نوبت دانه‌درشت‌های فوتبال که شد صدایشان در آمد

سرویس ورزشی جوان آنلاین: کمیته اخلاق طی ۱۰ روز گذشته با صدور احکامی سفت و سخت این امید را ایجاد کرد که قرار است گامی بلند در راستای مبارزه با فساد در فوتبال برداشته شود. احکام صادر شده علیه برخی مدیران فدراسیون بود که شاید کمتر کسی انتظار داشت پای میز محاکمه کشیده شوند، چه رسد به صدور حکم‌های سنگین برای آنها، اما احکام صادر شده سر و صدای زیادی به پا کرد. به طوری که نه فقط متهمان که فدراسیون نیز مدعی شد کمیته اخلاق صلاحیت صدور چنین احکام و حتی رسیدگی به این پرونده‌ها را نداشته است. با این وجود، اما علی‌اکبر محمدزاد، رئیس سابق کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال و کارشناس مسائل حقوقی مدعی است طبق قانون، رسیدگی به پرونده کفاشیان و ترابیان و همچنین فینال جام حذفی دقیقاً در حیطه وظایف قاضی تورک است؛ رئیس فعلی کمیته اخلاق که گویی تحت فشار آرای صادره احتمال دارد از سمت خود استعفا دهد!

کمیته اخلاق فدراسیون طی یک هفته، ۱۰ روز اخیر احکامی را صادر کرده که با واکنش‌های بسیاری مواجه شده و بسیاری آن را غیر قابل اجرا می‌دانند و گویا قصدی برای تمکین ندارند. این امکان وجود دارد که احکام صادر شده اجرا نشود؟

به طور قطع و یقین همه باید از تمامی احکامی که از سوی ارکان قضایی فدراسیون خصوصاً کمیته اخلاق صادر می‌شود تمکین کنند خصوصاً مسئولان فدراسیون فوتبال و آن‌هایی که خواهان به اجرا درآمدن قانون هستند. هر چند این احکامی که صادر شده به ضرر آن‌ها باشد یا خوشایند نباشد، سرپیچی از این احکام به طور قطع و یقین موجب سست شدن بنیان فوتبال در کشور و ارکان قضایی خواهد شد لذا رئیس فدراسیون فوتبال در رأس فدراسیون فوتبال و تمامی اعضای فدراسیون و جامعه فوتبال باید نسبت به آرایی که از سوی ارکان قضایی صادر می‌شود، تمکین کنند. حالا اگر اعتراضی دارند می‌توانند این اعتراض را به مراجع قضایی بالا‌دستی که می‌تواند کمیته استیناف باشد یا حتی بعضاً کمیته‌ای که در مقر فیفا هست (دادگاه CAS) ارائه بدهند تا رسیدگی شود، اما این دلیل نمی‌شود که با مصاحبه‌ها و سر و صدا بخواهیم نسبت به رأیی که صادر شده اعتراض کنیم و افکار عمومی را تحت فشار قرار دهیم.

قانون دقیقاً حیطه وظایف کمیته اخلاق و کمیته انضباطی را مشخص کرده است. رسیدگی به تخلفات آنچه مربوط به برگزاری بازی‌هاست (حین مسابقه یعنی ۹۰ دقیقه قانونی، وقت اضافه و میزان عرفی قبل و بعد از بازی) در حیطه وظایف کمیته انضباطی است، اما آنچه در خارج از زمین فوتبال و هنگام بازی در مستطیل سبز اتفاق می‌افتد، مربوط به کمیته اخلاق است که به عنوان تخلف، کمیته اخلاق می‌تواند به آن رسیدگی کند. البته گاهی هم اتفاقی در خود زمین بازی رخ می‌دهد که کمیته انضباطی صلاحیت رسیدگی به آن را نداشته باشد و این کمیته اخلاق است که می‌تواند در خصوص آن رأی دهد؛ مسائلی، چون تبانی که اگرچه در زمین بازی رخ می‌دهد، اما چون از قبل برای آن برنامه‌ریزی شده به کمیته اخلاق ارتباط دارد، لذا حوزه کاری و حیطه اختیارات کمیته اخلاق به مراتب گسترده‌تر از کمیته انضباطی است، اما این حادثه‌ای که رخ داد، مربوط به کمیته اخلاق می‌شود و کمیته اخلاق به درستی و شایستگی در این خصوص ورود کرده است.

