تحقيقات در نيروي انتظامي نشان مي دهد هر ساله آمار و ارقام جرايم در ماه محرم تا حد بسياري كاهش مي يابد و اين امر ناشي از اثرگذاري اين ماه در درون انسان ها است.
بی شک قرار گرفتن انسان در زمان معنوي همچون محرم باعث مي شود تا از پديده هايي كه مغاير با ارزش هاي والاي او دارد دوري كند و اين نوع رفتار ناشي ازسرشت دروني و همچنين اعتقادات ديني و مذهبي است كه در اين ايام تقويت مي شود.
یکی از ایامی که مردم تحت الشعاع آن قرار مي گيرند ایام ماه محرم و به ویژه دهه اول آن است و همين امر عاملي مي شود تا انسان ها با آگاهي و شناخت، تصميم به يك بازنگري در وجود خود كنند.
فضاي محرم زمان مناسبي را فراهم مي كند تا انسان و به خصوص جوانان تا حد امكان از گناه و اعمال خلاف دور شوند و خود را به پروردگار خود نزديك تر كنند.
ماه محرم با توجه به ويژگي هاي والايي كه دارد مي تواند در كنترل و هدايت رفتارهاي انساني تا حد بسياري موثر واقع شود و باعث تغييرات اساسي در نگرش و نوع رفتار آدمي شود.
مشاركت و هم گرايي مردم و جوانان در ايام محرم در تكيه ها و حسينيه ها نوعي وفاق اجتماعي است كه اين نوع رفتار در كمتر نقاطي در جهان ديده مي شود. ماه محرم به تنهايي به عنوان بهترين و كامل ترين عامل كنترل آسيب هاي اجتماعي محسوب مي شود و اين از ويژگي هاي منحصر به فرد اين ماه عزيز است كه مردم به خصوص جوانان بايد نهايت فرصت را از اين ماه ببرند.
محرم و افزايش امنيت اجتماعي
در اسلام دين از سياست و امور اجتماعي و نيز زندگي فردي از اجتماعي جدا نمي باشد و مسايل عبادي از جنبه سياسي و اجتماعي و نظامي آن بيرون نيست. اين گونه است كه خمس و زكات به عنوان امري عبادي خود را نشان مي دهد و جهاد و دفاع از مرزهاي اسلام و امنيت عمومي جامعه اسلامي به عنوان عبادت فردي خود را نشان مي دهد. هر مسأله فردي و عبادي در اسلام نقش و كاركردي اجتماعي و سياسي مي يابد و هر مسأله اجتماعي و سياسي و نظامي و اقتصادي بعد و جنبه ديني و عبادي به خود مي گيرد. اين كاركردها براي محرم و فرهنگ عاشورايي برخاسته از نهضت حسيني نيز ثابت است.
امنيت اجتماعي زماني افزايش مي يابد كه قانون به عنوان فرهنگ عمومي پذيرفته شود و وجدان و فطرت بشري خود به عنوان پليس در جامعه عمل كند و هركس خود پليس و مجري درستي اجراي قانون شود. اين ممكن نيست مگر آن كه از روش دين بهره جست. دين محاسبه گري و مهار و كنترل نفس را به خود بشر واگذار مي كند و پيش از آن كه ديگري درنظر آيد خدا و محاسبه وجدان و فطرت پا در ميدان مي گذارد. از اين روست كه مسأله تقوا به عنوان ساز و كاري دروني و مديريت كنترل اجرايي قوانين در انسان مؤمن عمل مي كند. فرهنگ عاشورايي به جهاتي اين موضوع را تحقق مي بخشد؛ زيرا ارزش هاي ديني را در انسان تقويت و جايگزين ارزش هاي نابهنجار و غيرديني مي كند. از اين روست كه بزهكاري در انسان كاهش مي يابد.
در محرم به عنوان ظرف زماني عاشورا مردم انگيزه بيشتري مي يابند تا خود را مديريت كنند و بر پايه قوانين اسلام و هنجارهاي آن عمل نمايند. همين مسأله به معناي كاهش بزهكاري و افزايش ضريب امنيتي جامعه مي شود؛ زيرا قوانين اسلام در حوزه رفتارها چيزي جز هنجارها و رفتارهاي قانوني نيست. اين گونه است كه بيشتر مردم در چارچوب قانون عمل مي كنند. اين وضعيت ديگران را نيز وامي دارد كه در اين مدت خود را كنترل و مهار نمايند و حتي بزهكاران در اين زمان دست از بزه مي شويند.
