سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: محصولی که به عنوان تقویت‌کننده و عامل رویش مجدد مو‌های ریخته شده از تلویزیون پخش می‌شود به گفته یک مقام وزارت بهداشت فاقد مجوز است.
غلبه بازرگانی بر فرهنگ
در دعوای به ظاهر ساده و قدیمی میان بی‌مهری دولت در حمایت از صداوسیما، بی‌پولی رسانه ملی و حجم بالای تبلیغات، وقتی پای سلامت مردم وسط می‌آید، دیگر مسئله ساده‌ای نیست.
اینکه چرا نهاد‌های نظارتی مانند وزارت ارشاد و وزارت بهداشت هم نمی‌توانند جلوی تبلیغ یک محصول فاقد مجوز در حوزه سلامت را بگیرند، کم کاری دولت را نشان می‌دهد و اینکه صداوسیما به بهانه بی‌پولی، تبلیغی را پخش می‌کند که به سلامت مردم ضرر می‌زند، مسئله‌ای تأسف‌انگیز است.
حال حتی اگر حسام الدین آشنا مشاور رئیس‌جمهور بخواهد مانند همیشه توپ را در زمین صداوسیما بیندازد و از مسئولیت قانونی دولت در این زمینه حرفی به میان نیاورد، باز هم باید به حال مردم تأسف خورد که دولت حاضر نیست برای مراقبت از سلامت جامعه، جلوی یک اقدام غیرقانونی را بگیرد، ضمن اینکه اگر دولت به لحاظ بودجه صداوسیما را تحت فشار بی‌سابقه نمی‌گذاشت احتمالاً وضعیت تا این حد بغرنج نمی‌شد.
این روز‌ها تبلیغات تلویزیونی یک محصول آرایشی بهداشتی که باعث رفع سفیدی موی سر می‌شود، باعث ایجاد جنجال توئیتری شده است؛ توئیتی که یک خبرنگار آن را نوشت، سیدمحمود رضوی تهیه‌کننده اصولگرای سینما آن را بازنشر داد و با پاسخ نماینده دولت در شورای نظارت بر صداوسیما همراه شد. سؤال هم چیز پیچیده‌ای نبود، اینکه چرا باید یک محصول آرایشی بهداشتی فاقد مجوز از تلویزیون تبلیغ شود، آن هم در سطح گسترده و در زمانی که مردم بعد از افطار پای تلویزیون نشسته‌اند و بیشترین حجم بیننده چشمشان به صفحه تلویزیون دوخته شده و شاهد تبلیغی هستند که در آن ادعا می‌شود با استفاده از یک محلول، مو‌های سفید شده تغییر رنگ می‌دهد، مو‌ها پر‌پشت شده و مردم دیگر لازم نیست به خاطر مو‌های کم پشت و سفیدشان، از کمبود اعتماد به نفس رنج ببرند.
انفعال وزارت ارشاد درباره تبلیغات
چند سالی بیشتر از تبلیغات پرحجم کرمی با نام «کرم حلزون» در تلویزیون نمی‌گذرد؛ کرمی که در نهایت با مشخص شدن دغل‌کاری شرکت سازنده و دروغ بودن ادعای استفاده از ترشحات حلزون برای تولید کرم، پخش آن از تلویزیون متوقف شد.
این بار، اما شرکت‌های گمنام‌تری پا به عرصه تبلیغات محصولات بهداشتی آرایشی گذاشته‌اند و در قالب اسپانسر‌های برنامه‌های تلویزیونی خانواده‌محور یا باکس‌های آگهی بازرگانی در پربیننده‌ترین ساعات تلویزیون، ادعا‌هایی را درباره سلامت موی سر مطرح می‌کنند؛ ادعا‌هایی که هیچ گاه اثبات نشده‌اند. تبلیغ لوسیون‌هایی که گفته می‌شود باعث تقویت ریشه مو، رشد مجدد مو‌های ریخته و تغییر رنگ مو‌های سفید به مشکی می‌شود، با تأکید بر اینکه محصولات ایرانی و گیاهی هستند، اثرات معجزه‌آسایی دارند!
طبق قانون، تبلیغات کالا و خدمات چه در صداوسیما و چه در دیگر رسانه‌ها، صرفاً با مجوز وزارت ارشاد میسر خواهد بود. در مورد مواد بهداشتی و آرایشی دارو‌ها و خدمات درمانی علاوه بر وزارت ارشاد، وزارت بهداشت نیز باید مجوز برای مجاز بودن تبلیغات صادر کند.
این وظیفه‌ای است که دولت در قبال سلامت مردم در بخش تبلیغات دارد، اما این وظیفه تا چه حد اجرا شده و بر حسن انجام آن نظارت می‌شود؟ برای نمونه صرفاً نگاهی داشته باشیم به نامه مدیرکل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد در فروردین ماه سال گذشته که رونوشتی از آن به اداره بازرگانی صداوسیما جهت اطلاع و اقدام ارسال شده است.
در این نامه تأکید شده که به درخواست وزیر بهداشت، «اعمال ممنوعیت تبلیغات فهرست کالا‌ها و اقدامات آسیب‌رسان سلامت» ابلاغ شده است. در فهرست ارائه شده تبلیغ انواع نوشیدنی‌های گازدار، آبمیوه‌ها، روغن‌های سرخ کردنی، سس‌های پرچرب مانند مایونز، محصولات حجیم‌شده مانند پفک، چیپس، مواد آرایشی مانند رنگ مو و دخانیات ممنوع اعلام شده است. آیا بینندگان تلویزیون می‌توانند تأیید کنند که به غیر از تبلیغ سیگار، باقی تبلیغات را در تلویزیون ندیده‌اند؟!
ادعا‌های دروغ در تبلیغ کالا‌ها
یک خبرگزاری موضوع تبلیغ محلول رشد مجدد مو را که از تلویزیون پخش می‌شود، از شهرام شعیبی سخنگوی سازمان غذا و دارو جویا شده است. پاسخ شعیبی جالب است: «طبق استعلامات انجام شده، این محصول هیچ مجوزی از سازمان غذا و دارو ندارد، در نتیجه طبق قانون نمی‌تواند به عنوان یک محصول درمانی تبلیغات کند.» وی در ادامه با بیان اینکه تبلیغات این محصول به عنوان یک محصول درمانی به دلیل نداشتن مجوز از سازمان غذا و دارو کاملاً غیرقانونی است، می‌گوید: «این محصول تبلیغی تنها می‌تواند ادعای تقویت مو را مطرح کند، اما مطالبی که در تبلیغات آن مبنی بر جلوگیری از ریزش مو و خواص درمانی آن ادعا می‌شود، کاملاً غیرقانونی است.»
سؤالی که اکنون مطرح می‌شود این است که چرا وزارت بهداشت در برابر پخش یک تبلیغ غیرمجاز و غیر قانونی سکوت کرده است؟ آیا بعد از چندین روز پخش این آگهی نباید مدیران وزارت بهداشت نسبت به صحت ادعا‌های مطرح شده در آن تبلیغ واکنش نشان دهند؟
متأسفانه حتی موضوع پیش‌پاافتاده‌ای مبنی بر لزوم درج پروانه بهداشت محصولات آرایشی و بهداشتی در تبلیغات تلویزیونی و این نکته که محصول مورد بحث در آگهی خود اصلاً به داشتن چنین مجوزی حتی اشاره هم نمی‌کند، حساسیت مدیران را برنمی‌انگیزد!
