سرویس اقتصاد جوان آنلاین: گفته میشود کاهش عرضه و افزایش هزینههای تولید مهمترین بهانههای گرانی قیمت برنج است، در حالی که این قیمتها تنها در طول سه هفته اخیر بالا رفته و احتمالاً این افزایش قیمتها کار تولیدکنندگان نیست، زیرا اکنون فصل برداشت عمده نیست و کسانی که برنجهای ایرانی را انبار کردهاند، اکنون میخواهند یک شبهسرمایه خود را حدود دو برابر کنند.
این در حالی است که قیمت برنجهای خارجی به دلیل نظارت بهتر در سراسر کشور حدود ۷ هزارو ۴۰۰ تومان و حداکثر هر کیلو ۸ هزار تومان به فروش میرسد و تا کنون خبری مبنی بر حذف یارانه ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات برنج خارجی مخابره نشدهاست.
توهم دلالان و بهانه سیل!
مدیرکل تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی گفت: برخی که به دنبال سودجویی از بازار برنج هستند این طور شایعه کردهاند که سیل اخیر برنج ما را از بین بردهاست تا سود بیشتری نصیب خود کنند و با جمعآوری برنج از بازار و کاهش عرضه، افزایش قیمت ایجاد کردهاند.
مسعود بصیری اظهار کرد: برنجهای ایرانی که اکنون در بازار مشاهده میشود مربوط به سال گذشته است و هنوز برنج جدید به بازار نیامده و آنچه در بازار مانده مربوط به سال گذشته است.
وی با بیان اینکه برنج ایرانی قیمتگذاری نشدهاست، افزود: تنظیم بازار برنج توسط برنجهای وارداتی انجام میشود و کسری بازار را بر اساس برنج خارجی تأمین میکنیم و میزان عرضه خود را افزایش میدهیم تا بازار به تعادل برسد.
مدیرکل دفتر برنامهریزی تأمین، توزیع، تنظیم بازار و ذخایر راهبردی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: افزایش قیمت برنج ایرانی بر اساس عرضه و تقاضا و توهمات برخی از واسطهها و سودجویان صورت گرفتهاست.
برنج نخرید ارزان میشود
راهکار وی در مقابل این اقدام دلالان این است که فعلاً برنج نخرید! وی تصریح کرد: با ورود برنج ایرانی از یک تا دو ماه آینده افزایش عرضه خواهیم داشت و قیمت برنج ایرانی نیز کاهش مییابد؛ از طرفی کارگروه تنظیم بازار برنامههایی برای تنظیم بازار برنج و کسری موجودی در بازار داشت که به طور قطع باعث کاهش قیمتها میشود و کسانی که در این شرایط احتکار و سودجویی کردهاند با ضرر مواجه میشوند به حدی عرضه خواهد شد که مجبور میشوند محصول خود را به بازار عرضه کنند. این در حالی است که بعد از این اظهارات همچنان قیمتها در عمدهفروشیها بالا رفته و مصرفکنندگان این برنجها که تالارها و رستورانها هستند، از این افزایش قیمتها متعجبند و میگویند که افزایش قیمت چند باره غذا برای مشتریان بسیار سخت است.
تولید داخل هم یارانه میگیرد
اما بر خلاف نظر این مقام دولتی، رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران معتقد است: اعمال ممنوعیت فصلی برای واردات برنج در شرایطی که اقتصاد کشور با مشکلات داخلی و فشارهای تحمیلی خارجی روبهرو است، موجب افزایش مشکلات میشود.
مرتضی شاه حسینی، رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران در گفتوگو با «تسنیم» درباره چرایی جهش قیمت برنج ایرانی گفت: همانطور که واردات برنج از ارز ۴۲۰۰ تومانی بهره میبرد، تولید برنج نیز مشمول انواع یارانه میشود و از این رو افزایش جهشی قیمت برنج ایرانی توجیهپذیر نیست و اینکه بیش از ۲ میلیون تن برنج تولید داخل در عرض شش ماه در بازار جذب و عرضه شده ممکن نیست.
وی ادامه داد: اتخاذ سیاستهای نادرست تنظیم بازار و همچنین وجود سوءاستفاده و منفعتطلبیها بازار برنج داخلی را با این مشکلات روبهرو کردهاست.
شاهحسینی با بیان اینکه دولت میتواند مانند سیاستی که برای مدیریت بازار برنج وارداتی اتخاذ کرد، در بازار برنج داخلی نیز ورود کند، مطرح کرد: دولت برای مدیریت بازار برنج وارداتی مقدار قابلتوجهی برنج وارد کردهاست و به عنوان ذخیره احتیاطی در اختیار دارد و در صورت کمبود عرضه یا افزایش قیمت با آزاد کردن این ذخیره بازار را مدیریت میکند.
وی گفت: دولت میتواند با خرید تضمینی در زمان برداشت به تعدیل قیمت و حمایت از تولید داخل کمک کند و هر زمان بازار با مشکل کمبود عرضه یا افزایش قیمت روبهرو شد، با اتکا به آن ذخیره ارزی، مانع بروز مشکل در بازار شود.
وی با تأکید براینکه هیچ فعال اقتصادی منکر این واقعیت نیست که باید از محصولات داخلی حمایت کرد، توضیح داد: باید به این موضوع توجه داشت که برای اتخاذ تصمیمات و اعمال سیاستهای اقتصادی باید شرایط و وضعیت در نظر گرفته شود و ممکن است تصمیمی که در مقطعی سازنده بوده، در شرایطی دیگر آسیبرسان و مخرب باشد.
بازی روانی منفعتطلبان برای گرانی
شاهحسینی با بیان اینکه افزایش قیمت برنج داخلی موجب شده این محصول از سبد مصرف اقشار کم درآمد و حتی متوسط خارج شود، اظهارداشت: در چنین شرایطی، ممنوع کردن واردات برنج به کاهش عرضه در داخل و افزایش قیمت برنج وارداتی منجر میشود و همچنین ممکن است منفعتطلبی از بعد روانی آن سوءاستفاده کند و با دامن زدن با شائبه کمبود برنج، قیمتها را باز هم افزایش دهد.
وی گفت: با محدود شدن زمان واردات برای تجار ایرانی، تقاضای خرید ایشان در مقطعی کوتاه وارد بازار میشود که به افزایش قیمتها منجر میشود، چنانکه هر ساله به دلیل اتخاذ این تصمیم حدود ۳۰۰ میلیون دلار هزینه اضافی به کشور تحمیل میشود.
وی با بیان اینکه هرساله با هدف حمایت از تولید داخل و جلوگیری از سوءاستفاده دلالان برای کاهش قیمت خرید برنج ممنوعیت فصلی واردات اعمال میشد، اظهار داشت: با افزایش قیمت برنج داخلی، اعمال ممنوعیت به بهانه حمایت توجیهی ندارد جز اینکه با ایجاد بار روانی میتواند به افزایش بیش از پیش قیمتها منتهی شود.
شاهحسینی ادامه داد: در شرایطی که قیمت مواد پروتئینی و دیگر محصولات مانند سیبزمینی و ماکارونی افزایش یافته و قیمتها در بازار بیثبات است، در صورتیکه با اعمال ممنوعیت فصلی، برنج وارداتی که در سبد بسیاری از خانوادهها سهم زیادی دارد، به مشکلات دیگر محصولات دچار شده و مصرفکنندگان آسیب جدی میبینند.