مارک ترودیویچ، دادستان سابق فرانسوی کامیک استریپ سهگانهای با نام «شمارش معکوس» را درباره مبارزه با تروریست راهاندازی کرده است. چندی قبل پس از انتشار اولین سناریوی این سهگانه، فیگارو سراغ او رفت تا بیشتر از کارش بداند. ترودیویچ از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ در دادگاه عالی پاریس فعالیت کرده و کارشناس مبارزه با تروریسم است که دادرسیهای زیادی را در اینباره داشته است. وی تا کنون سه مقاله، یک رمان و یک کامیک با همین موضوع تولید کرده است. در اولین سری این سهگانه که توسط ماتز نوشته شده و جوزپه لیوتتی آن را طراحی کرده است، آنتوان دووکسن قاضی مبارزه با تروریسم، ژان فوردریک مارتینز معروف به ابوعثمان که به داعش پیوسته و به سوریه رفته را دنبال میکند؛ کسی که مرگش را چندین منبع تأیید کردهاند، اما با این حال دادستان نگران است که داعشیها با عدم تأیید مرگ او به فرانسه برگردند و حملهای به فرانسه داشته باشند...
بعد از نوشتن سه مقاله و دو رمان، نویسنده کتاب کامیک استریپ شدید؛ آیا طرفدار هنر نهم هستید؟
بله، اما تخصص فنی ندارم. من با کامیک بزرگ شدم. به نظرم همه چیز در کامیک استریپ نیست بخشی هم باید در وجود خود انسان باشد.
چه چیزی باعث شد تا ماجراجویی کامیک برای شما شروع شود؟
زمانی که شروع به نوشتن اولین کتابم در مورد تروریسم کردم کسی در اینباره حرفی نمیزد. به این موضوع خیلی علاقه دارم، نمیخواستم فقط در حد مقاله یا رمان به این موضوع بپردازم. اینکه چرا سراغ کامیک استریپ رفتم باید بگویم این هنر یک رسانه پر رونق است، ابزار جالبی برای صحبت در مورد مبارزه با تروریسم و راه نوآورانه برای برخورد با موضوع مورد علاقه من است. من تشکر میکنم از شرکت رو دی سوزن که یک پروژه بلندمدت از من را به شکل سهگانه ارائه میدهد البته در ابتدا کار فقط کامیک خیلی کوتاهی بود. ما در ماجرای کامیک باید مراقب شخصیتهای خوب باشیم تا بتوانیم به سمت مسائل عمیقتر مربوط به مبارزه با تروریسم حرکت کنیم: مبارزات قدرت، ژئوپولیتیک...
شما در سناریوی اول، انتحاری ژان فوردریک مارتینز را با همکاری ماتز نوشتید. مانند طراحیهای کار که جوزپه لیوتتی انجام داد. چه چیز آن شبیه شغل شش ساله شماست؟
من تنها سه مقاله و دو رمانم را نوشتم. کار تیمی برایم بسیار مهیج بود و آن را خیلی دوست داشتم. با ماتز مکالمه تلفنی و اینترنتی طولانیای داشتم. داستان را بدون اسکریپتنویسی نوشتم. سپس او تصحیح کرد، مطالبی اضافه یا حذف کرد... برخلاف من، او میداند ریتم کامیک چطوری باید باشد. او بدون هیچ تردیدی تمام موضوع را دست گرفت و دنبال کرد! برای گفتوگوها هم خودش اغلب آنها را نوشت و من تصحیح میکردم یا گاهی اوقات مخالفت میکردم. برای جوزپه لیوتتی هم را از بین چند طراح پیشنهاد شده توسط رو دی سوزن انتخاب کردیم. او خیلی خوب میتواند چیزهایی را که در متن قابل بیان نیست، طراحی کند. وقتی که درباره نقاشیهای او بحث میکردیم، ماتز به نکات تکنیکی خوبی اشاره میکرد. من به خاطر نگاه واقعبینانهتر او بیشتر روی جزئیات متمرکز شدم. حالا که این آلبوم وارد بازار شده است، مثل یک بچه خوشحال هستم که در این پروژه شرکت کردهام، کار جالبی است.
کدام بخش از کار را بیشتر دوست داشتید یا کمتر از آن خوشتان آمد؟
آنچه مد نظرم بوده ظرفیت کامیک است که هم خیلی فنی و هم آموزشی بود. گرچه محتوای زیادتری در مورد مبارزه با تروریسم وجود دارد، مبارزه با تروریسم دنیای وسیعی است که برای مدت طولانی به صورت یک راز بوده و مردم باید بدانند آنها چگونه کار میکنند. یکی از مزیتهای کامیک این است که با استفاده از تصاویر، بسیاری از اتفاقاتی را که رخ میدهد میتوان مطرح کرد. مثلاً یک حمله تصویری و نقاشی شده همیشه به مراتب کمتر از حمله واقعی وحشت دارد. از طرف دیگر متوجه شدم هنوز کامیکها از نظر کیفیت نقص دارند زیرا تصاویر میتوانند تصور خواننده را کاهش بدهند و چشماندازی را به آنها تحمیل کنند. به نظر میرسد کار کمی دیجیتالی شده است.
در کامیکها دو حمله به آمستردام و جاده پاریس داشتید، آیا نمیترسید در حال ایده دادن به داعشیها در آینده هستید؟
امکانات زیادی برای بمبگذاریها وجود دارد... آنها میتوانند در هر زمان به هر کجا بروند. این قدرت تروریستها و البته ضعف ماست.
چه چیز شخصیت قاضی آنتوان دووکسن برای شما جالب بود؟
در بعضی موارد وجه اشتراک داریم، ضربالمثلی هست که میگوید ماهیهای بزرگ را با استفاده از ماهیهای کوچکتر بگیرید... آنتونی دووکسن در درون، قالب خیلی خامی دارد و از نظر من خشن و غیرمتمدن است. مصداق آن است که «من بیشتر به خاطر مبارزه با تروریسم زندگی میکنم، اما نمیتوانم بدون آن عمل کنم.» با آن خاطرات زیادی در طول این سالها برایم یادآور شد. همسرم زمانی که در ستاد مبارزه با تروریسم بودم خیلی از کارم خسته شده بود (میخندد). من همینطوری زندگی کردم خیلی تنش داشتم، اغلب در خانه نبودم، هرگز به طور کامل در تعطیلات یا در آخر هفتهها در خانه نبودم.
سؤال شخصیتر، شما چطور این همه فشار را در زندگی تحمل میکنید؟
مبارزه با تروریسم درباره مسائل انسانی در تمام سطوح است این مسئله تمام نشدنی است. مسئله اصلی این است که آن را دنبال کنیم و به صورت متوالی پیگیر آن باشیم، چراکه رسیدن به هدف شیرین لذتبخش است حتی اگر آن را فقط در اقیانوس بجوییم.
آیا کار کامیک شما برای مخاطب خاصی طراحی شده است؟
کامیکهای ما برای همه است، اما گروه سنی که بیشتر به آنها علاقه دارم، نوجوانان و جوانان هستند. من اغلب در خانه هستم و برای نوجوانان در دبیرستان سخنرانی میکنم، بنابراین خیلی به آنها فکر میکنم. آنها بیشتر در معرض ایدئولوژیها هستند. اگر سعی کنیم یک گفتمان سادهتر برایشان داشته باشیم سراغ آنها نمیروند. ما برایشان قابل اعتماد نیستیم. باید تلاش کنیم همیشه واقعبینانه و منحصربه فرد باشیم. این همان چیزی است که در ابتدای کار کامیک نسبت به آن تلاش کردیم.