سرویس سیاسی جوان آنلاین: در طلیعه نخستین روز سال ۹۸ رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سخنان بسیار مبسوطی در حرم رضوی سال ۹۸ را سال فرصتها دانستند و فرمودند: «انسان میبیند که بعضی از گویندگان یا نویسندگان یا صاحبنظران یا اظهارنظرکنندگان درباره سال ۹۸ اظهار نظر کردهاند که این سال، سال تهدیدهاست. بنده مطلقاً این را قبول ندارم. من معتقدم سال ۹۸ به توفیق الهی سال فرصتهاست، سال امکانات و سال گشایش است.»
منظور از این سخن این نیست که نظام اسلامی در سال ۹۸ با هیچ تهدیدی مواجه نخواهد بود بلکه مراد آن است که باید با درایت و هوشیاری و بصیرت، از دل تهدیدات، فرصتسازی حاصل شود که در این حالت هم تهدید خنثی شده و هم آن تهدید، فرصتی را برای پیشروندگی و پیشبرندگی نظام اسلامی در عبور از موانع و چالشها و دستیابی به آرمانها ایجاد کرده است. در این گزارش بر آن هستیم با ذکر مصادیق ششگانه به مستندسازی چگونگی تبدیل تهدید به فرصت در طول ۴۰ سال گذشته بپردازیم و بگوییم تهدید اقتصادی پیش رو که از آن به جنگ اقتصادی یاد میشود چگونه میتواند به فرصتسازی برای نظام تبدیل شود.
حقیقت آن است که در ۴۰ سال گذشته نظام سلطه از روشهای مختلف با یک جنگ هیبریدی و ترکیبی درصدد بوده است که نظام اسلامی را با چالشهای گوناگون مواجه نماید تا از ظرفیت پیشبرندگی و انقلابی خود عقب بماند، اما نگاهی به دستاوردهای نظام اسلامی نشان میدهد به رغم فشارها و تهدیدات و تحریمهای برونمرزی و داخلی، ما توانستهایم پیروزمندانه از گردنههای سخت و دشوار تهدیدات عبور و نه فقط عبور بلکه آنها را به فرصتی برای ارتقای توانمندی و کارآمدی نظام تبدیل کنیم که در ذیل به مواردی از این فرصتسازیهای برآمده از دل تهدیدات اشاره میکنیم:
۱- تحمیل جنگ ۸ ساله
تحمیل جنگ در سال ۵۹ تهدیدی برای اصل بقا و موجودیت انقلاب اسلامی بود، اما نظام اسلامی توانست در پایان دفاع مقدس آن را به فرصتی برای ارتقای توان قدرت رزم، ایجاد قدرت بازدارندگی، افزایش توانمندی قدرت سپاه و ارتش، خلق هویت نقش بیبدیل برای بسیج و مشارکت دادن آحاد جامعه در این قالب برای خلق حماسههای افتخارآمیز در دفاع مقدس تبدیل کند که این موارد تنها نمونههای کوچکی از این فرصتسازی بود، در اینجا بسیار شایسته است به ذکر جملهای از امام راحل در این فرصتسازی اشاره کنیم، آنجا که فرمود: ما در جنگ به این نتیجه رسیدهایم که باید روی پای خودمان بایستیم. ما در جنگ ابهت دو ابرقدرت را شکستیم، در جنگ پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زدیم، ما در جنگ دوستان و دشمنانمان را شناختهایم، ما در جنگ ریشههای انقلاب پربار اسلامیمان را محکم کردیم، ما در جنگ به مردم جهان و خصوصاً مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرتها و ابرقدرتها سالیان سال میتوان مبارزه کرد. تنها در جنگ بود که صنایع نظامی ما از رشد آنچنانی برخوردار شد و از همه اینها مهمتر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت.
۲- تحریم تسلیحاتی
نظام سلطه ۴۰ سال است ما را تحریم تسلیحاتی کرده، اما به برکت این تهدید، نظام اسلامی فرصت خلق شهرهای موشکی و پهپادی را ایجاد کرده است، آنها حتی سیمخاردار را در دوران دفاع مقدس از ما دریغ کردند ولی همان محدودیت باعث شد با اتکا به خداوند و توان داخلی، در صنعت موشکی به افزایش تولید، نقطهزنی و شهرهای موشکی برسیم.
۳- تحریم هستهای
در صنعت هستهای یک واردکننده بودیم ولی در مقطعی برای فشار به نظام از واگذاری اورانیوم ۲۰ درصدی برای صنایع دارویی خودداری کردند و این تهدید، سرآغازی برای تقویت رویکرد دانشمندان هستهای کشورمان در چرخه سوخت و غنیسازی اورانیوم تا سقف ۲۰ درصد گردید. راهاندازی آبشارهای ۱۶۴ تایی سانتریفیوژ و ارتقای سطح غنیسازی موجب دستیابی به این صنعت بسیار حساس و پیچیده شد و در واقع همین باعث شد تا آنها مذاکره را به فشار ترجیح دهند که اگرچه متأسفانه در این زمینه توفیقاتی را نیز کسب کردند ولی در هر صورت امروز در شرایطی هستیم که میتوانیم از این فرصت حاصل شده از تهدید دشمن، خسارت وارده را جبران و توانمندی هستهای گذشته را بازپروری کنیم.
