کد خبر: 961708
تاریخ انتشار: ۲۱ تير ۱۳۹۸ - ۱۶:۱۴
کشاورزان و مسئولان به اين نتيجه رسيده اند که جز با مديريت آب راهي براي حفظ کشاورزي باقي نمانده است
وايل سال گذشته بود که رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: "کشت برنج با روش های نوین به سمت کم آبیاری هدایت شود". موضوعي که براي اين استان سرسبز و در ظاهر پر آب به شدت احساس مي شد...
حوريه ملکي

  

حوريه ملکي

  

اوايل سال گذشته بود که رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: "کشت برنج با روش های نوین به سمت کم آبیاری هدایت شود". موضوعي که براي اين استان سرسبز و در ظاهر پر آب به شدت احساس مي شد. بعد از آن بود که يکي از کارشناسان پژوهشکده مردم شناسی درباره وضعیت آب کشور تا ۲۲ سال آینده؛ نکات تامل انگیزی را عنوان کرد و اعلام کرد: "بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران تا سال 2040، حدود 80درصد از منابع آبی خود را از دست می‌دهند مگر این که در سیاست های خود تجدیدنظر جدی داشته باشند."

 

***

 

هر چند اعلام وضعيت قرمز کم آبي براي بسياري از مناطق دلهره آور است، اما کارشناسان هم تاکيد مي کنند با تجديد نظر در سياست هاي نحوه استفاده از آب مي توان از وقوع بسياري از فجايع جلوگيري کند. کاري که هم اکنون در مازندران آغاز شده و بر اساس آن رئیس سازمان جهاد کشاورزی اين استان از اجرای طرح سامانه آبیاری کم فشار برای نخستین بار در مازندران خبر داد.

 

*مديريت مصرف آب با آبياري نوين

 

ارديبهشت ماه 1397 بود که رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: کشت برنج با روش های نوین به سمت کم آبیاری هدایت شود.

محمدعلی بهمنیار که در نخستین همایش راهبردهای مدیریت منابع آب در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری سخن مي گفت، ادامه داد: این همایش نخستین همایش منابع آب و چالش‌های زیست محیطی است با توجه به این که کشور ما در ناحیه خشک قرار دارد و میزان بارندگی آن پایین بوده،  مدیریت مصرف آب کشاورزی و صنعت بسیار حائز اهمیت است.

وی با تاکید براین که میزان آبی که داریم باید مدیریت شود خاطرنشان کرد: برای مدیریت مصرف آب کارهای فرهنگی و آموزشی نیز باید انجام شود تا راندمان کار بالا برود.

رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: برای مدیریت مصرف باید حجم مصرفی و زمان مصرفی  آب را کاهش داده و همچنین در بخش کشاورزی نوع گیاهانی که کشت می‌کنیم در دستور کار قرار بگیرد.

بهمنیار گفت:  در این زمینه لازم است به مردم آموزش های لازم داده شود،وقتی کشاورزان ببینند محصولات خود را با مصرف آب کمتر می‌توانند ارائه دهند، می پذیرنداین تغییرات مصرف آب را انجام دهند.

وی تصریح کرد: در باغات مازندران که آبیاری به صورت قطره ای و شیوه های نوین مصرف آب مدیریت شده؛ میزان هدر رفت آب به شدت کاهش پیدا کرده است.

استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد :در کشت برنج  در مازندران نیز باید همین اندیشیده شود که  در کشت برنج با روش های نوین به سمت کم آبیاری برویم.

بهمنیار افزود: کم آبیاری باید توسعه پیدا کند ولی زمان می‌خواهد و در این راستا سازمان های اجرایی مثل جهاد کشاورزی باید همکاری لازم را داشته باشد تا  کم آبیاری و استفاده از منابع آب مدیریت و توسعه یافته شود.

 

*تسهيلات دولتي در حمايت از کشاورزان

 

آبیاری کم فشار روش نسبتا جدیدی است  که در آن آب با استفاده از فشار آب موجود یا با ایجاد فشار کم به محل مورد نظر می ریزد. در این روش هیچ نیازی به پمپاژ، استخر و قطره چکان نمی باشد و انرژی اولیه با توجه به اختلاف ارتفاع سطح آب از مبدا تا مزرعه قابل تامین است. در آبیاری کم فشار از مصرف انرژی های اضافه جهت پمپاژ، تعویض قطره چکان ها به دلیل گرفتگی و تبخیر آب درون استخر جلوگیری به عمل  می آید.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان این که اجرای سامانه آبیاری کم فشار برای نخستین در مازندران شروع به کار کرده است، در مورد ميزان سطحي که براي استفاده از اين سيستم آماده شده گفت: "دو هزار هکتار از اراضی استان در دست مطالعه و 500 هکتار در ساری و بابلسر در حال اجرا است."

دلاور حیدرپور ادامه داد: "آبیاری کم فشار یک نوع از آبیاری های نوین سامانه آبیاری بوده که با هدف توسعه مکانیزاسیون، کاهش مصرف آب و کاهش خطر آفات در حال اجرا است."

وی اظهار کرد: "در اراضی که امکان استفاده از آبیاری تحت فشار امکان پذیر نیست و املاح آب بالا و باعث گرفتگی لوله می شود و یا زراعت برنج که امکان آبیاری تحت فشار وجود ندارد؛ می توان با استفاده از انتقال آب  لوله  و شبکه داخل مزرعه از این سامانه استفاده شود که بهره بیشتر آب و هم کارآیی آبیاری را افزایش می دهد."

حیدر پور در مورد تسهیلات دولت در طرح آبیاری کم فشار نيز گفت: "در این طرح به ازای هر هکتار 4 میلیون تومان کمک بلاعوض و مازاد هزینه در قالب تسهیلات به متقاضیان پرداخت می شود."

البته اين مسئول به کشاورزان هم تاکید کرد تا باتوجه به مزیت های این روش از فرصت به وجود آمده استفاده کنند و در آبیاری محصولات با روش های جدید حداکثر صرفه جویی را در مصرف آب داشته باشند.

استفاده از سيستم نوين آبياري کم فشار در مازندران در شرايطي آغاز مي شود که بر اساس گزارش هاي موجود، در کشورهایی با درآمد بالا معمولا 11 درصد آب، شرب و 59 درصد صنعت و 30 درصد کشاورزی استفاده می‌شود اما در کشورهایی با درآمد پایین  این رقم 8 درصد شرب، 10درصد صنعت و 82درصد کشاورزی است این در حالی است که در ایران 92 درصد آب در بخش کشاورزی، یک درصد در بخش صنعت و 7 درصد در بخش شرب استفاده می‌شود.

بنابر پیش‌بینی‌ها در سال 2025 حدود 8 میلیارد نفر از جمعیت جهان در مناطقی با کمبود مطلق آب زندگی خواهند کرد و در این سال دو سوم از جمعیت جهان در کشورهای دارای تنش آبی خواهند بود.

هم اکنون یکی از مهمترین مشکلات کشاورزی ايران در توسعه کشاورزی از طریق گسترش سطح کشت آبی به جای افزایش تولید در واحد سطح است. بازده پایین آبیاری در بخش کشاورزی به دلیل مشکلاتی از جمله نبود آگاهی، ضعف دانش فنی مناسب، شیوه های سنتی کشت و زرع و نبود شبکه‌های مناسب آبرسانی و نبود مدیریت مصرف آب منجر به اتلاف آب می‌شود. اين در حاليست که بازده آب در بخش کشاورزی کمتر از 30درصد است و اصلاح الگوی مصرف تنها راه گذر از بحران کم آبی به شمار مي آيد.

 

* نقش موثر آبياري نوين در توسعه كشاورزي

 

هرچند صنعت آبياري نوين از سال 1348 درايران شكل گرفته، اما طي يکي دو سال اخير و به دليل كم آبي و خشكسالي هاي متوالي روش آبياري قطره اي به عنوان يكي از راه هاي مناسب براي كاهش مصرف آب كشاورزي رونق بيشتري گرفته است.

در ابتدا غالب كشاورزاني كه از روش آبياري غرقابي استفاده مي كردند در مقابل اجراي طرح آبياري نوين مقاومت مي كردند و معتقد بودند درختان سيرآب نمي شوند و يا به ثمر نمي رسند اما رفته رفته كه كاهش منابع زير زمين و كم بارشي شدت گرفت به اين حقيقت پي بردند كه تنها راه از برون رفت از اين مشكل ، استفاده از آبياري نوين است كه مي تواند راندمان توليد را بالا ببرد.

روش هاي آبياري تحت فشار با راندمان و كارايي بالاتر در مقايسه با روش هاي آبياري سطحي يكي از مهمترين راهكارهاي افزايش كارايي مصرف آب است ، آبياري قطره اي بالاترين راندمان را در بين روش هاي آبياري تحت فشار دارد.

مطالعات نشان داده كه آبياري قطره اي زيرسطحي با استفاده از آب كمتر و بالا بردن راندمان كاربرد آب در مزرعه، استفاده از پساب و آب هاي شور و لب شور، افزايش عملكرد محصول، كنترل املاح خاك و افزايش شوري و كاهش انرژي مصرفي و هزينه ها تضمين كننده كشاورزي پايدار در سطح كلان است.

آبياري قطره اي از سال 1950ميلادي در دنيا مطرح شد و تاكنون 68سال از عمر بكار گيري اين روش مي گذرد و دراين سالها مردم كشورها جهان به تدريج ياد گرفتند كه به جاي رها كردن آب، با مجهز كردن زمين هاي كشاورزي به آبياري نوين در وقت و انرژي و همچنين نيروي انساني صرفه جويي مي شود ، استفاده از اين روش در كشاورزي ايران به پنج دهه مي رسد.

 

 

 

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار