سرويس ايران جوان آنلاين: طی سال‌های اخیر سیاست‌گذاری مسئولان در راستای واردات بی‌رویه پنبه از خارج از کشور ضربه بزرگی به صنعت کشت طلای سفید استان‌های گلستان، قزوین، خراسان‌شمالی، خراسان‌رضوی و خراسان‌جنوبی وارد کرد. از همین رو کشاورزانی که هر سال بیش از ۳۰ هزار هکتار از مزارعشان را به زیر کشت پنبه می‌بردند این رقم را به ۳ هزار هکتار کاهش دادند. اتفاقی که بیش از پیش ایران را به واردات وابسته کرد. اما حالا به دنبال اجرای طرح‌های اقتصاد مقاومتی، قرار است ضریب خوداتکایی کشت طلای سفید در استان‌ها تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰۰ درصد برسد. اتفاقی که پنبه‌کاری را احیا و صنایع نساجی کشور را هم از نیاز به مواد اولیه خارجی گران‌قیمت معاف می‌کند و منجر به رونق اشتغالزایی می‌شود.
روزگاری پنبه به عنوان یکی از محصولات مهم و استراتژیک کشور شناخته می‌شد، اما رفته رفته این محصول اقتصادی زیربار کم‌توجهی مسئولان کنار رفت و پنبه‌کاران هم از دوران طلایی تولید و صادرات خود فاصله گرفتند. محصولی که به دلیل هزینه‌های زیاد کاشت، داشت و برداشت سود چندانی عاید کشاورز نمی‌کرد. در همین زمان واردات بی‌رویه پنبه فرآوری شده مورد نیاز کارخانه‌ها از خارج از کشور هم مزید برعلت شده بود تا کشاورزانی که در سال‌های قبل‌تر بیش از ۳۰ هزار هکتار از مزارعشان را به زیر کشت پنبه می‌بردند دیگر ۳ هزار هکتار را هم به سختی به کشت این محصول اختصاص دهند. همین شد که کشور بیش از پیش به واردات پنبه وابسته شد. اتفاقی که حالا با ورود سیاست مهم اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، قرار است تا سال ۱۴۰۴ دوباره این صنعت را احیا کند و به نقطه اوج خود بازگرداند.
وعده خوداتکایی تولید پنبه تا سال ۱۴۰۴
پنبه از جمله گیاهان صنعتی مهم دنیا است که در بسیاری از صنایع به خصوص نساجی و روغن خوراکی کاربرد فراوانی دارد و به نوعی گیاه راهبردی محسوب می‌شود. همان طور که گفته شد سال‌ها بود که این محصول در حاشیه قرار داشت و حالا دوباره قرار است با همت مسئولان ضریب خودکفایی آن در استان‌ها به ۱۰۰ درصد برسد. اما این کار به این سادگی‌ها هم نیست و مسئولان باید برای ترغیب کشاورزان از سیاست‌های تشویقی بهره ببرند. بنابر این برنامه‌ریزی برای توسعه کشت نشایی، محصولات تراریخته، تأمین بذر با کیفیت، افزایش نرخ خرید تضمینی می‌تواند مرهمی بر درد پنبه‌کاران باشد تا دوباره تولید پنبه به دوران شکوفایی خود برسد. در این خصوص مجری طرح پنبه کشور وعده می‌دهد: «ضریب خوداتکایی پنبه تا ۱۴۰۴ به ۱۰۰ درصد خواهد رسید.» ابراهیم هزارجریبی با بیان اینکه پایان برنامه طرح اقتصاد مقاومتی پنبه تا سال ۱۴۰۴ است، اضافه می‌کند: «تولید این محصول تا ۱۴۰۴ به ۳۸۶ هزارتن خواهد رسید.» وی با اشاره به ضریب خوداتکایی در سال‌های گذشته ادامه می‌دهد: «ضریب خوداتکایی پنبه در سال ۹۷، به حدود ۴۵ درصد رسیده بود و براساس پیش‌بینی‌های انجام شده ضریب خوداتکایی در سال‌جاری به ۵۸ درصد می‌رسد.» هزارجریبی با اشاره به اینکه طرح خوداتکایی پنبه جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی است و ما طبق برنامه در حال پیگیری این طرح هستیم، بیان می‌کند: «تا پایان برنامه ششم، ضریب خوداتکایی این محصول به ۷۱ درصد خواهد رسید.» مجری طرح پنبه با اشاره به اینکه در سال گذشته ۹۰ درصد اهداف برنامه با توجه به عدم تأمین اعتبارات لازم محقق شده است، ادامه می‌دهد: «بر این اساس در سال ۹۷، از ۵۱ درصد خوداتکایی ۴۵ درصد از آن محقق شده است.»
تأمین نیاز صنایع نساجی با تولید داخلی
با این تفاصیل پیش‌بینی می‌شود که در سال‌جاری جهشی بزرگ در تولید پنبه در کشور رخ دهد و کشاورزان استان‌های شمالی بیش از گذشته مزارعشان را به زیر کشت این محصول اقتصادی ببرند و منابع اولیه نساجی‌ها را هم تأمین کنند. مجری طرح پنبه کشور با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای سال ۹۸، کشت ۸۲ هزار هکتار پنبه است، می‌گوید: «پیش‌بینی می‌شود ۱۰۰ درصد این برنامه در سال‌جاری محقق شود.» هزارجریبی ادامه می‌دهد: «سطح زیر کشت تا سال ۱۴۰۰ به ۹۰ هزار هکتار و تا پایان برنامه ۱۴۰۴ به ۱۰۰ هزار هکتار می‌رسد، همچنین میزان تولید تا ۱۴۰۰ به ۲۸۱ هزار تن و تا ۱۴۰۴ به ۳۸۶ هزار تن خواهد رسید.» به‌رغم اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای کشت پنبه در سال‌جاری کامل بود، اما به دلیل وقوع سیل در استان‌های تولیدکننده این محصول، صاحبان نساجی‌ها نگران این هستند که امسال نه پنبه چندانی وارد شود و نه تولید این محصول متناسب با نیاز آن‌ها باشد و چرخ صنعت نساجی از حرکت بایستد. مجری طرح پنبه با تأکید به اینکه سیل و بارندگی‌های ابتدای سال‌جاری آسیبی به تولید این محصول نزده است، تصریح می‌کند: «زمان کشت پنبه در زمان سیل نبوده است و صرفاً در برخی مناطق مانند گلستان، پارس‌آباد مغان و برخی نقاط خراسان‌شمالی و رضوی تاریخ کاشت حدود ۲۰ روز به تأخیر افتاد.» بنابر این حتی سیل فروردین ماه هم نمی‌تواند جلوی توسعه کشت پنبه را بگیرد. محصولی که بعد از خودکفایی می‌تواند عمده نیاز به پنبه نساجی‌ها را تأمین کند که این موضوع هم به سود کشاورزان است و هم صاحبان صنایع نساجی، چراکه از این پس می‌توانند مواد اولیه ارزان‌تری را خریداری کنند. همین موضوع علاوه بر سرعت بخشیدن به چرخ نساجی‌های کشور، برای شمار بسیاری از جوانان جویای کار در نساجی‌ها تا مزارع کشاورزی هم فرصت اشتغال ایجاد می‌کند. علاوه بر این در صورتی که صنایع فرآوری ایجاد شود و تولید پنبه هم سال به سال افزایش یابد، ایران هم می‌تواند به یکی از صادرکننده‌های بزرگ پنبه تبدیل شود.