اگر کمیته اخلاق یا انضباطی کسی را احضار کند آن‌ها می‌توانند بگویند کمیته اخلاق و انضباطی صالح به رسیدگی نیست، اما عدم حضور آن‌ها می‌تواند به ضررشان تمام شود؛ چراکه عدم حضور آن‌ها نمی‌تواند مانع از عدم‌رسیدگی به پرونده و عدم‌برگزاری دادگاه یا جلسه کمیته اخلاق یا انضباطی شود. اما از آن طرف اگر آن‌ها در این جلسات حاضر نشوند، فرصت دفاع از خود را ندارند و، چون دفاعیه‌ای ارائه ندادند، تلقی دادگاه و قاضی این است که آن‌ها هیچ دفاعیه‌ای از خود ندارند و لذا کسی که دفاعی از خود نداشته باشد به بالاترین درجه مجازات محکوم می‌شود. این اشتباهی است که خود آن‌ها مرتکب شدند. هر چند هم که مدعی بودند کمیته اخلاق صلاحیت ندارد باید می‌رفتند، نهایتاً از خودشان دفاع نمی‌کردند و می‌گفتند یا حتی می‌نوشتند که ما شما را صالح نمی‌دانیم، اما به رغم این، دفاع ماهیتی از خودشان می‌کردند که به این شکل مجازات نشوند، اما اشتباه از خودشان بوده و امیدواریم دیگر در فوتبال شاهد چنین مسائلی نباشیم و اگر واقعاً ارکان قضایی کسی را احضار می‌کند، احترام گذاشته شود و این افراد بروند و حضور پیدا کنند. اصلاً دعوت افراد به کمیته اخلاق و انضباطی احترام به مردم و فوتبال است. یعنی رکن قضایی احترام می‌گذارد و می‌گوید گزارش تخلفی به ما ارائه شده که ممکن است اشتباه باشد. یا گزارش اشتباه باشد یا حتی ما اشتباه کرده باشیم و شما بیایید از خودتان در مقابل این گزارش دفاع کنید. این یک نوع احترام و ارائه حق به فرد است. حالا اگر کسی نمی‌رود از حق خودش دفاع کند، مقصر خودش است.

اما برخورد فدراسیون در خصوص احکام صادره این تصور را ایجاد می‌کند که رأی کمیته اخلاق ملغی شود. آن هم در حالی که در حکم کفاشیان صراحتاً عنوان شده با توجه به اینکه فدراسیون در خصوص عدم‌دریافت پول حق پخش بازی‌های تیم ملی در مرحله گروهی جام جهانی متضرر شده باید جداگانه از متخلفان شکایت کند، اما به نظر می‌رسد فدراسیون نظر متفاوتی دارد. به طوری که تصور می‌شود این مسئله در تغییر احکام صادره تأثیر داشته باشد.
در خصوص اینکه رئیس فدراسیون یا دیگر اعضا بخواهند از اجرای رأی داده شده جلوگیری کنند قانون دقیقاً اینجا را پیش‌بینی کرده و این اجازه را به هیچ وجه به هیچ یک از اعضای هیئت رئیسه، دیگران و حتی رئیس فدراسیون نمی‌دهد و هر شخصی بخواهد از این قانون و مقررات بگذرد شخص رئیس کمیته اخلاق شایستگی رسیدگی و حتی بعضاً محکومیت و تعلیق از جایگاهش را دارد. امیدوارم کمیته اخلاق با شجاعت بتواند در مقابل فشار‌ها ایستادگی کند و قبل از اینکه آن‌ها بخواهند اقداماتی علیه کمیته اخلاق بکنند، کمیته اخلاق بتواند در خصوص افرادی که قصد جلوگیری از اجرای این احکام را دارند، اقدام کند، رأی صادر کند و حکم بدهد؛ چراکه برگشت کمیته اخلاق از رأیی که صادر کرده موازی و مساوی با یکی از مهم‌ترین ارکان قضایی فدراسیون فوتبال یعنی کمیته اخلاق است. اگر کمیته اخلاق تحت فشار قرار بگیرد و تسلیم شود و از رأیی که صادر کرده عقب‌نشینی کند یعنی خودش را بی‌اعتبار و نسبت به قانون بی‌حرمتی کرده است و جایگاه و وجاهت خود را از دست خواهد داد.

رئیس کمیته اخلاق باید اقتدار خود را نشان دهد. شرایط کمیته اخلاق امروز مثل روز‌های اول تشکیل این کمیته نیست. هم قوانین ترقی کرده و هم اختیارات و امکانات آن‌ها بیشتر شده است و به هیچ وجه نباید استعفا بدهند؛ چراکه استعفای آن‌ها باعث تجری دیگران و تضعیف شدن نهاد قضایی یعنی کمیته اخلاق خواهد شد. اما بر فرض محال اگر رئیس کمیته اخلاق تحت فشار استعفا دهد احکام صادره به قوت خود باقیست و هیچ گونه تأثیری در استحکام آرای قبلی که صادر شده است، نخواهد داشت.

بله، آن زمان به لحاظ اینکه ابزار‌های لازم را نداشتیم و کمیته اخلاق یک کمیته نوظهور بود و دلایل دیگری، چون در پیش بودن بازی‌های جام‌جهانی و شناختی که از خصوصیات خاص اخلاقی کی‌روش داشتیم و این احتمال می‌رفت که عدم نتیجه‌گیری احتمالی تیم ملی را به این داستان ارتباط دهد، ترجیح دادیم به جای اینکه ماشین صدور احکامی باشیم که اجرا نمی‌شوند استعفا دهیم، اما امروز کمیته اخلاق این شرایط را دارد با قاطعیت تمام حتی رئیس فدراسیون اگر بخواهد جلوی این حکم را بگیرد، حتی تاج را خلع کند و نسبت به محکومیت او اقدام کند.