۴- فتنه ۸۸
القای کلیدواژه تقلب در انتخابات ۸۸ از سوی دشمن با هدف ایجاد رخنه و تفرقه در صف واحد نظام مردمسالار بود تا بتواند از رهگذر این ترفند، اعتماد و وفاداری مردم به نظام را که با مشارکت گسترده قریب به ۸۰ درصد حاصل شده بود به چالش کشیده و اینگونه القا کند که نظام خیانت در امانت کرده است، لذا این نظام دیگر قابل اعتماد نیست و به این ترتیب گرانسنگترین حلقه واسط بین مردم و نظام اسلامی را که اعتماد است بزداید و مردم را نسبت به انقلاب دلسرد و ناامید کند. اما نظام اسلامی به برکت هوشمندی و بصیرت امام و امت این چالش را به فرصت تبدیل کرده و از دل آن حماسه ۹ دی و تجدید میثاق مجدد ملت با آرمانهای انقلاب را خلق کرد.
۵- فتنه داعش
هیلاری کلینتون در کتاب گزینههای سخت خود مینویسد: ما خودمان داعش را خلق کردیم تا در نهایت آن را به جان جمهوری اسلامی ایران بیندازیم. داعش این سرطان خبیث با قساوت و بیرحمی به جان متحدین منطقهای نظام جمهوری اسلامی افتاد تا بتواند پس از یک دوره کوتاهمدت و پیروزی در عراق و سوریه به جمهوری اسلامی تعرض کند، سلسله خبیثه عبری- عربی- غربی با همه توان از او حمایت کردند ولی نظام اسلامی به برکت ایثار و شهامت و شهادت مدافعان حرم و هوشمندی رزمندگان مقاومت توانستند بساط این غده سرطانی را در عراق و سوریه جمع کنند و دشمن را ناکام گذارند. داعش یک تهدید بود، اما با درایت نظام اسلامی به یک فرصت برای گسترش عمق راهبردی منطقهای و توسعه و گسترش حیطه مقاومت تبدیل شد و در شرایطی که ناامنی و ناآرامی در منطقه حاکم شده بود امنیتی پایدار را رقم بزند و ابراهیموار در گلستانی که گرداگرد او آتش و خون بود «برداً و سلاماً» مسیر عزت و صلاح و پایداری را طی کند.
۶- دام مذاکره
دشمن با دستکش مخملی روی دست چدنی خود اینگونه القا کرده بود که ایران نظامی غیردموکراتیک با رویکرد افراطی و مخالف مناسبات و نرمهای بینالمللی است. او میخواست ایران را در دنیا منزوی و زمینه ائتلافهای گسترده منطقهای و بینالمللی را ایجاد کند، نظام اسلامی برای دفع شر و رفع تحریمها و جلوگیری از اجماع منطقهای و بینالمللی بر اساس استراتژی نرمش قهرمانانه، مذاکره در موضوع هستهای را پذیرفت، در این مجال فرصت پرداختن به چند و، چون مذاکرات نیست و این را باید به زمانی دیگر موکول کرد، اما در نهایت پس از یک دوره مذاکرات سخت و فشرده، برجام تصویب شد، ایران به تعهداتش عمل کرد، اما طرف مقابل دبه کرد و در نهایت با روی کارآمدن ترامپ از برجام به عنوان یک معاهده بینالمللی خارج شد. آنها مذاکره را فرصتی برای عقبنشینی تدریجی ایران اسلامی از مؤلفههای اقتدار مثل قدرت موشکی یا مسائل منطقهای تحت عناوین برجام ۲ و ۳ دنبال میکردند و هنگامی که به صخره سخت انعطافناپذیری رهبری و مردم برخورد کردند، بنای ناسازگاری را گذاشته و در رفتاری غیرقانونی و خلاف موازین بینالمللی از برجام خارج شدند. نظام اسلامی در این صحنه نیز با کشیدن خط بطلان روی برجام ۲ و ۳ دستاورد بسیار ارزشمند بیاعتمادی به دشمن را نهادینه کرد. مذاکره یک تهدید بود، اما به فرصتی برای شناساندن ماهیت خیانت و دست چدنی امریکا و بدعهدی و غیرقابل اعتماد بودن او تبدیل کرد و این دستاورد با همه فراز و نشیب مذاکرات، دستاورد ارزشمندی بود و امروز مذاکره با اروپا در خصوص برجام با هوشمندی ویژه دنبال میشود.
حال سؤال این است که چگونه تحریمهای اقتصادی خردکننده میتواند به فرصت تبدیل شود؟ رهبر معظم انقلاب در همین رابطه در حرم رضوی فرمودند: «تحریم میتواند فرصت باشد، چرا؟ زیرا تجربه نشان داده است کشورهایی که از منابع طبیعی- مثل نفت- برخوردار هستند، هر وقت درآمدهایشان از ناحیه این منابع کاهش پیدا میکند، اینها به فکر اجرای اصلاحات اقتصادی میافتند، انگیزه پیدا میکنند، انگیزه اصلاحات پیدا میکنند، انگیزه پیدا میکنند که خودشان را از وابستگی نجات بدهند. پس فشارِ کاهش درآمد منابع طبیعی، این حُسن بزرگ را نه فقط برای ما، [بلکه]برای همه کشورهای مشابه ما دارد که آنها را از وابستگی به این منبع طبیعی، از این تک محصولی بودن، از این اقتصاد نفتی - که یکی از بزرگترین مشکلات اقتصاد ما این است که نفتی است، وابسته به نفت است- نجات خواهد داد. الان در کشور، مطالعات وسیعی شروع شده است برای اینکه ما چگونه بتوانیم کشور را با درآمدهای غیرنفتی اداره کنیم. پس نیاز برای ما حرکت ایجاد میکند، انگیزه ایجاد میکند. وقتی که دستمان از درآمد نفتی به طور کامل- یعنی درآمد کاملِ نفتی- کوتاه شد، طبعاً راههای جایگزین را میگردیم پیدا میکنیم، این کاری است که شروع شده و به توفیق الهی به نتیجه خواهد رسید، ملت ایران بعدها ثمره آن را خواهد چشید، نتیجهاش را خواهد دید.»