بحران‌زایی با زلزله ۶ ریشتری در پایتخت
هفته گذشته شهردار تهران با حضور در سازمان مدیریت بحران به یادآوری زلزله اکتفا کرده است. افشانی با حضور در این سازمان عنوان کرد: لازم است افراد معتمد، نیکوکار و همچنین کسانی که در زمان بحران منافع مردم را بر منافع فردی خود ترجیح می‌دهند، شناسایی کنیم، آموزش دهیم و سپس آنان را با صدور کارت شناسایی به مردم محلات معرفی کنیم تا هنگام وقوع بحران‌ها از توانمندی نظم‌بخشی آنان به عملیات امداد و نجات مردمی استفاده کنیم. شهردار تهران با اشاره به ترافیک‌های سنگین و مشکل فراوان عبور و مرور در زمان زلزله تصریح کرد: اگر زلزله بیش از ۶ ریشتری در بافت فرسوده رخ دهد، تلفات بسیار بالا خواهد بود و سوای آن، آوارها، مسیر‌ها را مسدود می‌کند و امکان امدادرسانی را بسیار دشوار خواهد کرد. با توجه به ایجاد ترافیک و مشکل تردد، چالش مهار ترافیک و ایجاد دسترسی‌های مناسب برای امدادرسانی مؤثر، دومین موضوع قابل تأمل در مواجهه با بحران زلزله است.
افشانی با بیان اینکه تهران شهر ریسک‌پذیری است، اضافه کرد: بافت فرسوده گسترده و اینکه بخشی از پایتخت روی گسل است، معابر و ساختمان‌های موجود را به خطر می‌اندازد.
شهردار تهران با بیان اینکه در زمان حوادث، بحث استفاده امدادی از خطوط مترو هم بسیار جدی است، گفت: باید توجه داشته باشیم خشکسالی‌ها ما را از خطر سیل غافل نکند، زیرا ابعاد غافلگیری و تلفات و خسارات سیل هم بسیار بالاست.
افشانی با بیان اینکه مسئله اسکان در زمان بروز زلزله مهم است، خاطرنشان کرد: باید از الان مشخص شود محل اسکان در زمان زلزله و سیل کجا است.
تشدید ساخت و ساز روی گسل‌ها
اما در پس همه این هشدار‌ها فعالیت‌هایی نه چندان قابل قبول صورت می‌گیرد؛ بودجه سازمان مدیریت بحران از بسیاری از سازمان‌ها کمتر است و فعالیت‌های هیئتی برای ساماندهی بحران و نه پیشگیری عموماً رخ می‌دهد، اما خطر زلزله تا چه میزان نزدیک است و عموماً شهردار سابق برای مقابله با آن چه کرده است؟ در مدیریت گذشته نه تنها کاری برای مدیریت زلزله بزرگ تهران انجام نشده است بلکه با ساخت و ساز روی گسل‌ها سوءمدیریت تشدید شده است.
با وجود سه گسل اصلی شمال، شرق و گسل ری در جنوب کمتر قسمتی را می‌توان یافت که در فاصله‌ای مناسب از سه گسل فوق واقع شده باشد. گسل شمال تهران از لشکرک و سوهانک شروع شده تا فرحزاد و حصارک و از آنجا به سوی غرب امتداد می‌یابد. این گسل در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در بر می‌گیرد.
به گزارش تیتر شهر گسل ری درجنوب تهران نیز که در صورت فعالیت پرتلفات‌ترین گسل کشور و شاید جهان می‌باشد از جاده خاوران شروع می‌شود و با گذر از دولت‌آباد و حرکت روی جاده کمربندی تهران در حد نصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه پایان می‌یابد. گسل شرق نیز که توانایی قوی‌ترین زلزله را داراست از شرق به تهران وارد شده و با گذر از اراضی سرخه حصار و حرکت روی بزرگراه شهید بابایی تا مجیدیه و سیدخندان امتداد می‌یابد. جالب اینجاست که اکثر حریم‌های انتقال نیروی شهر تهران نیز روی همین گسل‌های زلزله واقع شده است.
در این میان تک‌گسل ملاصدرا نیز که از خیابان شریعتی تا شهرک غرب انتقال یافته، محلات ونک، میرداماد، سعادت‌آباد و شهرک غرب را ناایمن ساخته است. احداث برج میلاد نیز دقیقاً در مجاورت این گسل صورت
گرفته است.
از محلات به نسبت امن‌تر شهر تهران می‌توان به راه‌آهن، محور نواب، محور خیابان انقلاب و آزادی، هفت‌چنار به علاوه ارگ قدیم تهران اشاره کرد. ارگ قدیم تهران حد فاصل خیابان شوش، هفده شهریور، انقلاب و کارگر جنوبی را شامل می‌شود که بازار تهران، خیابان مولوی، میدان بهارستان، میدان امام خمینی، محله امیریه و خیابان جمهوری اسلامی را شامل می‌شود.
ساختمان بلندمرتبه و سنگین روزنامه اطلاعات در کنار گسل در زیر بزرگراه جهان کودک واقع است و همچنین در پشت آن ساختمان گسل سیدخندان قرار دارد. مجموعه ساختمان‌های کتابخانه ملی ایران -که یکی از سازه‌هایی است که مورد بازدید دانشجویان مهندسی عمران قرار می‌گیرد- روی طاقدیس‌های داوودیه قرار دارد. ساختمان بلندمرتبه بنیاد مستضعفان در کنار گسل تلویزیون واقع شده است. ساختمان عظیم وزارت راه بین دو گسل تلویزیون باختری و عباس‌آباد واقع شده است. ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی و مدرن آتی‌ساز در کنار هتل اوین، در محل تقاطع گسل محمودیه و گسل عمود بر آن قرار دارند. تنها پل معلق تهران یعنی پل پارک‌وی که در تقاطع خیابان ولیعصر و بزرگراه چمران واقع است دقیقاً روی گسل محمودیه قرار دارد. پل بزرگراه صدر روی خیابان دکتر شریعتی گسل قیطریه را قطع کرده است. در این راستا به نظر می‌رسد به جای سخنوری برای مقابله با بحران فکری برای ساختمان‌های روی گسل هنگام زلزله و ترمیم ساختمان‌هایی کنیم که در بافت فرسوده قرار دارند و شهرداری دست مردم را در مقاوم‌سازی منازل نبندد.
