«کن» جشنوارهای سالانه است که در شهر کن فرانسه برگزار میشود. این جشنواره یکی از رویدادهای سینمایی جهان و محلی برای پیشنمایش فیلمهای جدید از تمامی ژانرها از جمله مستند بهشمار میآید. یکی از تفاوتهای این جشنواره با اسکار، توجه بیشتر به فیلمهای اصطلاحاً هنری و روشنفکری است.
حواشی کن 2018
همانطور که گفته شد، «کن» با دیگر جشنوارههای سینمایی تفاوتهایی دارد. همین تفاوتها بعضاً باعث ایجاد حواشی خاص این رویداد هم میشود. نخستین مساله خبرساز کن 2018 تعجیل یکروزه در آغاز این جشنواره بود. پس از معرفی کیت بلانشت، بازیگر مشهور هالیوودی بهعنوان رییس هیات داوران جشنواره، فیلم افتتاحیه کن اعلام شد. «همه میدانند» به کارگردانی آقای اصغر فرهادی با بازی خاویرباردم، پنهلوپه کروز و ریکاردو دارین فیلم افتتاحیه کن 2018 اعلام شد. امسال در اتفاقی غیرمنتظره اعلام شد که برخلاف سنت مرسوم این جشنواره، فیلم نمایش داده شده در افتتاحیه، در بخش مسابقه هم حضور خواهد داشت. یکی دیگر از خبرهای جالب امسال، نمایش نسخه بازسازی شدهای از فیلم ۲۰۰۱: ادیسه فضایی بود. کریستوفر نولان امسال برای نخستینبار به کن میرود تا به معرفی فیلم «۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی» بپردازد. شاید شوک غافلگیرکننده کن 2018، جدل این جشنواره با کمپانیهای نتفلیکس و آمازون بود. تیری فرمو مدیر هنری جشنواره فیلم کن با اعلام حضور نداشتن نتفلیکس در بخش رقابتی گفت: «از نظر جشنواره، نتفلیکس و آمازون و شاید به زودی اپل به بازیکنان مهمی در عرصه تولید فیلمهای سینمایی بدل شوند، اما این فیلمها برای تلویزیون تولید شدهاند و با وجود اینکه بودجههای بزرگی برای تولیدشان صرف شده، آنها محصولاتی دوگانه محسوب میشوند که کاملاً سینمایی نیستند.» پس از این اظهار نظر، نتفلیکس فیلمهایش را از جشنواره بیرون کشید! پس از اعلام تقدیر از مارتین اسکورسیزی در این دوره از جشنواره، مسوولان کن اعلام کردند که گرفتن عکس سلفی در طول مراسمات این رویداد ممنوع است. لارس فونتریه در نشست خبری فیلم «مالیخولیا» در جشنواره سال ۲۰۱۱، ضمن ابراز همدردی با آدولف هیتلر، خودش را یکی از افراد رژیم «نازی» معرفی کرده بود. مدیران کن بلافاصله به اظهارات فیلمساز دانمارکی واکنش نشان دادند و صحبتهای او در نشست خبری فیلماش را «غیرقابل قبول، غیرقابل تحمل و در تضاد با آرمانهای بشریت» و او را عنصر نامطلوب توصیف کردند. اما امسال پس از چند سال، دوباره فونتریه به کن برگشته است.
