انتشار ناقص گزیده آمار‌های اقتصادی

سرویس اقتصاد جوان آنلاین: به گزارش «فارس»، یکی از آمار‌های بسیار مهم در حوزه اقتصادی، گزیده آمار‌های اقتصادی است که بانک مرکزی معمولاً گزارشات ماهانه آن را با تأخیر دو ماهه منتشر می‌کند.
اما این بانک بعد از انتشار گزارش گزیده آمار‌های اقتصادی آذر ماه ۹۷، روند انتشار آن را در ماه‌های بعد متوقف کرد و هنوز گزارش دی و بهمن منتشر نشده‌است.
بررسی زمان انتشار گزارش‌های دی و بهمن ماه سال‌های گذشته نشان می‌دهد در طول پنج سال گذشته، همواره گزارش دی ماه و بهمن ماه به ترتیب در ماه‌های اسفند و فروردین روی خروجی سایت بانک مرکزی قرار گرفته است. بنابراین عدم انتشار گزارش این دو ماه، برخلاف روند پنج سال قبل بوده‌است. طولانی‌شدن زمان انتشار، اهمیت آمار‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد. درواقع آمار اگر به‌موقع و در زمان خود ارائه نشود، خاصیت خود را هم از دست خواهد داد و به همین دلیل بانک مرکزی در سال ۹۲ یکی از برنامه‌های خود را انتشار به‌موقع آمار‌های اقتصادی اعلام کرد.
براساس این گزارش، تغییرات حجم نقدینگی، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک‌ها، حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت، بلند‌مدت و جاری بانک‌ها و تسهیلات اعطایی، میزان پایه پولی، درآمد‌های تحقق‌یافته دولت و منابع پرداخت‌شده در قالب بودجه سالانه و دارایی خارجی بانک مرکزی از جمله آمارهایی است که قالب گزارش گزیده آمار‌های اقتصادی بانک مرکزی منتشر می‌شود.
دولت در تازه‌ترین اقدام در راستای سانسور آماری، بانک مرکزی را از انتشار گزارش «مالی و بودجه» که به آمار عملکرد درآمد‌ها و هزینه‌های بودجه عمومی اختصاص داشت، منع کرد.
بانک مرکزی طی دو دهه اخیر همواره در قالب گزارش گزیده آمار‌های اقتصادی، گزارشی از عملکرد قانون بودجه را منتشر می‌کرد.
این گزارش شامل دو صفحه جداول آماری از درآمد‌های مالیاتی، سایر درآمدها، درآمد‌های نفتی و فرآورده‌های نفتی، واگذاری دارایی‌های مالی، هزینه‌های جاری به تفکیک ملی و استانی و در صفحه دوم جزئیات درآمد‌های مالیاتی بود.
بانک مرکزی روز یک‌شنبه گزیده آمار‌های اقتصادی ماه‌های دی، بهمن و اسفند را منتشر کرد، اما در این گزارش، برای اولین بار پس از مدت‌ها خبری از آمار‌های بخش مالی و بودجه که آمار عملکرد بودجه (درآمد‌ها و هزینه‌های دولت در قالب قانون بودجه) نبود.
پیگیری‌های خبرنگار ما حاکی است، به دلیل افزایش شکاف درآمد‌ها و هزینه‌های دولت، دولت بانک مرکزی را از انتشار این گزارش منع کرده‌است. یکی از دلایل اتخاذ این تصمیم، گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های مختلف با استناد به آمار‌های بخش مالی و بودجه گزارش گزیده آمار‌های اقتصادی آذر ماه ۹۷ بانک مرکزی، در بهمن ماه سال ۹۷ بوده‌است. بنابراین بعد از آنکه دولت بانک مرکزی را از انتشار گزارش تورم و در مرحله بعد از انتشار گزارش نماگر‌های اقتصادی که رشد اقتصادی و بررسی تحولات بخش‌های مختلف اختصاص داشت، منع کرد، این بار در تازه‌ترین اقدام، انتشار گزارش بخش مالی و بودجه را هم سانسور و از انتشار عمومی آن جلوگیری به عمل آورده‌است.