موضع‌گیری فدراسیون فوتبال طبیعی است. وقتی نوبت به خودشان برسد قطعاً سر و صدا خواهند کرد و قطعاً ادعا خواهند داشت که امروز کمیته اخلاق صلاحیت ندارد، فردا کمیته انضباطی صلاحیت ندارد. قطعاً حالا که نوبت به دانه‌درشت‌ها در فدراسیون رسیده، دارند فشار می‌آورند و قطعاً باید رسانه‌ها و مطبوعات روی حقانیت و قاطعیت ارکان قضایی فوتبال خصوصاً کمیته اخلاق و انضباطی روشنگری و افکار عمومی را آماده کنند. البته کمیته انضباطی و اخلاق هم در مقابل باید با دقت و مطالعه دقیق و بهتر آرا و احکام مستحکم را صادر کنند.

وقتی کمیته اخلاق در خصوص تخلفات کفاشیان، ترابیان، طالقانی، بهاروند و فتاحی حکم داد، این تصور ایجاد شد که بعد از مدت‌ها با کمیته یا ارگانی مواجه هستیم که قرار است بدون توجه به نام و جایگاه افراد با تخلفات آن‌ها برخورد کند و این می‌توانست یک گام بلند باشد در راستای مبارزه با فساد در فوتبال، اما ملغی شدن این احکام آیا نمی‌تواند به این معنا باشد که قرار نیست با یک چشم به متخلفان نگاه شود و این نگرانی را ایجاد کرد که فشار‌ها باعث تغییر رأی شود!

اگر کمیته اخلاق بخواهد از رأیی که صادر کرده برگردد اصلاً صحیح نیست. یک رکن قضایی به هیچ وجه اجازه ندارد از رأیی که صادر کرده برگردد یا عقب‌نشینی کند. عقب‌نشینی کردن یا برگشتن از رأی صادره یعنی ضعف کمیته اخلاق. یعنی خدایی ناکرده مباحث و مسائلی که در افکار عمومی مطرح می‌شود که چرا و به چه دلیل این اعمال انجام شد؟! نکند مسائلی در میان هست. نکند مسائلی پشت پرده مطرح است؛ لذا رئیس کمیته اخلاق به هیچ وجه حق برگشت از رأی و عقب‌نشینی از رأی صادره را ندارد و باید با استقامت و استحکام تمام از رأی صادر شده دفاع کند. مگر آنکه رأی در کمیته بالادست، یعنی کمیته استیناف نقض شود یا مجازات تقلیل پیدا کند.

بله، بعد از صدور حکم هر کسی می‌تواند به رأی صادره اعتراض کند؛ چراکه صدور رأی از سوی کمیته اخلاق دلالت بر قطعی بودن رأی ندارد و در مراجع قضایی بالادست و حتی استیناف یا مراجع دیگر می‌توانند اعتراض خود را بیان کنند. کار فدراسیون بعد از صدور رأی در مورد ترابیان و کفاشیان اینکه می‌گوید کمیته اخلاق صلاحیت رأی دادن در این زمینه را ندارد، غیرقانونی و خارج از چارچوب موازین حقوقی است. رئیس و اعضای فدراسیون اصلاً حق اظهارنظر در این خصوص را ندارند و صرفاً مقامات قضایی صالح به رسیدگی می‌توانند تشخیص بدهند که صلاحیت و شایستگی رسیدگی دارند یا ندارند و این هم قابل اعتراض است و افراد می‌توانند بعد از صدور حکم، اعتراض خود را اعلام کنند، اما افراد محکوم و آن‌هایی که در پرونده درگیر هستند می‌توانند به کمیته‌های بالادست مثل استیناف اعتراض کنند نه فدراسیون. اعتراض به فدراسیون یا هیئت رئیسه و دیگران فشار بر نهاد‌های قضایی فدراسیون ایجاد می‌کند و لذا اظهارات آن‌ها بی‌پایه و اساس است و اگر هم اشکالی به صلاحیت داشتند در طول رسیدگی می‌توانستند بروند یا لایحه بفرستند یا فدراسیون نامه می‌داد و آن‌ها می‌توانستند تشخیص دهند که صالح هستند یا نیستند ولی بعد از صدور رأی و محکومیت، آقایان بیایند بگویند محکومیت ما به خاطر اینکه این‌ها صالح نبودند غیرقانونی است. این اصلاً محمل حقوقی و قانونی ندارد و همه ما باید تابع قانون باشیم. حالا چطور وقتی در فدراسیون به این بزرگی بازیکنی خطا می‌کند و مجازات هم می‌شود کمیته اخلاق و کمیته انضباطی حکم می‌دهند، رئیس فدراسیون یا هیئت رئیسه مداخله نمی‌کنند، چون برایشان مشکلی ایجاد نکرده است، اما حالا که نوبت به افراد دیگر رسیده به چه دلیل خودشان را در این امر حقوقی و قضایی دخالت می‌د‌هند؟