اداره برآورد اجتماعی و افکارسنجی معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ با انجام پژوهشی به بررسی عوامل وقوع قتل و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی تهران پرداختهاست. این تحقیق به روش اسنادی و کتابخانهای انجام شده است. این پژوهش به دنبال این است که ارزیابی عوامل مؤثر بر قتل و تأثیر این عوامل روی امنیت اجتماعی شهروندان را مورد ارزیابی قرار دهد. از این رو در این مطالعه با رویکردی عملیاتی و کاربردی به مقوله امنیت اجتماعی ناشی از عوامل مؤثر بر قتل نگریسته شده و سعی شدهاست، ارتباط عوامل مؤثر و سهم این عوامل برامنیت اجتماعی شهر تهران مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
قتل مسئلهای اجتماعی تلقی میشود که انتشار خبرهای بروز آن امنیت عمومی را خدشهدار میکند. پس از وقوع هر قتل احساس ناامنی در جامعه بروز پیدا میکند، احساسات عمومی جریحه دار شده و افکار عمومی خواستار مجازات عامل حادثه هستند. با توجه به تأثیرات نامطلوب این جرم برجامعه که عمدهترین آن سلب آرامش عمومی و نگرانی از بروز ناامنی است، عمدهترین درخواست مطالبهگری برای از بین رفتن زمینههای بروز آن در جامعه است که این موضوع در جای خود قابل بحث است.
وقوع قتل، بیشتر در تعاملات بین شخصی و گروهی صورت میگیرد و امنیت فردی و عمومی را تهدید میکند. امنیت اجتماعی شهروندان تهران شامل مصونیت اجتماعی از هر گونه مزاحمت، ترس، تهدید، اضطراب و بروز جرائم خشن است از همین رو تأمین امنیت اجتماعی با بررسی و رفع نواقصی که در پیوستهای اجتماعی آن موجود است حاصل میشود. ذکر این نکته ضرورت دارد که ایجاد امنیت هم تنها وظیفه پلیس نیست، بلکه عملکرد درست دستگاههای فرهنگی، تبلیغی و رسانهای در تأمین آن نقشی عمده ایفا میکنند. براساس این تحقیق شایعترین علت وقوع جرائم قتل در تهران انگیزههای غیراخلاقی است. البته در این پژوهش هر کدام از عوامل منجر به بروز قتل مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً به این نتیجه رسیده است که عواملی مثل اعتیاد یک یا چند عضو خانواده، از همگسیختگی خانوادگی، آب و هوا، محیط خانوادگی، آموزش و سازوکار قومی در بروز آن نقش دارند. از جمله راهکارهای مؤثر در کاهش نرخ قتل هم عبارتند از: تقویت نهاد خانواده، توجه ویژه به آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت، رفع بیکاری از جامعه، توزیع برابر ثروت، توسعه عدالت اجتماعی، تلاش برای کاهش اعتیاد و حاشیهنشینی، رونق فرهنگ و گسترش آموزش همگانی، حذف برنامهها و فیلمهای خشن از رسانهملی، تقویت نهادهای قضایی و انتظامی.
اداره دهم مبارزه با جرائم (قتل) پلیسآگاهی تهران بزرگ در حالی توانسته با اتکا به نیروهای توانمند خود بخش مهمی از جرائم در این حوزه را کشف کند که با توجه به گستردگی پایتخت نیازمند حمایتهای بیشتر برای تجهیز نیروی انسانی و تجهیزاتی است.
* اداره برآورد معاونت اجتماعی فاتب