايت معنوي نمايند، در طول برگزاري اصحاب هنر را تنها نگذارند و سالنها را مملو از جمعيتهاي مشتاق كنند. امسال گروههاي مطرحي همچون چكاوك به رهبري رضا شايسته حضور پررنگي در جشنواره داشتهاند كه عليرضا عبدالكريمي خواننده كلاسيك آن خوش درخشيد و توانست ساختههاي استاد مهرداد پازوكي و سازنده قطعات آن را با پرلوشيكالهاي كلاسيك فرنگي كه با ريتم پيانوي اين استاد به انجام رسيد بهخوبي اجرا كند تا شروعي تازه باشد براي هنرمندان جوان در آينده اين رسيتالهاي جهاني. آنچه در اين جشنواره پيرامون موسيقي كلاسيك نو با تلفيق احساسات ميهني شنيده ميشد شنوندگان را به عمق خود ميبرد.
محل برگزاري و اجراهاي جشنواره موسيقي امسال در زمينههاي اركسترال، كلاسيك- پاپ و نوال است و در شش سالن از جمله برج ميلاد، تالار وحدت، برج آزادي، فرهنگسراي نياوران، سالن ايرانيان و تالار رودكي كه اجراهاي بانوان منحصراً در فرهنگسراي نياوران ميباشد. اين جشنواره از 20 تا 30 ديماه بهطور متنوع در تالارهاي ذكرشده اجرا و همهشب از ساعت 22 تا 23 در برنامه كافه هنر راديو ايران بهطور مستقيم پخش ميشود.
* روزنامهنگار پيشكسوت