سرویس جامعه جوان آنلاین - بهنام صدقی: اعتیاد به عنوان ابرچالش فراروی جوامع امروزی، یکی از مسائل آسیبساز و مشکلآفرین در جامعه ماست. با توجه به جمعیت جوان در کشور ما، دشمنان به ویژه در جنگ نرم ابزار اصلی خویش را مواد مخدر جدید قرار داده و جمعیت هدف را جوانان و نوجوانان تعریف کردهاند. متأسفانه امروزه اعتیاد به عنوان طاعون رفتاری قرن! گریبانگیر اغلب خانوادهها در شهرهای مختلف بوده و بسیاری از افرادی که به شکلهای مختلف ترک اعتیاد کردهاند، دوباره به چرخه اعتیاد بازگشتند و به همین جهت گاهی افرادی وجود دارند که بیش از ۵۰ بار ترک اعتیاد کردهاند. با دکتر مجید ابهری، رفتارشناس، جامعهشناس و آسیبشناس اجتماعی درباره دلایل و عوامل پیشگیری از اعتیاد همکلام شدهایم. گفتههای وی را در ادامه میخوانید.
کف سنی اعتیاد به ۱۴ سال رسیده!
با توجه به گسترش مبارزه بیامان نیروهای امنیتی و پلیس مبارزه با مواد مخدر با سوداگران مرگ، قاچاقچیان هر روز شیوه کار خود را تغییر دادهاند و با نام و شکل جدید مواد عرضه میکنند. در حالی که ۹۰ درصد از این مواد ریشه مشترک داشته و تنها برای خرید افراد نام و شکل آنها عوض میشود. این در حالی است که با وجود تمام اطلاعرسانیها و تبلیغات رسانهای متأسفانه کف سنی اعتیاد امروزه به ۱۴ سال رسیده است و این یعنی خروج جوانان از مدار زندگی با مواد مخدر.
معتادان یقه سفید!
این روزها دیگر معتادان جمعیت موجود در ذهن برخی از افراد نیستند. یعنی وقتی گفته میشد معتاد، فردی به نظر میآمد که با لباسهای ژنده و کثیف و ظاهری نامرتب در ذهن جلوهگر میشد، اما امروزه ما با معتادان یقه سفید رو به رو هستیم که دارای مشاغل قابل توجه و تحصیلات عالی هم هستند.
بذری امریکایی - افغانی برای نابودی جوان ایرانی!
در بین زنان نیز آمار معتادان نسبت به ۱۰ سال گذشته افزایش نگرانکنندهای داشته است. امروز چالش مواد مخدر گیاهی مخصوصا «گُل» رو به روی ماست که بذر موجود در کشور از نژاد امریکایی - افغانی بوده و خطرناکترین نوع این مواد مخدر است که حتی با بو کردن، ایجاد اعتیاد عمیق میکند. امروزه با تبلیغ دروغ و بیاساس نشاط و شادی و عدم اعتیاد، این گونه مواد در دسترس فرزندان ما قرار دارند. متوسط زمان دسترسی به مواد مخدر ۱۵ دقیقه بوده که با وجود فضای مجازی و شبکههای فعال در آن، کشت و تولید مواد مخدر یاد شده نیز آموزش داده میشود.
اصلیترین دلایل عدم ریشهکنی اعتیاد در کشور
تعدد مراکز سیاستگذاری، تنوع سیاستهای اجرایی، عدم هماهنگی در اجرای اقدامات پیشگیرانه و درمان و ترک اعتیاد و همچنین عدم اجرای مراقبتهای بعد از درمان، فقدان اشتغالزایی و کارآفرینی برای بهبودیافتگان از اصلیترین دلایل عدم توفیق در مبارزه با اعتیاد است.
متأسفانه ۹۵ درصد از مراکز درمانی و کمپهای ترک اعتیاد در دست بخش خصوصی است که کنترل و نظارت چندانی بر آنها نمیشود و با هدف مالی و کسب درآمد به معتادان به چشم یک وسیله اقتصادی و بازرگانی نگریسته میشود. عدم به کارگیری ظرفیتهای اجتماعی و نهادهای مردمی شناسنامهدار و مورد اعتماد باعث شده تا هر کسی این اجازه را به خود دهد تا کمپ ترک اعتیاد راهاندازی کند.
سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی به علت تعدد وظایف و محدودیت بودجه و امکانات سختافزاری و نرمافزاری در این زمینه تنها و بیپشتیبان مانده است. پلیس مبارزه با مواد مخدر ظرف ۴۸ ساعت میتواند تمامی معتادان کشور را جمعآوری کند. پاکسازی محلههای جنوبی تهران مثل دروازه غار و حوالی میدان شوش و ترمینال جنوب، نمونه بسیار خوب و قابل تقدیر در جمعآوری معتادان متجاهر و کارتن خواب است. جمعآوری راحت است، مشکلات از اینجا به بعد است.
لزوم آموزش مهارتهای زندگی به نوجوانان و جوانان
درمان و مراقبت بر اساس اصول علمی و روان درمانی و بهبود جسمانی، سپس حرفهآموزی، کارآفرینی و جامعهپذیر شدن، اهرمهای قوی و غیر قابل تردید در پیشگیری از بازگشت معتادان است. ۶۵ درصد از دلهدزدیهای لوازم خودرو توسط معتادان صورت میگیرد که گاهی مصرف مواد روانگردان باعث ایجاد توهم و تولید حوادث و جنایات وحشتناک میشود. باید حدود و حوالی مدارس و مراکز آموزشی از وجود دستفروشان و فروشندگان دورهگرد که زیر پوشش دستفروشی به توزیع مواد مخدر مشغول هستند، پاکسازی شود.
آموزش مهارتهای زندگی و اصول پیشگیری به نوجوانان و جوانان، همچنین آموزش سیاستهای مراقبتی به خانوادهها و مربیان آموزشی، دومین گروه از اهرمهای بازدارنده است. بالا بردن سطح نشاط اجتماعی، عرضه امکانات و وسایل رفاهی و ورزشی ارزان و رایگان بهترین حرکت برای پر کردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان است و در آخرین قدم نیز حضور پررنگ و مستمر رسانههای نوشتاری و صدا و سیما در آموزشهای غیر مستقیم و بیان عواقب و عوارض شوم اعتیاد مؤثرترین، کارآمدترین و مفیدترین ابزار پیشگیری خواهند بود.