خروجیهای مجلس دهم کم کم دارد خودنمایی میکند؛ مجلسی که بیشترین تعداد نماینده زن را در خود جا داده و تصور میشد بناست تا مطالبات اصلی زنان همچون بیمه زنان خانه دار یا افزایش مرخصی زایمان و حمایت از زنان سرپرست خانوار راکه در راستای حفظ کرامت و ارتقای جایگاه مادری و همسری است پیگیری کند. حالا اما خروجیهای این مجلس برای زنان طرحهای پر حاشیهای است که بیش از آنکه در حوزه زنان و خانواده کار آمد و کارگشا باشد منجر به بروز چالشهایی جدی برای زنان خواهد شد و ساختار خانواده را با تزلزل مواجه خواهد کرد. یکی از این طرحها حذف اذن پدر برای ازدواج دختران است.
اذن پدر و در صورت نبود یا فوت پدر ،جد پدری برای ازدواج یکی از قوانین فقهی و شرعی است که به منظور حفظ کرامت و محافظت از مقام زنان و دختران ارائه شده است. حالا اما زنان عضو خانه ملت طرحی را کلی زده اند که این اذن را حذف کنند.
سیده حمیده زرآبادی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در این باره میگوید: اصلاح ماده ۱۰۴۳ و ۱۰۴۴ قانون مدنی در خصوص اذن پدر برای ازدواج تقدیم مجلس شد. به گفته وی طبق تبصره ای که اضافه شده است دیگر نه حکم دادگاه و نه اذن پدر برای کسانی که شرایط زیر را دارا هستند برای ازدواج نیاز است ؛یکی دختران دارای ۲۸ سال سن به شرط احزاز رشد از سوی مرجع قضایی، افرادی که دارای حداقل مدرک کارشناسی ارشد باشند و دختران دارای ۵ سال سابقه کار و بیمه بازنشستگی.
عضو فراکسیون زنان با بیان اینکه این طرح یک فوریتی است تصریح می کند : افرادی که شرایط بالا را نداشته و نیاز به حکم دادگاه دارند ظرف مدت ۱ ماه تعیین تکلیف می شوند.زرابادی با اشاره به طولانی بودن روند دادگاه برای تعیین تکلیف ازدواج می افزاید: یکسال طول می کشید تا دادگاه تعیین تکلیف کند که زمانی طولانی بود . در صورت تصویب مجلس ؛مدت زمان رسیدگی دادگاه کاهش خواهد یافت.
پررنگ کردن حاشیه ها
پرداختن به مسائل فرعی و حاشیهای به جای رسیدگی به امور اصلی و مهم رویکردی است که از سوی نمایندگان مجلس دهم شاهد آن بودهایم . در حالی که ده ها قانون و مصوبه بر زمین مانده در حوزه زنان و خانواده داریم و آمارها از اوضاع نامساعد این حوزه خبر می دهد اما منتخبان مردم در خانه ملت ترجیح می دهند به جای رسیدگی به اموری همچون حمایت از خانواده و زنان سرپرست خانوار به دنبال طرح هایی باشند که می تواند سر و صدا درست کند و آنها را در سطح رسانه ها مطرح کند. بدیهی است اذن پدر برای ازدواج دختر قانونی است که برای حفظ کرامت زنان در اسلام دیده شده و مواردی که مخالفت پدر با ازدواج دخترش غیر منطقی باشد بسیار معدود است و قانون هم تدابیر لازم را برای چنین مواردی اندیشیده است همین مسئله هم موجب شده تا موجی از مخالفتها پیرامون این طرح شکل بگیرد.
در نگاه نخست این طرح شکافهای فرهنگی طبقاتی در جامعه را دامن می زند. بدیهی است دختران دارای سطح مرفه یا متوسط روبه بالا از یک جامعه از سطح تحصیلات بالا و اشتغال برخوردارند. این به معنی قانونمند کردن تمایز و تبعیض میان دختران ایرانی براساس سطح تحصیل و اشتغال است. باتوجه به این که دراصول ٣، ١٩ و ٢٠ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده ٢ میثاق حقوق مدنی و سیاسی بر عدم تبعیض اشاره شده است و دولت ایران هم در بعد داخلی وهم بین المللی به این اصل متعهد است،عدم رعایت ان موجب نقض قانون اساسی و مسئولیت بین المللی دولت در بعد بین المللی خواهد شد.
همچنین براساس قانون مدنی سن رشد ١٨ سال است و فرض بر ان است که افراد بالای ١٨ سال فارغ از جنسیت، رشید محسوب می شوند و نیازی به اثبات در دادگاه نیست،در حالی که این طرح عملا سن رشد را برای دختران ۲۸ سالگی در نظر گرفته است آن هم البته به شرط احراز از ناحیه مقام قضایی!
شریفی یزدی جامعه شناسی در این باره می گوید: در فرهنگ کنونی جامعه ایرانی ازدواج تنها قراردادی میان دو نفر نیست، بلکه بین دو خانواده است.بنابراین عملی شدن چنین طرحهایی نه فقط موجب تشتت در خانواده ها شده و پدران و فرزندان را در مقابل یکدیگر قرار می دهد موجب خواهد شد که دختر و پسری که با چنین شیوه ای با یکدیگر ازدواج می کنند مقبول خانواده همسر قرار نگیند و از پشتیبانیهای خانوادههایشان محروم شوند. از سوی دیگر همین حالا همین حالا هم قانون در این حوزه ورود کرده و بسیار مترقی تر از طرحی است که از سوی این نماینده به مجلس ارائه شده است. طبق این قانون نه دختران دارای 28 سال سن و مدرک فوق لیسانس بلکه دختر 18 ساله هم می تواند با اذن دادگاه و بدون نیاز به اذن پدر ازدواج کند. به عنوان مثال هر دختری که پدرش با ازدواج او مخالف است اگر نزد دادستان و مدعی العموم برود اعتراض خود را بیان کند و مدعی العموم به این نتیجه برسد آن ازدواج موفق خواهد بود و مخالفت پدر نیز غیرمنطقی است میتواند به نیابت حکم بدهد واین ازدواج صورت بگیرد.
وی تصریح می کند: این طرح محکوم به شکست است.
برائت رئیس فراکسیون زنان مجلس
ناپختگی طرح ارائه شده تا حدی است که رییس فراکسیون زنان مجلس با تاکید بر اینکه طرح ازدواج دختران بدون اذن پدر مربوط به فراکسیون زنان نیست، تاکید میکند: در این باره در فراکسیون زنان صحبتی نشده است. به نظرم نباید عجولانه درباره ارئه طرح عمل کنیم، بهتر بود این طرح پختهتر و بعد از آن ارائه میشد.
وی با تاکید بر اینکه فراکسیون زنان در جریان چنین طرحی نبوده است، میافزاید: آنطور که بنده در جریانم این طرح را خانم زرآبادی دادند. به هر حال به چالش کشیدن برخی مواد قانونی جسارت میخواهد که خانم زرآبادی چنین جسارتی را داشت.
نماینده مردم تهران با انتقاد از برخی واکنشها در فضای مجازی نسبت به این طرح، گفت که هنوز فراکسیون زنان وارد بررسی این طرح نشده است.