در اینکه سبک سکونت و همسایگی قدیمی حال و هوای دیگری داشت تردیدی نیست، اما در سبک سکونت مبتنی بر آپارتماننشینی امروزی چارهای جز پایبندی به قوانین نیست. وقتی بچههای همسایه طبقه بالای شما در حال بازی فوتبال در خانه هستند بدون شک آسایش شما مختل میشود پس مدیر مجتمع باید به آنها قوانین آپارتماننشینی را تذکر دهد. آپارتماننشینی جزءلاینفک زندگی امروزی شده است و البته به موازات رشد آپارتماننشینی، مشکلات آن هم رشد میکند. پرداخت نشدن حق شارژ ماهانه ساختمان، رعایت نشدن نظافت عمومی، استفاده از لوازم صوتی و تصویری با صدای بلند و پارک نامناسب خودرو در پارکینگ از جمله مشکلاتی است که روزانه هزاران تهرانی ساکن در آپارتمانها با آن دست و پنجه نرم میکنند. این مشکلات به دلیل آن است که خانوادهها همچنان پیرو زندگی سنتی خود در خانههای حیاط دار هستند، به گونهای که صحبت کردن با صدای بلند، رفتو آمد در هر زمان از شبانهروز، صدای بلند تلویزیون و... را حق خود میدانند، چون معتقدند چهار دیواری اختیاری است! این در حالی است که سکونت در مجتمعهای مسکونی و زندگی تنگاتنگ با دیگر شهروندان، ادبیات و فرهنگ خاصی را میطلبد و مستلزم رعایت قوانین متعددی است.
در قانون از آپارتمان تعریفی به عمل نیامده است ولی در اصطلاح میتوان گفت: آپارتمان عبارت است از یک واحد مستقل در ساختمان چند طبقه که از آن برای سکونت یا جهت کسب و پیشه استفاده میشود. مالکیت در آپارتمانها شامل دو قسمت است؛ مالکیت اختصاصی و مالکیت مشترک. قسمت اختصاصی به بخشی از ملک گفته میشود که فقط صاحب آپارتمان حق استفاده از آن را دارد مثل بالکن. منظور از قسمت مشترک نیز قسمتهایی از ساختمان است که تمامی مالکان حق استفاده از آن را دارند مانند آسانسور. در صورتی که تعداد مالکان آپارتمانها از سه نفر بیشتر باشد مجمع عمومی مالکان تشکیل و در اولین جلسه مدیر یا هیئت مدیره انتخاب میشود. مدیر میتواند از اعضای ساختمان باشد یا از خارج انتخاب شود. برای رسمیت مجمع عمومی، حضور بیش از نصف مالکان آپارتمانها ضروری است و در صورت عدم حضور اکثریت، تصمیمات در جلسه سوم با رأی اکثریت حاضر در جلسه به تصویب میرسد. مدیر آپارتمان مسئول حفظ و اداره ساختمان است و در واقع تصمیمهای مجمع عمومی را به اجرا در میآورد. مدیر برای مدت دو سال انتخاب میشود. مجمع عمومی علاوه بر انتخاب هیئت مدیره یک خزانهدار نیز انتخاب میکنند که نسبت به تنظیم هزینه، درآمد و گزارش به مجمع اقدام نماید. از آنجا که آپارتمان محل سکونت افراد است و تمام اتفاقها و مراحل مختلف زندگی اعضای خانواده در همین محل شکل گرفته و تأثیر میپذیرد، بهتر است همه افراد برای ایجاد آرامش و آسایش بیشتر و در عین حال جهت حفظ و ارتقای موقعیت اجتماعی و خانوادگی خود با قوانین اجتماعی مربوط به آپارتماننشینی آشنایی کامل داشته باشند و در انجام و رعایت کامل آن بکوشند. در صورتی که قوانین اجتماعی آپارتماننشینی به طور جدی مورد توجه و اجرا قرار گیرد، اغلب مشکلات را حل میکند و آرامش و آسایش برای ساکنین به ارمغان میآورد. از جمله این قوانین میتوان به این مورد اشاره کرد: «تنها به میزان مالکیتی که در آن مجتمع