در شرایطی که کارخانجات لبنی از کاهش تولید شیر خام سخن می‌گویند، مدیر عامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران از صادرات یک میلیارد دلاری محصولات لبنی پرده برداشت و گفت: امسال با تغییرات نرخ ارز، انگیزه برای صادرات محصولات افزایش یافته و برخی کارخانجات لبنی به دنبال افزایش صادرات محصولات خود هستند. آن‌ها می‌خواهند شیر خشک را با ارز حمایتی وارد و محصول نهایی را با قیمت آزاد صادر کنند.
پس از افزایش سه باره قیمت شیر و لبنیات در هفته گذشته و واکنش سخنگوی وزارت بهداشت به کاهش مصرف سرانه شیر و لبنیات، کم‌کم نمایندگان مجلس از خواب بیدار شده‌اند و از افزایش روزانه شیر و لبنیات انتقاد می‌کنند. اخیراً عباس پاپی‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در واکنش به گرانی قیمت لبنیات، با محکوم کردن وزارت جهاد کشاورزی بر عدم نظارت بر بازار لبنیات اعلام کرد که این وزارتخانه مسئولیت تنظیم بازار و قیمت نهایی شیر و لبنیات را دارد. این اظهارات در حالی است که تنظیم بازار این کالا به عهده وزارت صنعت بوده و سازمان حمایت مسئولیت تعیین قیمت و نظارت بر گرانی قیمت شیر و لبنیات را دارد.
این عضو کمیسیون کشاورزی که دو دوره است در این کمیسیون حضور دارد، بدون توجه به نقش سازمان حمایت و تعزیرات، ضعف وزارت جهاد کشاورزی را دلیل گرانی قیمت‌ها می‌داند. ظاهراً نقش نظارتی مجلس کاملاً به فراموشی سپرده شده و اینکه افزایش قیمت هر کالایی مانند لبنیات، فشار مضاعفی بر مصرف‌کنندگان وارد می‌کند، دیگر اهمیتی ندارد؛ چراکه در دوره‌های گذشته گرانی اندک هر کالای مصرفی بلا فاصله با واکنش نمایندگان مردم در خانه ملت مواجه شده و مدیر مربوط از سوی مجلس مورد بازخواست قرار می‌گرفت.
کارخانجات تقاضای جذب ۸ میلیون تن شیر را دارند
پس از اظهارات ضد و نقیض کارخانجات لبنی و تولیدکنندگان شیر بر سر کاهش یا ثبات تولید شیر، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران روز گذشته ادعای کاهش تولید شیر خام در کشور را رد کرد و گفت: طبق گزارش مرکز آمار ایران، تولید شیر خام در دامداری‌های صنعتی هر سال با میانگین رشد ۷ تا ۸ درصدی روبه‌رو است و جذب شیر خام در مراکز جمع‌آوری از دامداری‌های سنتی نیز نسبت به سال قبل تغییر محسوسی نداشته‌است.
علیرضا عزیزاللهی افزود: کمبود شیر خام در کشور صحت ندارد و هر سال با توجه به افزایش جمعیت گاو اصیل در واحد‌های دامداری صنعتی، رشد متوسط تولید در این واحد‌ها را داریم به طوری که طبق گزارش مرکز آمار ایران، این واحد‌ها در سال ۹۵ حدود ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و در سال ۹۶ نزدیک به ۲/۵ میلیون تن شیر خام تولید کردند. وی اظهار داشت: از حدود ۱۰ میلیون تن شیر خام تولیدی در کشور، ۵ میلیون تن در واحد‌های صنعتی تولید و تقریباً تمام آن توسط کارخانجات لبنی جذب می‌شود. عزیزاللهی گفت: ۸۰ درصد شیر خام مورد نیاز کارخانجات لبنی کشور از طریق دامداری‌های صنعتی و ۲۰ درصد از واحد‌های دامداری روستایی و عشایری تأمین می‌شود. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران در عین حال اذعان داشت: با این میزان تولید شیر خام در کشور علاوه بر تأمین نیاز داخل، یک میلیارد دلار محصولات لبنی صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه هیچ مستنداتی برای کاهش شیر خام در داخل وجود ندارد، تصریح کرد: اگر تولید شیر خام کم شده باشد باید جمعیت گاو نیز کاهش می‌یافت، در حالی که طبق گزارش مرکز آمار ایران هر سال نزدیک به یک میلیون و ۳۰۰ هزار رأس کشتار دام سنگین داریم و امسال کشتار غیر طبیعی در زمینه دام گزارش نشده‌است.
