براساس آنچه که آقای مسعود خوانساری گفته است: «از 21فروردین تا 22مردادماه سال جاری بیش از 32بخشنامه از سوی دولت درباره موضوعات ارزی صادر شده که به تبع آن گمرک نیز 150 تا 160 دستورالعمل صادر کرده که این موضوع باعث سردرگمی واردکنندگان و صادرکنندگان شده است. این عدم قطعیت موجب بیاعتمادی تولیدکننده و مصرفکننده به مسوولان شده است. هفته گذشته بیش از 200فعال اقتصادی به اتاق مراجعه کردند که عمده اعتراض آنها به بخشنامه 16مرداد و پرداخت مابهالتفاوت ارزی بود.»
او این تصمیم دولت را ناجوانمردانه دانست و اضافه کرد: «در فروردینماه قاطعانه از ارز 4200تومانی دفاع کرده بود هر چند نحوه اجرای آن باعث دردسرهایی شد. بسیاری از واردکنندگان بر این اساس کالای خود را پیشفروش کرده بودند و حتی برخی فاینانس و خط اعتباری را باز کرده بودند اما اکنون با این بخشنامه، پرداخت مابهالتفاوت هزینه سنگینی برای آنها ایجاد میکند و با توجه به مشکلات نقدینگی که امروز بنگاهها با آن سروکار دارند این موضوع باعث تعطیلی بیشتر واحدهای تولیدی و بنگاههای اقتصادی خواهد شد، اگر مشکلات به شکل کنونی ادامه پیدا کند تا سه ماه آینده ما شاهد قحطی مواد اولیه در بازار خواهیم بود.»
بخشنامههای ناهماهنگ
آقای احمد انارکیمحمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ضمن تأیید ماندن کالاها در بنادر و گمرکها در توضیح این موضوع به «صبحنو» میگوید: «این موضوع درست است، همانگونه که الان بسیاری از بنادر کالاهای زیادی که را خیلی از آنها نیاز جامعه است و بعضاً ضروریاند و باید سریعتر خارج شوند بهدلیل بخشنامههای متعددی که آمده و خیلی از آنها هم ضد و نقیض است و هر کسی هم برای خودش عمل میکند و این ناهماهنگیها باعث شده تا عملاً کالاها در بنادر بماند.»
او ادامه میدهد: «خوشبختانه اقدامات زیادی شده و فکر کنم در دو یا سه روز گذشته بخشنامهای را دولت و وزارت صمت کرده است تا به زودی مشکلاتی که به گمرکها و بنادر و مبادی ورودی کالا مربوط است برطرف شود، به نظرم با توجه به این اقدام جدید دولت فکر میکنم به زودی شاهد ترخیص کالاها باشیم.»
او اظهار میدارد: «راهکار برطرف شدن مشکلات گمرکی این است که به صورت سیستمی عمل شود، نه اینکه با یک بخشنامه میبینیم که به خاطر یک کالایی که تاریخ ثبت سفارش آن یا مورد دیگری مشکل دارد در گمرکها بمانند، این کالاها با هزینههای دولتی و مردمی وارد شده و نباید در انبارهای گمرکات بمانند، شاید گاهی اوقات مشکلات از خود واردکننده هم باشد اما باید وضعیت برای ورود کالاها فراهم شود.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تشکیل ستادی مشترک از سازمانهای مسوول در حوزه اقتصادی تشکیل شود که بتوانند از دستبهدست شدن و تعدد بخشنامهها و همچنین آشفتگی در این بخش بکاهد که مورد تأیید همه هم باشد، توضیح میدهد: «واقعاً هم باید این اقدام صورت بگیرد، یک پنجره واحدی نیازی است که بتواند در لحظه به موضوعات ورود کند و از هر دستگاهی که در این زمینه مرتبط است در این ستاد حضور داشته باشد. این ستاد باید با برنامهریزی قابل اجرا در اسرع وقت بتواند کالاهایی را که خیلی از مردم به آن نیاز دارند را به دست مصرفکننده برساند.»
انتقاد از ترخیص کالا به قیمت ارز امروز
انتقادهای زیادی پس از اعلام گمرک مبنی بر اینکه کسانی که کالا وارد کرده و تا امروز به هر دلیلی ترخیص نکردهاند میتوانند با پرداخت مابهالتفاوت قیمت ارز اقدام به ترخیص کالا کنند، بهوجود آمد و شرایط برای خیلیهایی که حتی ماهها قبل از گرانیها وارد کردهاند، ایجاد شد، انارکیمحمدی ضمن انتقاد از این رویکرد گمرک کشور میگوید: «قبل از شروع گرانی ارز، واردکنندهها کالاهایی را وارد کردهاند و به هر دلیلی که این کالاها در گمرک مانده است باید ترخیص شود، اینکه الان گمرک میخواهد صاحبان کالا دوباره ثبت سفارش کنند و قبض انبار و مابهالتفاوت را ارائه کنند، اقدام درستی نیست.»
او اظهار میدارد: «این کالاها زمانی با هر قیمتی وارد شده است و متأسفانه این مشکل امروز در این شرایط باعث حاد شدن وضعیت بازار شده است، انتظار ما این است که دولت در اینباره سریعتر اقدام کند، همانطور که تشکیل اتاق جنگ اقتصادی در استانها انجام شده باید کمیتهای نیز در سازمانها و حتی وزارت صمت تشکیل شود که تصمیمات درست و قطعی بگیرند تا هم از هدررفت سرمایههای کشور و هم از انقضای برخی از این کالاها که ماههاست در انبارهای گمرکات هستند، جلوگیری کنند.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با رد اینکه تعدد گمرکات در اجرای امور خلل ایجاد میکند، اضافه میکند: «اگر سیستم اجرایی یکپارچهی داشته باشیم همه کارها بهصورت خودکار درست انجام خواهد شد. ضمن اینکه از اجراهای سلیقهای هم پیشگیری میشود، در حال حاضر 163گمرک رسمی داریم که از اینها کالا و مسافر وارد کشور میشود که قانون برای همه اینها یکی است و اگر دولت و مجلس نظارت کافی داشته باشد میتوان نتیجه خوبی گرفت.»
به هرحال، حال اقتصاد کشور خوب نیست، حال تولید و تولیدکننده خوب نیست و هزاران تن کالا در گمرکات کشور خاک میخورد در حالیکه ماهها پیش میتوانستند وارد چرخه مصرف کشور شوند و اوضاع را سامان بدهند. انتظار این است که اینبار دولت در حد شعار برای ترخیص سریع کالاهای مانده در گمرک ظاهر نشود و این اتفاق سرعت بگیرد.