داریم حق دخالت در امور و ارائه نظر داریم؛ بهتر است از همان ابتدای اقامت از تمامی حق و حقوق خود در آپارتمان مطلع شویم. محل پارک اتومبیل و انباری خود را بر اساس سند شناسایی کنیم و از اشغال پارکینگ و انباری دیگران هر زمان و به هر دلیل پرهیز کنیم. هرگونه تغییر در نما و شکل ظاهری آپارتمان حتی اگر با هزینه خودمان باشد باز هم باید با نظر سایر مالکان صورت پذیرد. همیشه در جلسات عمومی آپارتمان شرکت کنیم و هنگام حل مشکلات ساختمان عصبانی نشویم و از جر و بحث و توهین بپرهیزیم.» هر یک از همسایهها حریم خصوصی و وسایلی دارند که سایرین حق دست زدن یا استفاده از آنها را ندارند. توجه به این موارد که جزو حقوق همسایهها محسوب میشود، کمک میکند روابط بهتری با یکدیگر برقرار کنیم. برای مثال گذاشتن کفش یا وسیله شخصی مانند گلدان، تابلو و ... در راهرو آپارتمان و محل گذر سایر همسایهها ممنوع است. پیش از برگزاری مهمانی و مراسمی که تا دیروقت طول میکشد و رفتوآمد و سر و صدا افزایش مییابد باید تکتک همسایهها را در جریان گذاشت و از آنها اجازه گرفت. در چنین مواقعی که همسایه، شما را درجریان میگذارد و اجازه میگیرد بهتر است با روی خوش با او نهایت همکاری را داشته باشید؛ زمانی که قصد پختن غذا، نذری یا هر استفاده دیگری از آب، گاز و برق عمومی را دارید علاوه بر مسئولان ساختمان، باید از تکتک همسایهها اجازه بگیرید. در اوقات استراحت مانند ساعات پایانی شب، ظهرها و روزهای تعطیل از بازی کودکان در پارکینگ و حیاط آپارتمان که منجر به آلودگی صوتی میشود جلوگیری کنید و در نهایت بدون اجازه به وسایل دیگران دست نزنید و آنها را جابهجا نکنید، حتی اگر در مکان عمومی باشد. خانوادهها و همسایهها با توجه به همجواری و نزدیکی و قرابتی که با هم دارند در برخوردهای اجتماعی و فضای روانی حاکم بر روابط متقابل میان ایشان میتوانند به طور قابل ملاحظهای نگرشها، باورها و بالطبع رفتارهای فردی و خانوادگی همدیگر را متأثر نمایند و در این میان کودکان و نوجوانان که در غالب موارد بیش از والدین خود رفتارهای فردی و اجتماعی همسایهها، کوچکترها و بزرگترها را در موقعیتهای مختلف و شرایط گوناگون و بعضاً به دلیل کنجکاوی فطری مورد مشاهده قرار میدهند، بیشتر از والدین خود تحت تأثیر قرار میگیرند. اسلام برای همسایه حرمت زیادی قائل است تا جایی که پیامبر اسلام (ص) میفرمایند: «حرمت همسایه آدمی مثل نفس اوست که باید به او ضرر نرساند.» و در جایی دیگر فرمودهاند: «احترام همسایه مانند احترام مادر بر انسان لازم است.» لذا باید توجه داشته باشیم که با حفظ حقوق همسایه حرمت او را پاس بداریم. حقوق همسایگان در اسلام از اهمیت زیادی برخوردار است. امام سجاد (ع) در رساله حقوق، حق همسایه را بر ۱۰ قسم میشمارند: «در غیابش حقش را مراعات کنی، در حضورش اکرامش نمایی، اگر مورد ظلم قرار گرفت یاریاش دهی، در اسرار او تجسس نکنی، زشتیهایش را پرده پوشی، اگر مطمئن شدی پذیرش نصیحت دارد او را در پنهان نصیحت کنی، در اموری که به تو مربوط میشود، در گرفتاریها او را به حال خود رها نکنی، لغزشهایش را ندیده بگیری، گناهانش را ببخشی و با او محترمانه معاشرت کنی.»