توجیه برای واردات شیر خشک
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران، استدلال‌هایی را که برای کاهش تولید شیر مطرح شده، غیر فنی و غیر کارشناسی خواند و اظهار داشت: این توجیهات برای اخذ مجوز واردات شیر خشک صورت می‌گیرد. وی درباره افزایش تقاضا برای شیر خام گفت: در سال گذشته، کارخانجات لبنی ۵/۶ میلیون تن شیر خام تقاضا داشتند و امسال تقاضای نزدیک به ۸ میلیون تن را مطرح کرده‌اند.
عزیزاللهی افزود: امسال با تغییرات نرخ ارز، انگیزه برای صادرات محصولات افزایش یافته و برخی کارخانجات لبنی به دنبال افزایش صادرات محصولات خود هستند. آن‌ها می‌خواهند شیر خشک را با ارز حمایتی وارد و محصول نهایی را با قیمت آزاد صادر کنند. عزیزاللهی درباره خرید شیر خام توسط کارخانجات شیر خشک نیز گفت: نزدیک به یک سال است که کارخانجات شیر خشک، شیر خام تولید داخل را جذب می‌کنند و امسال قیمت بیشتری برای آن می‌پردازند. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران با بیان اینکه در حال حاضر ۱۲ خط تولید شیر خشک در ایران وجود دارد، تصریح کرد: این کارخانجات روزانه نزدیک به ۲۵۰۰ تن شیر خام دریافت می‌کنند. عزیزاللهی درباره افزایش قیمت شیر خام گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت شیر خام رقابت میان خود کارخانجات لبنی برای جذب بیشتر است و اگر مسئله این کارخانجات قیمت است، خودشان باید رقابت را تعدیل کنند و در عین حال قیمت پایه شیر خام به گونه‌ای تعیین شود که به مصالح تولید کننده، کارخانجات و مصرف‌کننده باشد. به گفته منابع آگاه، قیمت فرآورده‌های لبنی در کشور‌های همسایه به ویژه عراق چندین برابر قیمت داخلی به فروش می‌رسد و طبیعی است که کارخانجات به دنبال خرید شیر بیشتر و صادرات با نرخ ارز آزاد باشند.
اما رئیس انجمن صنایع لبنی همچنان افزایش قیمت مواد اولیه بسته‌بندی و شیر خام را دلیل گرانی عنوان کرده و در توجیه افزایش خودسرانه قیمت‌ها گفت:، چون ستاد تنظیم بازار بررسی‌های خود را دیر انجام داد، صنایع خودشان قیمت‌ها را افزایش دادند و امیدی به برگشت به قیمت‌های قبل نیست، مگر اینکه دولت به مصرف‌کنندگان یارانه بدهد.
رضا باکری افزود: دستورالعمل قیمت‌گذاری تولید داخل وجود دارد، یعنی اینکه تولیدکنندگان می‌توانند بهای تمام شده محصولات خودشان را محاسبه و اعلام کنند و صنایع لبنی این کار را انجام دادند، اما زمانی که تولیدکنندگان می‌بینند که کسی به حرف آن‌ها گوش نمی‌کند و هیچ تصمیمی درباره جبران ضرر و زیان آن‌ها نمی‌کند، آن‌ها مجبور هستند که خودشان قیمتشان را افزایش دهند.
