نامگذاري سالجاري تحت عنوان «حمايت از كالاي ايراني» توسط مقام معظم رهبري، بيانگر استمرار اولويت و دغدغه ايشان در حوزه اقتصاد كشور بوده و بر همين اساس، عنوان سالجاري را به موضوع حمايت از كالاي ايراني اختصاص دادهاند. بديهي است چنانچه بخواهيم اين مهم به نحو شايستهاي محقق شود، ابتدا بايد به اين نكته توجه كرد كه حمايت از كالاي ايراني به اين معني نيست كه فقط از كالاهاي ايراني استفاده كنيم؛ چراكه برخي كالاها، توليد مشابه داخلي ندارند و برخي ديگر كيفيت نازلي دارند. حمايت از كالاي ايراني به اين معني است كه راههايي فراهم كنيم كه راه رقابت براي محصولات توليدي داخلي فراهم شود. دكتر بهمن آرمان، معاون پیشین بورس و اقتصاددان معتقد است كه برخي از رسانهها برداشت اشتباهي از پيام رهبري داشتند. واردات پوشاك و اجناس غيرضرور مقصود اصلي پيام رهبري نيست، بلكه خامفروشي گسترده نفت و فولاد و واردات انواع نهادهها و مواداوليه روغن نباتي و... بهرغم وجود امكانات كشت و توليد آنها در كشور دغدغه اصلي رهبري بوده و است.
به نظر شما الزام «حمايت از كالاي ايراني» چيست و چه كنيم كه پيام امسال در حد شعار باقي نماند؟
بنده تصورم براين است كه از پيام رهبري، برداشت اشتباهي توسط برخي رسانه صورت گرفته است. متأسفانه در همين چند هفته شعار امسال را به ممنوعيت و استفاده از كالاهاي وارداتي محدود كردهاند. واردات پوشاك و چند رقم كالاي مصرفي را بهانه قرار دادند و عصاره اصلي پيام را فراموش كردند. منظور رهبري از گزينش اين نام براي امسال خريد كالاي داخلي به هر قيمت و كيفيتي نبود، بلكه منظور حركت به سمت كاهش وابستگي به واردات كالاهايي است كه امكان توليد آن در كشور وجود دارد يا در كشور ما توليد آن مزاياي نسبي دارد. در هيچ كشوري صددرصد كالاهاي مصرفي، داخلي نيست. متأسفانه آنچه در كشور ما به وجود آمده و موجب ورشكستگي و ركود در صنعت و كشاورزي شده، وجود مافياي گسترده واردات، اسكلههاي غيرقانوني و قاچاق سازمان يافته و از همه بدتر خامفروشي نفت و فولاد است.
به گفته مسئولان وزارت جهادكشاورزي به دليل مشكلات تأمين آب و كسري اعتبارات در خريد تضميني جو و نهادههاي دامي امكان توليد اين محصولات وجود ندارد و چارهاي جز واردات نداريم، نظر شما در اين خصوص چيست؟
بازبيني يا دقت در تركيب واردات ۱۰ قلم كالاي اساسي حاكي از آنست كه كالاهاي اساسي و موردنياز مردم و آنچه بهعبارتي سر سفره مردم است، همگي وارداتي هستند. حتي مرغي كه مصرف عمده ايرانيان است، غذاي آن وارداتي است. ايران سومين واردكننده جو در جهان است، نخستين كشور واردكننده روغنخام براي توليد روغن نباتي هستيم و علاوه بر اينها ذرت، برنج، دانههاي روغني، كنجاله و حتي قطعات منفصله خودرو و فرآوردههاي نفتي مانند بنزين و گازوئيل همگي وارداتي هستند. دولت و مسئولان بايد فكري براي اين كالاهاي وارداتي كنند كه كشتيكشتي وارد كشور ميشود و برخي از كارخانجات حاضر به خريد محصولات كشاورزان ايراني نيستند.
شما به خامفروشي نفت و فولاد اشاره كرديد در اين خصوص بيشتر توضيح دهيد و بگوييد راهكارتان چيست؟
وزارت نفت عملاً متأثر از تصميمات مافياي واردات فرآوردههاي نفتي است. بعد از ۱۳ سال كه حدود ۵ميليارد دلار براي ايجاد پالايشگاه ستاره خليجفارس هزينه كرديم، اين پالايشگاه بهطور كامل راهاندازي نشده، به استثناي بخشي كه مربوط به تحريمها ميشود، واقعيت اينست كه عزمي در وزارت نفت براي ايجاد صنايع پايين دستي نفت مانند پتروشيميهاي جديد وجود ندارد. سياست اين وزارتخانه صرفاً خامفروشي نفت است و بس. همچنين پيشبيني ميشود در سه سال آينده در ميادين مشترك نفتي با عراق حدود يك ميليون و۲۰۰ هزار بشكه نفت سهم ايران باشد، در چنين شرايطي وزارت نفت نهتنها برنامهاي براي ايجاد پالايشگاه جديد پتروشيمي ندارد، بلكه حدود ۲ ميليارد دلار هزينه ميكند تا اين نفت را از طريق لوله به جزيره خارك منتقل كند. درحاليكه اگر نفت برداشت شده به جاي خامفروشي به پتروشيميها تحويل داده شود، ارزش افزوده بيشتري عايد كشور ميشود.
وزارت صنعت و بازرگاني نيز علاقه شديدي به خامفروشي فولاد دارد. در سالي كه جنگ تجاري در جهان به وجود آمده، اين وزارتخانه در اقدامي پرسشبرانگيز به جاي حمايت از توليد داخل تعرفه واردات فولاد را كاهش ميدهد و با اين اقدام واردات را به صرفه و توليد داخل را غيراقتصادي ميكند و يا با تصميمات يك شبه توليدكننده را به نابودي ميكشد. اينها نكات اصلي پيام رهبري بوده كه به نظر من تعمداً عدهاي آن را ناديده ميگيرند و به مسائل فرعي پوشاك، اسباببازي، لوازم آرايشي و... ميپردازند و آن را به اصطلاح پررنگ جلوه ميدهند و اصل قضيه را به فراموشي ميسپارند. در اين مدت هيچكس به ورود كشتيهاي حامل ذرت، خوراك دام، روغنخام كه روزانه وارد بنادر و گمركات ايران ميشوند، هيچ اشارهاي نميكند و هيچ كس اين سؤال را مطرح نميكند كه چرا ايران با ۷۰ ميليون جمعيت سومين واردكننده جو در جهان است و براي كاهش اين وابستگي چرا اقدامي نميشود. در مقابل به واردات كالاهايي ميپردازند كه سالانه حتي يك ميليارد دلار نيز ارزش وارداتي ندارد و از واردات فرآوردههاي نفتي كه منابع ارزي كشور را ميبلعد هيچ كس سخن نميگويد. مسائل كلان رها شده و ذهن مردم را از محتواي اصلي پيام رهبري دور ميكنند.