سرویس بین الملل جوان آنلاین: فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چهار شنبه قبل به فاصله یک روز قبل از راه‌اندازی کانال مالی اتحادیه اروپا که حالا دیگر مهر اینس‌تکس بر آن خورده، با مایک پمپئو تلفنی گفت‌وگو کرد؛ گفت‌وگویی که برخی منابع یک محور مهم آن را موضوع کانال مالی خوانده‌اند که اروپاییان روز پنج شنبه آن را راه انداختند.
از محتوای گفت‌وگوی تلفنی موگرینی با پمپئو چیزی به بیرون درز نکرده، ولی می‌توان حدس زد که موگرینی در این گفت‌وگو به طرف امریکایی اطمینان داده که هدف اروپا از ایجاد کانال مالی، رودر رو شدن با امریکا نیست.
موگرینی هرچند طی ماه‌های اخیر تأکید کرده بود که کشور‌های اروپایی نمی‌توانند بپذیرند که امریکا برای تجارت مشروع آن‌ها با ایران تصمیم بگیرد، ولی این نکته را هم در مقاطع مختلف گوشزد کرده بودند که اروپا قصد ندارد در مورد ایران رو در روی امریکا قرار بگیرد: «اما در ورای این ناسازگاری‌ها، همکاری ما با ایالات متحده امریکا در بسیاری از مسائل به طور نزدیک ادامه پیدا می‌کند. هیچ کدام از دیگر قدرت‌های جهانی همانند ما نزدیک نیستند.» ظاهراً به خاطر همین اطمینان‌بخشی موگرینی بود که سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در واکنش به ایجاد کانال مالی به‌رغم تأکید بر اینکه از نزدیک گزارش‌ها درباره این کانال مالی را دنبال می‌کند تا اطلاعات بیشتری درباره این مکانیسم به دست آورد تأکید کرد که انتظار نمی‌رود این کانال مالی بر فشار اقتصادی حداکثری بر ایران تأثیری بگذارد. پیش از این هم مایک پمپئو روز ۱۲ دسامبر (۲۱آذر) در یک نشست خبری در مقر سازمان ملل متحد گفته بود: «در تحریم‌ها، برای مواد غذایی و اقلام دارویی استثنا‌های انسانی در نظر گرفته شده است. اگر فعالیتی که انجام می‌شود [با این استثناها]همسو باشد، روشن است که ما تحریمی [علیه این فعالیت‌ها]اعمال نمی‌کنیم.» حالا منابع امریکایی می‌گویند اقداماتی که اروپاییان در قالب ایجاد کانال مالی برای حمایت از برجام انجام می‌دهند، نه تنها در مقایسه با فشار‌های امریکا ناچیز است، بلکه از برخی لحاظ، به نفع امریکا نیز تعبیر می‌شود.
به نوشته واشنگتن‌پست، تلاش‌های کشور‌های اروپایی برای مقابله با تحریم‌های امریکا علیه ایران خفیف‌تر از عطشی است که واشنگتن برای اعمال فشار روی شرکت‌های اروپایی و وادار کردن آن‌ها به خروج از ایران نشان می‌دهد. بر اساس گزارش واشنگتن‌پست، مایکل توکاس، دبیرکل اتاق بازرگانی آلمان و ایران، ایجاد سامانه اینس‌تکس از سوی اروپایی‌ها را در مقایسه با اقدامات امریکا برای تحریم ایران ناچیز دانسته و می‌گوید: «عطش دوستان امریکایی‌مان برای مشکل‌آفرینی بیشتر شده است.» توکاس می‌گوید: «مشکلات از فشار مستقیم مقامات امریکا بر شرکت‌های اروپایی ناشی می‌شود و آن‌ها با ترس زندگی می‌کنند. مقامات امریکایی حداقل با ۲۰ نفر شخصاً دیدار و آن‌ها را مجبور به کند کردن عملیات‌های‌شان در ایران کرده‌اند. با برخی از این شرکت‌ها با لحنی دوستانه در مورد اهمیت رابطه آلمان و امریکا صحبت شده و بقیه هم با پیامد‌های اقتصادی در صورت عدم تبعیت از امریکا تهدید شده‌اند.
المانیتور در گزارشی پا را از این هم فراتر گذاشته و معتقد است که اینس‌تکس در برخی جا‌ها به نفع امریکا تمام می‌شود. به نوشته «المانیتور» اگر گستره پوشش این ساز و کار از اقلام انسانی فراتر نرود، صرفاً کمکی به روایتی خواهد بود که دولت امریکا سعی در ارائه آن دارد.
بر اساس گزارش فارس، المانیتور با اشاره به این اظهارات پمپئو، نوشته است که «کانال تجاری اروپا حتی ممکن است لطفی به دولت [دونالد]ترامپ [رئیس‌جمهور امریکا]باشد که با این اتهام روبه‌رو بود که استیلای تحریم‌های ایالات متحده بر نظام مالی بین‌المللی حتی مبادلات انسانی با ایران را نیز تقریباً غیرممکن کرده است. این مسئله روایت اعلامی واشنگتن را که می‌گوید به دنبال تحریم رژیم تهران و نه مردم ایران است، خدشه‌دار کرده بود.» این پایگاه در پایان نوشته است: «اکنون اروپایی‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند این ابزار تجاری خود را توسعه دهند و با ریسک تقابل با ایالات متحده مواجه شوند یا نه. در مقابل، ایران هم باید دریابد که آیا این [سازوکار]امری واقعی است یا صرفاً روشی برای حفظ وجهه اروپایی‌هاست.»