نقش محرم در سالم سازي جامعه
تقويت باورهاي مذهبي و بهره گيري از ماه محرم ، به اين عنوان كه دراين زمان محيط اجتماعي سالم تر و رفتارهاي مردم برپايه فطرت سالم و اسلامي شكل مي گيرد مي تواند در تعميم و گسترش فضايي سالم در بقيه ماه هاي سال مفيد باشد؛ به يقين نقش اعتقادات مذهبي و باورهاي ديني دركاهش تخلف و جرم بركسي پوشيده نيست بنابراين بایستی مسئولان با كارهاي فرهنگي درجامعه موجب تقويت باورهاي ديني و اعتقادات مذهبي افرادشده و درجهت پيشگيري از جرم و جنايت از آن بهره گيرند. درحقيقت ايجاد روحيه مذهبي، تقويت اعتماد به نفس، توجه به كرامت انساني، برخورد عاطفي و با محبت از روش هايي است كه هم موجب اعتماد و اطمينان مردم نسبت به مديريت امنيت اجتماعي مي شود و هم درجهت كاهش بزه در جامعه بسيار مفيد است.
استفاده مناسب از فرصت تاريخي محرم
بدون شك ايام با ارزش ماه محرم براي ما يك فرصت محسوب مي شود فرصتي كه مي توان از آن براي تبليغ دين مبين اسلام و مذهب مترقي شيعه استفاده كرد و در مجالس و تكايا جوانان و خانواده ها را نسبت به آسيب هاي اجتماعي و تهديدات جنگ نرم دشمن آگاه ساخت.
حضور پرشور و خودجوش مردم درمراسم هاي عزاداري اباعبد اله لحسين (ع) كه همگي با عشق به ولايت و نهضت حسيني انجام مي شود نبايد بيهوده هدر رود بلكه بايد در اين خصوص مداحان، مسئولان هيئت هاي مذهبي ، شاعران و هركسي كه دستي در برگزاري عزاداري سيد و سالار شهيدان دارد برنامه ريزي كرده و با توجه به نياز و خواسته جوانان براي آنان سخن بگويد.
بايد مداحان، مبلغان، روحانيون و سخنوران ما نياز امروز جوانان را بشناسند و با اطلاعات و دانش روز در اين گونه مجالس و محافل شركت كرده و براي مخاطبان خود سخنراني كنند. چون ديگر جوان امروز با جوان گذشته فرق كرده زيرا با استفاده از ماهواره، اينترنت و ديگر وسايل پيشرفته روز جديدترين اطلاعات و دانش ها را در اختيار مي گيرد و اگر مداحان و سخنوران و مبلغان به درستي نياز آنها را نتوانند برآورده سازند قطعاً موجب سرخوردگي و گريزان شدن آنان از مساجد و تكايا خواهد شد.
به همين منظور رعايت مسايل زير براي استفاده از اين فرصت تاريخي و مذهبي توصيه مي شود:
2-جهت‌دار کردن مجالس در راستاى اهداف عزاداري
2- ايجاد بستر مناسب براى جذب جوانان و نوجوانان
3- پرداختن به مسائل و معضلات اجتماعى و فرهنگى و شبهات دينى و اعتقادى مردم
4- افزودن معرفت، محبت و ارادت مردم بر ائمه هدى عليهم السلام
5- شناسايي مكر و حيله دشمن
6- نياز سنجي از جامعه مخصوصا جوانان
7- مخاطب شناسي توسط وعاظ و مداحان
8- جذب جذب جوانان و جمعيت آسيب پذير و مشاركت دادن آنها در برنامه ( سؤال ، اظهار نظر به موضوع ....)
9- جايگزين كردن روش هاي متنوع در انتقال مطالب
10- شناسايي و آگاهي پيدا كردن به مناسبت ها
نویسنده: سرهنگ" جهانگیر کریمی" _ معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان
