یک کارشناس اقتصادی درباره مشکلات قابل ملاحظهای که مناطق آزاد برای سرزمین اصلی ایران ایجاد کرده است، گفت: طی چهار سال اخیر حدود ۷ میلیارد دلار واردات و حدود ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات در مناطق آزاد داشتهایم.
به گزارش تسنیم، افزایش مناطق آزاد مسئلهای است که بسیار تأسفبار است؛ چراکه کارنامه ضعیف اشتغالزایی در مناطق آزاد از یکسو و توسعه قاچاق کالا از سوی دیگر دلیلی برای عدم موفقیت این مناطق بوده است و این مناطق طی سالهای اخیر برای سرزمین اصلی نیز دردسرهای قابل ملاحظهای آفریده است. آرمان حاجیان فرد، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با تسنیم، درباره توسعه مناطق آزاد گفت: همچنان که مناطق آزاد میتوانند محرک اقتصاد و توسعه پایدار کشورها باشند در صورت سوءمدیریت و انحراف از راهبردهای اصلی و اقتصادی خود، به برخی بحرانهای اقتصادی داخلی از جمله بحران ارزی، بحران کاهش ارزش پول، بحران اشتغال، بحران واردات بیرویه کالاهای مصرفی، بحران قاچاق کالا و... که هریک به مثابه سونامی برای هر اقتصادی است و دولت و مردم کشورمان بابت این چالشهای مدیریت نشده هزینههای فراوانی را پرداخت کرده و میکنند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: در کشورمان اقدام مناسبی برای دستیابی به راهبردهای تأسیس مناطق آزاد نشده و در برخی مواقع تبعات سوءمدیریت مناطق آزاد را سرزمین اصلی پرداخت کرده است که مهمترین علت عدم موفقیت مناطق آزاد را میتوان به ضعف دولت در اتخاذ تصمیمات کلان، فضای نامناسب برای جذب سرمایهگذار، ضعف مدیریت منطقه آزاد، نبود توجه به اصل تولیدمحوری کسب و کارها، مشکلات مراودات مالی و بانکی، مکانیابی نادرست، هزینه زیاد تأسیسات زیربنایی، ضعف در تعمیر و نگهداری تأسیسات، تسهیل نبودن امور گمرکات، نبود شفافیت قوانین مناطق آزاد، ارائه نکردن پیشنهاد برای سرمایهگذار خارجی و... است. وی با اشاره به اهمیت و اهداف اصلی تأسیس مناطق آزاد طی بند ۱۱ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی گفت: انتقال فناوریهای پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات، تأمین نیازمندیهای ضروری و منابع مالی از خارج از جمله اهداف اصلی تأسیس مناطق آزاد طی بند ۱۱ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است. وی بیان کرد: آمار منتشره از کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) میانگین سالانه سرمایهگذاری خارجی طی چهار سال اخیر در مناطق آزاد حدود ۲۰۰ میلیون دلار بوده که با توجه به رقم کل ۳۰۱ میلیارد دلاری سرمایهگذاری خارجی در کشور مناطق آزاد حدود ۶ درصد منابع خارجی را جذب کردهاند که این منابع برای راهاندازی شرکتهای خدماتی به پروژههای بزرگ نیز کم است، چه برسد به راهاندازی پروژههای بزرگ، این در صورتی است که مناطق آزاد دیگر کشورها شاهراه اصلی جذب سرمایههای خارجی هستند.
از دیگر رویکردهای مناطق آزاد گسترش تولید و سپس صادرات کالا و خدمات میباشد که بازخوردهای بسیار مثبتی بر رشد اقتصادی داشته است. لکن در بررسیهای به عمل آمده طی چهار سال اخیر حدود ۷ میلیارد دلار واردات و حدود ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات در مناطق آزاد داشتهایم (واردات حدود سه برابر صادرات بوده) که اهم واردات به جای مواداولیه، تجهیزات تولیدمحور یا کالاهای سرمایهای، واردات کالاهای مصرفی و در جهت عکس مأموریتهای مناطق آزاد بوده و در واقع مناطق آزاد ما واردات غیرضروری ما را تشدید کرده و به جای کسب درآمدهای ارزی محلی برای خروج ارز از کشور شده است. در حالی که هدف تأسیس مناطق آزاد تجاری توسعه و تسهیل صادرات است، اما مشاهده میکنیم که کارنامه مناطق آزاد در حوزه اشتغالزایی، واردات قاچاق و ترویج فرهنگ غربی قابل دفاع نیست، بر خلاف تصور برخی که فکر میکنند مناطق آزاد نقش مؤثری در توسعه صنعت ملی دارد، مشاهده میکنیم که این مناطق به بارانداز کالاهای وارداتی و شاهراه ورودی انبوهی از کالاهای بنجل تا کالاهای مصرفی لوکس مانند خودروهای میلیاردی وارداتی تبدیل شده است.