وزيرعلوم، تحقيقات و فناوري با اشاره به تکاليف قانوني برنامه ششم توسعه براي جذب دانشجوي خارجي از دانشگاهها و مراکز آموزش عالي خواست كه مقدمات جذب دانشجوي خارجي شهريهپرداز را فراهم کنند.
منصور غلامي در نشست رؤساي ۳۰ دانشگاه متولي همکاريهاي علمي بينالمللي که با حضور معاون علمي و فناوري رئيسجمهور در وزارت علوم برگزار شد، اظهار داشت: «در سالهاي اخير شاهد گسترش ديپلماسي قوي علمي بوديم و در سال گذشته چندين هيئت دانشگاهي عاليرتبه از کشورهاي مختلف در سطح وزير علوم يا معاون رئيسجمهور به ايران آمدند و از دانشگاههاي کشورمان بازديد کردند.»
وي افزود:« در زمينههاي همکاريهاي علمي بينالمللي دانشگاهها اقدامات زيادي در سالهاي گذشته انجام دادهاند و اقدامات بسياري نيز در زمينه انجام پژوهشهاي مشترک؛ ايجاد دورههاي آموزشي مشترک، تبادل استاد و دانشجو و جذب محققان ايراني مقيم خارج از کشور در حال انجام است.»
رشد همکاريهاي علمي بينالمللي در کشور
دکتر غلامي تأکيد کرد:« دانشگاهها و به ويژه اعضاي هيئت علمي اين مؤسسات، اقدامات عملي همکاريهاي علمي بين دانشگاهي را بر عهده دارند و نقش وزارت علوم در اين خصوص حمايت و پشتيباني است.»
وي با اشاره به تأکيد قوانين مبني بر افزايش تعداد دانشجويان خارجي گفت:« تمرکز دانشگاهها بايد براي جذب دانشجوي خارجي شهريهپرداز باشد و براي تحقق اين هدف بايد بسترها و سازوکارهاي لازم را ايجاد و فرآيند آسان جذب دانشجو را به صورت روشن و شفاف تعريف کنيم.»
دکتر غلامي، الکترونيکي شدن فرآيند ثبتنام و اعطاي پذيرش به دانشجويان خارجي را يکي از نخستين اقدامات لازم براي جذب دانشجويان خارجي دانست که ميتواند روند بررسي درخواستها و پاسخگويي را سريعتر و دقيقتر کند.
در ادامه اين نشست، دکتر حسين سالارآملي، قائممقام وزير علوم در امور بينالملل و رئيس مرکز همکاريهاي علمي بينالمللي وزارت علوم با ارائه گزارشي از عملکرد وزارت علوم در حوزه همکاريهاي علمي بينالمللي گفت: در سال ۱۳۹۶، 2هزار و 200 ويزاي ورود به ايران براي بازديد از دانشگاههاي کشور با همکاري وزارت علوم صادر شد که اين ميزان، نشاندهنده رشد همکاريهاي علمي بينالمللي در کشور است.»
وي افزود:« هم اکنون با احتساب دانشجويان جامعهالمصطفي العالميه ۵۵ هزار دانشجوي خارجي در ايران مشغول به تحصيل هستند که بر اساس تکاليف قانوني در برنامه ششم توسعه بايد تا سال ۱۴۰۰ شمسي اين تعداد دانشجويان خارجي را به ۸۰ هزار دانشجو افزايش دهيم.»
چين باز هم در صدر
در سال 2000 فقط2 ميليون دانشجو در کشوري به غير از کشورخودشان تحصيل ميکردند اما اين آمار در سال 2016 حدود 3 برابر شده و به 8/5 ميليون رسيده است.
در بين مناطق گوناگون، آسياي مرکزي در فرستادن دانشجو به ساير نقاط دنيا پيشتاز است. تعداد دانشجوياني که محل تولد آنها آسياي مرکزي است و به خارج از کشور رفتهاند طي 15 سال حدود 5 برابر شده است.
اما اين روند در کشورهاي جنوب صحراي آفريقا برعکس است و با اينکه اين منطقه در رتبه دوم اعزام دانشجو قرار دارد، طي 15 سال با کاهش دانشجويان خارجي مواجه شده است. کاهش دانشجويان خارجي از 7 درصد به 3 درصد نشان ميدهد که طي دهه گذشته وضعيت تحصيلات دانشگاهي و دانشگاههاي اين منطقه بهبود قابل توجهي يافته است.
چين با حدود840 هزار دانشجوي خارجي در رتبه اول اعزام دانشجو به کشورهاي ديگر قرار دارد و پس از آن نيز هند با رقمي حدود 235 هزار دانشجو رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. آلمان با 140هزار، کره با 152 هزار، فرانسه با 85 هزار و عربستان سعودي با 82 هزار دانشجو رتبههاي بعدي را به خود اختصاص دادهاند.
دکتر باقر اردشيرلاريجاني پيش از اين درباره درآمد نجومي دانشگاههاي خارجي از دانشجويان ايراني گفته بود: « تنها درآمد يکي از دانشگاههاي پزشکي هندوستان از دانشجويان ايراني ۵۰ميليارد تومان در سال است يا برخي از کلاسهاي پزشکي کشور فيليپين نيز توسط دانشجويان ايراني تشکيل ميشود. به عنوان نمونه هزينهاي که دانشجوي ايراني در قبرس پرداخت ميکند برابر با يک دانشکده ما در ايران است.»
هنوز از برنامه عقب هستيم
يکي از نکات جالب در جذب دانشجويان خارجي اين است که اخيراً کشورهايي مانند مصر، عربستان و امارات متحده عربي تلاشهاي زيادي براي جذب دانشجوي خارجي انجام داده و توانستهاند 6 درصد دانشجويان مشغول به تحصيل در کشورهاي ديگر را به خود
جذب کنند.
امارات نيز حدود 75 هزار دانشجوي خارجي جذب کرده است که بيشترين آنها متعلق به کشورهاي هند، سوريه و عمان هستند. درباره ايران اما اوضاع فرق ميکند و وزارتهاي مسئول جذب دانشجوي خارجي نتوانستهاند وظيفه خود را در اين زمينه به خوبي انجام دهند.
طبق آمار سال 95حدود ۱۹ هزار و ۸۰۰ دانشجوي خارجي( بدون احتساب دانشجويان جامعهالمصطفي العالميه) در ايران تحصيل ميکردند. در اين ميان افغانستان با 9033 دانشجو بيشترين آمار دانشجويان خارجي و کرهجنوبي با ۱۱ دانشجو در ايران، آخرين رتبه جدول فراواني دانشجويان خارجي در ايران را داشت. آمارهاي جديد اكنون نشان ميدهد كه جذب دانشجوي خارجي در كشور رشد داشته اما با تکاليف قانوني در برنامه ششم توسعه هنوز فاصله زيادي دارد.
بدون شک افزایش ورود و جذب دانشجویان خارجی علاوه بر مزایای علمی و اقتصادی، گامی برای تربیت سفیران انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است.