پيشرفت 78درصدي فناوريهاي فضايي در مقايسه با كشوري مانند هند با 50درصد پيشرفت سالانه در اين فناوريها، كشورمان را در جمع پنج كشور نوظهور در عرصه فناوريهاي فضايي قرار داده است. ايران، پاكستان، عربستان، اماراتمتحدهعربي و رژيم اشغالگر قدس پنج كشور ياد شده هستند. اين در حالي است كه پيشتر كشورمان جزو 9كشور اول دنيا در دستيابي به چرخه كامل فضايي معرفي شده بود. اين ظرفيتها باعثشده جمهوري اسلامي ايران به دنبال افزايش سهم خود از بازار و اقتصاد جهاني فناوريهاي فضايي باشد و اين كار را با زمينهسازي براي سرمايهگذاري بخش خصوصي و بازاريابي و بازارسازي فناوريهاي بومي شده عرصه فضايي پيگيري كند. هرچند شوراي عالي فضايي از جمله جلساتي است كه تاكنون در اولويتهاي دولت براي برگزاري نبوده است.
قطع وابستگي اقتصاد به منابع زيرزميني يك ضرورت است كه بارها مورد تأكيد رهبر انقلاب قرار گرفته است. با وجود اين، اقتصاد ما در تمام عرصهها به اندازهاي بوي نفت و گاز گرفته كه تنبل و چابكي خود را از دست داده است. بر اين اساس فناوريهاي نوظهور ميتوانند، اقتصاد را از اين كرختي مزمن در بياورند. اقتصاد فضاپايه كه در حال حاضر توانسته 345ميليارد دلار از گردش مالي بين كشورها را از آن خود كند، يكي از اين فرصتهاست كه اتفاقاً مورد اقبال مجامع دانشگاهي و تحقيقاتي و R&D كشور قرار گرفته و بر اين مبنا ميتواند زمينه مناسبي براي اشتغال و توسعه اقتصادي قرار بگيرد.
رسيدن به اين ايدهآل و احراز رتبه اول منطقه در اين رابطه طبق اظهارات مرتضي براري، رئيس سازمان فضايي كشور منطبق با برنامه دوم توسعه فناوري فضايي و نقشه جامع علمي كشور تا افق 1404محقق ميشود. وي كه روز گذشته به مناسبت هفته جهاني فضا در سازمان متبوعش ميزبان اصحاب رسانه بود، امسال را نقطه عطفي در فعاليتهاي فضايي كشور معرفي كرد كه مردم نمودهاي ظاهري آن را در سالگرد پيروزي انقلاب و با پرتاب چند ماهواره مشاهده خواهند كرد.
براري در اينباره خاطرنشان كرد: ماهواره «دوستي» دانشگاه صنعتي شريف، ماهواره «پيام» دانشگاه اميركبير و ماهواره «ناهيد 1» آماده پرتاب هستند.
رئيس سازمان فضايي ماهواره «دوستي» دانشگاه شريف را از نوع ماهوارههاي سنجشي دانست و گفت: ماهوارههاي «دوستي» و «ناهيد» در مدار 250كيلومتري قرار خواهند گرفت و طول عمر آنها تا يكسال است.
وي با بيان اينكه ماهواره «پيام» دانشگاه اميركبير از نوع ماهوارههاي عملياتي است كه در مدار 500كيلومتري زمين قرار ميگيرد، ادامه داد: اميدواريم كه با نهاييشدن مراحل اداري، پرتاب اين سه ماهواره در دستور كار قرار گيرد و تا پايان سال اين سه ماهواره پرتاب شوند.
وي در عين حال با تأكيد بر اينكه در حال حاضر كشور در حال گذر از ماهوارههاي تحقيقاتي به سمت پرتاب ماهوارههاي عملياتي است، خاطرنشان كرد: به گونهاي كه كشور از ماهوارههايي با ظرفيت 50كيلوگرم در مدار 250كيلومتري به ساخت ماهوارههاي 250كيلوگرمي و قرارگرفتن در مدار 500كيلومتري رسيده است.
براري همچنين از طراحي و ساخت ايستگاههاي چندمنظوره خبر داد و گفت: اين ايستگاهها علاوه بر ماهوارههاي داخلي قادر به ارائه خدمات به ماهوارههاي بينالمللي نيز هستند. وي با تأكيد بر اينكه ماهواره «ظفر» تا پايان سال كامل ميشود، افزود: اين يك ماهواره سنجشي با دقت 5/22ميليمتر است.
البته گزارش اين مقام مسئول، حاوي نكاتي بود كه از ديد رسانهها دور نماند. مثلاً در حالي كه براري ادعا ميكند، فناوري ساخت ماهواره سنجشي را در اختيار داريم با هدف دستيابي به ماهوارههاي سنجشي با دقت يكمتر تا افق 1404 است، همزمان با توسعه فناوريهاي فضايي خريد ماهوارههاي ملي سنجشي را نيز در دستور كار داريم و از سالگذشته تاكنون 60درصد قيمت آن نيز پرداخت شده است. تشتت تمركز سازمان فضايي از دستيابي به فناوري ماهوارهها به خريد ماهوارهها نگرانيهايي را در ميان فعالان صنعت فضايي كشور ايجاد ميكند. رئيس سازمان فضايي درخصوص اجراي پروژه اعزام انسان به فضا گفت: اين پروژه از دستور كار اين سازمان خارج نشده و همچنان پيگيري ميشود.
براري در بخش ديگري از سخنان خود گفت: در حال حاضر پروژه اعزام انسان به فضا متوقف نشده است. براي اجراي اين پروژه مبلغ 12 ميليون دلار بودجه در نظر گرفته شده بود كه اين ميزان محقق نشد.
رئيس سازمان فضايي همچنين در خصوص زمان برگزاري جلسه شوراي عالي فضايي در پاسخ به «جوان» اظهار كرد: برگزاري جلسات شوراي عالي فضايي در اولويت رئيسجمهور است و ما در حال پيگيري مصوبات كميسيونهاي اين شورا براي تدوين دستور جلسه هستيم. در سال 1999با پيشنهاد ايران از سوي سازمان مللمتحد 4 تا 10 اكتبر هفته جهاني فضا نامگذاري شد. 4 اكتبر سال 1957 مصادف با پرتاب ماهواره «اسپوتنيك 1» به عنوان اولين ماهواره ساخت بشر و 10 اكتبر نيز مصادف با قاعدهمندشدن فعاليتهاي فضايي در قالب معاهده فضايي ماوراي جو (OST) است. بر اين اساس، هر ساله در اين تاريخ كشورهاي مختلف در راستاي ارتقاي آگاهيهاي عمومي نسبت به كاربردهاي فناوري فضايي برنامههايي را اجرايي ميكنند. در ايران نيز در سال جاري از 12 تا 18 مهرماه به عنوان هفته جهاني اعلام شده است. براساس اعلام انجمن بينالمللي هفته فضا، شعار «فضا جهان را متحد ميكند» براي جشن بينالمللي هفته فضا انتخاب شده است.