بدهی خارجی ایران کم شد
بدهی خارجی ایران در پایان اسفندماه سال ۹۷ به ۹ هزار و ۳۳۹ میلیون دلار رسید که حکایت از کاهش بیش از ۱۷ درصدی در ۱۲ ماه سال گذشته دارد.
براساس آخرین آمار بانک مرکزی میزان بدهی خارجی ایران در پایان اسفندماه ۹۷ براساس سررسید اولیه بدهی‌ها ۹ هزار و ۳۳۹ میلیون دلار است که ۷ هزار و ۱۸۷ میلیون دلار آن بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت و ۲ هزار و ۱۵۱ میلیون دلار از این میزان بدهی‌ها کوتاه‌مدت است. این تعهدات بالفعل ایران بر مبنای یورو نیز رقمی بالغ بر ۸ هزار و ۲۳۰ میلیون یورو محاسبه شده که ۶ هزار و ۳۳۴ میلیون یورو از این میزان حجم بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت و یک هزار و ۸۹۶ میلیون یورو حجم بدهی‌های کوتاه‌مدت است.
حجم بدهی‌های ایران در پایان بهمن ماه سال گذشته ۹ هزار و ۷۰۶ میلیون دلار بوده که در پایان اسفندماه با افت مواجه شده و به ۹ هزار و ۳۳۹ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که آمار بدهی‌های خارجی ایران در پایان ماه نخست سال ۹۷ معادل ۱۱ هزار و ۳۰۵ میلیون دلار بوده است که این آمار حکایت از کاهش حجم بدهی‌های خارجی ایران در سال ۹۷ دارد.

نقدینگی ۱۸۸۲ هزار میلیارد تومان شد
بانک مرکزی با انتشار گزیده آمار‌های اقتصادی در پایان سال ۹۷، حجم نقدینگی را ۱۸ هزار و ۸۲۸ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که نسبت به پایان سال ۹۶ معادل ۱ /۲۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته ۱/ ۲۲ درصد بوده‌است. سهم شبه‌پول از نقدینگی ۱۸۸۲ هزار میلیاردی، ۱۵۹۷ هزار و ۶۶۰ میلیارد تومان و سهم پول ۲۸۵ هزار و ۲۳۰ میلیارد تومان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد شبه‌پول در تاریخ مورد گزارش ۶/ ۱۹ درصد و رشد پول ۵ /۴۶ درصد بوده‌است. در پایان سال ۹۷ میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به عدد ۵۷ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان رسیده و بیانگر رشد ۷ /۲۳ درصدی است.
گفتنی است، با در نظر گرفتن سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی، اسکناس و مسکوک نزد بانک‌ها و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص، میزان پایه پولی مشخص می‌شود که با جمع این ارقام، در پایان سال ۹۷ پایه پولی معادل با ۱/ ۲۴ درصد افزایش به ۲۶۵ هزار و ۶۹۰ میلیارد تومان رسیده‌است.

خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی
میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در پایان سال ۹۷ به ۳ /۴۶۵۱ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ماقبل ۳ /۱۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دوره مورد بررسی نیز ۲ /۹۵۸ هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده ۵ /۸۱ درصد افزایش است.
این گزارش حاکی است، میزان دارایی‌های خارجی در این بخش با ۳۹ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال ماقبل به ۱/ ۴۵۲۰ هزار میلیارد ریال رسیده و حجم اسکناس و مسکوک نیز با منفی ۷/ ۳ درصد، ۴/ ۸۸ هزار میلیارد ریال است.
سپرده بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی با ۹/ ۲۵ درصد افزایش به ۲۰۲۱ هزار میلیارد ریال رسید. همچنین بدهی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی نیز در دوره پایان سال ۹۷ با ۷/ ۴ درصد افزایش به ۷/ ۱۳۸۱ هزار میلیارد ریال رسیده‌است.