هیئتهای انصارالله و دولت مستعفی یمن بر سر لیستی ۱۵ هزار نفری برای مبادله اسرا و زندانیان به توافق رسیدند. برخی منابع هم از توافق جزئی طرفین خبر میدهند؛ تحولی که باعث شده محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران از این توافق اولیه میان احزاب یمنی در استکهلم استقبال کند، ولی چالشها بر سر وضعیت بندر الحدیده و گشایش فرودگاه صنعا همچنان ادامه دارد.
هیئت انصارالله و هیئت دولت مستعفی یمن لیستی ۱۵هزار نفره از اسرا و بازداشتیها را با یکدیگر مبادله کردهاند و برخی منابع یمنی از دستیابی به یک توافق اولیه برای تبادل اسرا در جریان مذاکرات استکهلم خبر میدهند. بر اساس توافق اولیه به دست آمده، طرفین پس از انجام بررسیهای لازم در خصوص تبادل اسرا، یک هفته فرصت خواهند داشت نقطهنظرات خود را به طرف مقابل اعلام کنند و ظرف یک هفته نیز برای ارائه پاسخ فرصت خواهند داشت. بعد از این مرحله که ظاهراً چهار هفته طول خواهد کشید، لیستهای دو طرف به صلیب سرخ تحویل میشود و انتقال اسرا از طریق دو فرودگاه سیئون و صنعا انجام خواهد شد.
دستیابی به این توافق اولیه باعث شد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در یک توئیت بنویسد: «ایران از توافق اولیه میان احزاب یمن که در استکهلم تحت نظارت نماینده UNSG برگزار میشود تا رسیدن به توافقی مناسب حمایت میکند.» ظریف تأکید کرده است: «زمان مناسبی برای پایان دادن حملات هوایی و جنایت علیه بشریت توسط متجاوزگران خارجی است.»همزمان، مارتین گریفیتس، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، جزئیات سند موسوم به «چارچوب امنیتی و سیاسی» گفتوگوهای صلح یمن را به طرفهای مذاکره کننده ارائه کرده که شبکه الجزیره دیروز بخشهایی از آن را منتشر کرد. الجزیره گزارش داد که این سند شامل یک سری مقدمات، تدابیر امنیتی و سیاسی به منظور توقف جنگ در یمن بر اساس زمانبندی مشخص در چارچوب حمایت از روابط کشورهای همسایه است. این سند همچنین شامل طرحهایی مشخص برای عقبنشینی «شبهنظامیان» و یگانهای آنها از پایگاههایشان در یمن تحت نظارت یک «کمیته نظامی» و بر اساس جدول زمانی است، ضمن اینکه مکانیزم تحویل سلاحهای سنگین مانند موشک و پهپادها به دولت انتقالی یمن را هم مشخص کرده است. طرح گریفیتس همچنین تدابیر سیاسی مربوط به «دوره انتقالی قدرت» در یمن را تعیین کرده و بر همکاری و شراکت احزاب سیاسی مختلف در دولت انتقالی و انتقال سیاسی قدرت بر اساس یک مکانیزم مشخص تأکید دارد، ضمن آنکه آتشبس و توقف کامل جنگ در داخل یمن و همچنین در مناطق مرزی با عربستان سعودی را هم شامل میشود. بر اساس این سند که گریفیتس نماینده سازمان ملل در امور یمن آن را در اختیار مذاکرهکنندگان در استکهلم سوئد قرار داده، باید بر سر قانون اساسی همهپرسی صورت بگیرد و برگزاری انتخابات، پایان مرحله انتقالی مشخصشده باشد.
مرکز ابعاد: توافق نمیشود
علاوه بر مسئله اسرا، رسانههای خارجی از توافق فراگیر برای آتشبس در استان تعز یمن با نظارت سازمان ملل خبر نیز خبر دادهاند. بر اساس گزارش روسیا الیوم، طرفهای درگیر در یمن با نظارت سازمان ملل با پیشنویس توافقی برای آتشبس کامل در استان تعز در غرب یمن و گشایش راههای منتهی به آن که از آوریل ۲۰۱۶ بسته شده بود، موافقت کردند. به رغم توافق اولیه طرفین مذاکره کننده در استکهلم بر سر تبادل اسرا، دستکم دو موضوع مهم از جمله وضعیت الحدیده و همچنین نحوه گشایش فرودگاه صنعا همچنان مبهم است. طرفهای مقابل انصارالله طرحی را برای گشایش محدود فرودگاه صنعا مطرح کردهاند که انصارالله آن را قبول نمیکند. رئیس کمیته عالی انقلاب یمن روز دو شنبه در خصوص پیشنهاد هیئت سعودی حاضر در گفتوگوهای صلح یمن مبنی بر بازگشایی جزئی فرودگاه صنعا گفت: آنها قصد دارند رنجهای مردم یمن بیشتر شود. محمد علی الحوثی گفت: افزایش اقدامات علیه مسافران یمنی مغایر با توافقنامه شیکاگو بوده و مجازات علیه مردم یمن غیرقانونی است. وی اضافه کرد: مردم یمن که به دنبال صلح هستند نمیخواهند حقوقشان در مذاکرات سوئد پایمال شود بلکه خواستار استیفای حقوق خود هستند و مصادره کردن حقوق مردم یمن یک جنایت جنگی است که متجاوزان امریکایی، سعودی و اماراتی در یمن مرتکب شدند. الحوثی اضافه کرد: پیشنهاد هیئت ریاض مبنی بر استفاده از فرودگاه صنعا تنها برای پروازهای داخلی به این معنا است که سازمان ملل متحد اهمیتی به نقض قوانین بینالمللی و حقوق بشری نمیدهد. رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در ادامه افزود: در نتیجه صحبت آنها از روح قطعنامههای شورای امنیت با اقداماتی مانند ممنوعیت پرواز هواپیماهای مسافربری در فرودگاه صنعا تناقض دارد. تحت چنین شرایطی، مرکز مطالعات و پژوهشهای «ابعاد» یمن در گزارشی درباره مذاکرات صلح سوئد، با پیشبینی شکست این مذاکرات، بیان کرد: روند صلح در یمن طولانی و سخت خواهد بود. این مرکز گفته که در این مذاکرات پیشرفتهایی در پرونده تبادل اسرا و زندانیان حاصل خواهد شد، اما تحقق یک نقشهراه برای حل و فصل بحران یمن در این مذاکرات بعید است. در این گزارش که با عنوان «صلح سخت برای یمنی ها» منتشر شد، پیشبینی شده که طرفهای مذاکرهکننده در دستیابی به یک نقشه صلح قابل قبول با شکست مواجه شوند. در این گزارش با اشاره به احتمال برگزاری دور دوم این مذاکرات در کویت، آمده؛ با ورود طرفهای جدید به بحران یمن، روند صلح همچنان طولانی و سخت خواهد بود.