رئیسجمهور امریکا آب پاکی روی دست اروپاییها ریخت و تأکید کرد که شرکتهای اروپایی به هیچ وجه از معافیتهای تحریمی امریکا برخورد نخواهند شد، مانند معافیتهای تحریمی که باراک اوباما هر ۱۸۰ روز برای برخی کشورها صادر میکرد.
اروپاییها در حال آماده شدن برای تدوین بستهای برای نجات برجام هستند، بستهای که البته بنا بر برخی گزارشها به تهران هم ارسال شده، اما دونالد ترامپ در گفتوگو با فکسنیوز هشدار داد که اگر شرکتهای اروپایی محدودیتهای تجاری ایالات متحده علیه ایران را نقض کنند، مجازات خواهند شد. خبرنگار فاکسنیوز یک شنبه شب در گفتوگو با رئیسجمهور امریکا از ترامپ پرسیده که آیا امریکا شرکتهای اروپایی را در صورت معامله با ایران تحریم خواهد کرد که او در پاسخ گفته است: «بله. قطعاً چنین خواهیم کرد.»ترامپ تأکید کرد که شرکتهای اروپایی را از تحریمهای اعمال شده علیه ایران معاف نخواهد کرد و شرکتهای نقضکننده این محدودیتها مشمول تحریمهای ثانویه امریکا خواهند شد. ترامپ همچنین در مصاحبه با فاکسنیوز در پاسخ به این پرسش که آیا به نظر او، ایران آنگونه که ادعا میکند، دوباره فعالیتهای خود در رابطه با غنیسازی اورانیوم را از سر گرفته، پاسخ داده است: «اگر چنین کنند، مشکل بسیار بزرگی پیدا خواهند کرد.»
وزرای خارجه و دارایی بریتانیا، فرانسه و آلمان اواسط خردادماه ۱۳۹۷ در نامهای خواستار مستثنی شدن شرکتهای اروپایی فعال در بخشهای مهم داروسازی، بهداشت و درمان، انرژی، خودرو، هواپیمایی غیرنظامی، زیرساخت و بانکداری از تحریمهای امریکا علیه ایران شدند که اشاره به نامه سه وزیر اروپایی به دستورالعمل دولت امریکا در فروردین ۱۳۹۱ است که بر اساس آن، دولت امریکا تصمیم گرفت ۱۱ کشور آلمان، بلژیک، اسپانیا، فرانسه، انگلیس، یونان، ایتالیا، ژاپن، هلند، لهستان و چک از تحریمهای نفتی امریکا معاف شوند. دولت اوباما چندین بار با صدور دستورالعملهای ۱۸۰ روزه، این کشورها را از شمول تحریمهای ایران مستثنی کرد.
اصرار کمتر اروپا
برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه هفته قبل گفته بود که هنوز از واشنگتن در مورد درخواست مستثنی شدن آلمان، بریتانیا و کشورش از تحریمهای اقتصادی امریکا علیه ایران نشانه مثبتی دریافت نکرده است، ولی گفتوگوی ترامپ با فاکسنیوز پاسخ روشنی به درخواست اروپاییهاست. رویترز اواسط هفته قبل از قول یک مقام بلندپایه وزارت خارجه امریکا که نامش فاش نشده، گزارش کرد که امریکا به کشورهای دیگر گفته که تا ماه نوامبر ۲۰۱۸ (آبانماه) همه واردات نفت خودشان را از ایران قطع کنند. همان موقع آسوشیتدپرس در گزارشی جداگانه نوشت که کشورهای اروپایی به صورتی خاص تلاش دارند تا در خصوص مستثنی کردن شرکتهای اروپایی از تحریمهای نفتی ایران، با امریکا مذاکره کنند. مقام وزارت خارجه امریکا به صراحت به رویترز گفته که ایالات متحده در خصوص تحریمهای نفتی هیچ معافیتی را اعطا نمیکند، موضعی که حالا ترامپ آن را با صراحت بیان کرده است. نیویورکتایمز اوایل هفته جاری در اینکه کشورهای آسیایی از تحریمهای نفتی امریکا تبعیت کنند، تشکیک کرده و از قول کاترین بائور از مقامات پیشین وزارت خزانهداری امریکا پیشبینی کرده که کشورها برای دور زدن تحریمها اقدام کنند. یک مقام سابق وزارت امور خارجه امریکا نیز احتمال همکاری چین و هند با امریکا در توقف واردات نفت از ایران را صفر میداند. برعکس، ناظران گفتهاند که اصرار کشورهای اروپایی بر ماندن در بازار انرژی امریکا کمتر خواهد بود. رویترز چند روز قبل از قول دو منبع آگاه که هویت آنها را فاش نکرده، گفته مؤسسه اعتباری «بیسیپی» سوئیس به مشتریان خود اطلاع داده است که تأمین مالی محمولههای نفت ایران را تا ۳۰ ژوئن متوقف خواهد کرد. این مؤسسه اواخر ماه میگفته بود تراکنشهای جدید را تعلیق میکند. به نوشته رویترز، شرکتهای نفتی عمده اسپانیایی – مانند سپسا و رپسول – هم که با بانک «آرس» مستقر در مادرید کار میکنند، ناچارند یا خرید نفت از ایران را متوقف کنند یا به دنبال بانک دیگری بگردند، چراکه آرس گفته تأمین مالی واردات نفت از ایران را تا اوایل ژوئیه متوقف خواهد کرد.