«سهرخ» جعفرپناهی
فیلم سه رخ جعفر پناهی، یکی از دو فیلم فیلمسازان ایرانی در کن است. آنطور که در خبرها آمده «سهرخ» روایتگر زندگی سه هنرپیشه زن ایرانی است که هر یک شرایطی ویژه را در حرفه کاری خویش تجربه میکنند؛ یکی از این هنرپیشگان متعلق به دوران سابق و روزگار غلبه فیلمفارسیهاست؛ این هنرپیشه اکنون ممنوعالفعالیت است و با خاطرات گذشته روزگار میگذراند. هنرپیشه دوم محصول روزگار معاصر و از چهرههای کنونی است که تلقی خاص خود را از حیطه کاری خویش دارد. هنرپیشه سوم هم جوانیست در ابتدای راه که بهدنبال ارتقای جایگاه خویش است. جعفر پناهی چند سالی است که بهدلیل برخی اقداماتش، توسط دادگاه به محدودیتهایی محکوم شده است. هرچند که اکثر این احکام توسط وی نادیده گرفته شده و پناهی در این سالها هم فیلمنامه نوشته و هم فیلم کارگردانی کرده است. پس از حضور فیلم جدیدش در کن، برخی از چهرههای سینمایی تقاضای صدور مجوز برای سفر پناهی به کن را کردند که نهایتاً بهدلیل حکم ممنوعالخروجیاش، مورد موافقت قرار نگرفت. بعد از این ماجرا، برخی از عوامل فیلم از جمله خانمها بهنازجعفری، مرضیه رضایی و مستانه مهاجر به نمایندگی از این محصول به کن سفر کردند. حضور فیلم پناهی تا امروز بیش از آنکه در بین منتقدان بحث و نظری به راه بیندازد، بیشتر معطوف به حواشی بوده است. از عدم حضور وی دراین جشنواره تا نوع پوشش دو بازیگر این فیلم در مراسم فوتوکال «سه رخ»؛ در بین کاربران فضای مجازی لباس یکی به پوشش مراسماتی مثل «هالوین» تشبیه شد و پوشش بازیگر دوم، به مساله دیگری!
اثری دیگر از فرهادی
هشتمین فیلم اصغر فرهادی، در اسپانیا ساخته شد. فرهادی که پیش از این با «گذشته» هم فیلمسازی در خارج از ایران را تجربه کرده بود، اینبار با تیمی از بازیگران مشهور خارجی همکاری کرد. «همه میدانند» را دو کمپانی «ممنتو» و «مورنا» تهیه کردهاند. این فیلم سومین همکاری میان فرهادی و کمپانی ممنتو پس از فیلمهای گذشته و فروشنده است. فیلم فرهادی پس از افتتاحیه در کن، بلافاصله در سینماهای فرانسه نیز به نمایش در آمد. همزمان با برگزاری کن، بدعهدی و خروج آمریکا از برجام اتفاق افتاد. پیرو این موضوع، فرهادی در مصاحبهای گفت: «دیروز (زمان نمایش فیلم) بسیاری از ایرانیان برایم پیامهای خوبی فرستادند اما من حس غمی نیز در پیامهایشان میدیدیم. شاید در ایران مخالفانی داشته باشم اما نمیتوانم این لغو توافقنامه را بپذیرم. خیلیها برای این توافقنامه کار کردند. این به دولت ایران مرتبط نیست، درباره مردم ایران است، آنها در فشار هستند. چند سال پیش وقتی من به نقاط مختلف سفر میکردم، مادری به رسانهها گفت که فرزندش نیاز به دارو دارد. این مشکل برای تحریمها ایجاد شده بود که بچهها بدون دارو مانده بودند. بهانهای برای خروج از این توافقنامه وجود ندارد جز اینکه بگوییم میخواهند هر کاری مخالف با کارهای اوباما انجام دهند.» هرچند که برخی کلمات و نوع انتقاد فرهادی از دولت آمریکا را محافظهکارانه دانستند و عنوان کردند که او دولت و مردم ایران را جدا دانسته؛ اگر بدعهدی آمریکا صرفاً متوجه دولت ایران بود، این خیانت بینالمللی قابل توجیه بود؟ اگر از حواشی دیگر این فیلم بگذریم، نظرات منتقدان بینالمللی درباره فیلم جدید اصغر فرهادی مورد توجه قرار میگیرد. تا به این لحظه و زمان نگارش این گزارش، مجموع نظر منتقدان درباره فیلم فرهادی پایینتر از انتظار بوده است. در جدول ستارههای منتقدان بینالمللی اسکریندیلی، «همه میدانند» از اصغر فرهادی و «یوم الدین» از ابوبکر شوقی با امتیاز 8/1 تا کنون پایینترین امتیاز ثبت شده در جشنواره امسال را دریافت کردهاند. «کتاب تصویر» از گودار، «خاکستر خالصترین سفید است» از جیا ژانکو و «جنگ سرد» از پاوو پاولیکوفسکی به ترتیب موفق به کسب بیشترین امتیازات از سوی منتقدان شدهاند.
منبع: صبح نو