سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: چارلز اسپیلبرگر، روانشناس امریکایی درباره خشم می‌گوید: «خشم یک حالت احساسی است که شدت آن از ناراحتی خفیف تا غضب و تندخویی شدید، متغیر است.» زمانی که ما از موضوعی می‌رنجیم و ناراحت می‌شویم، ابتدا احساس ترس به ما دست می‌دهد. ترس از مورد توهین و تحقیر قرار گرفتن. پس از آن عامل خشم به صورت نوعی رفتار دفاعی فرد از خود نمایان می‌شود که میزان و شدت آن متغیر است.
خشم در دو حالت ظاهر می‌شود. حالت اول که بیشتر هم شاهد آن هستیم، خشم ناشی از عوامل بیرونی است. این اتفاق در حالتی پیش می‌آید که عاملی بیرونی باعث تحریک و بروز آن شود. برای مثال بار‌ها برای همه ما پیش آمده که زمان صحبت با کسی و مخالفت او با حرف‌هایمان عصبانی می‌شویم یا بحث و مخالفتی که با همکارمان پیش می‌آید نیز سبب خشم ما می‌شود یا حتی بحث سر کرایه تاکسی.
همچنین می‌توانید تصور کنید تا چه حد ممکن است عصبانی شوید اگر شخصی مزاحم روزی چند بار زنگ خانه شما را بزند؟ و از این قبیل اتفاقات که بسیار پیش می‌آیند و گاهی هم باعث به وجود آمدن حوادث جبران‌ناپذیری می‌شوند. تمام این حوادث باعث بروز خشم برگرفته از عوامل بیرونی می‌شوند. حالت بعدی خشم درونی است. گاهی مرور بعضی خاطرات تلخ باعث بروز خشم می‌شود. مثلاً زمانی که یاد رفتار زشت و گفتار ناپسند شخصی می‌افتیم، خود به خود عصبی می‌شویم. گاهی نیز وجود مشکلات و گرفتاری‌ها باعث ایجاد مشغله‌های فکری می‌شود. زمانی که ما مشکلی داریم که از حل کردنش عاجز هستیم، عصبی و کلافه می‌شویم و مدام در ذهنمان با خود می‌گوییم چرا توان حل این مشکل را ندارم؟ در چنین شرایطی خشم همه وجودمان را فرا می‌گیرد. البته اینجا هم عوامل بیرونی مؤثر است ولی نگرش درونی فرد تعیین‌کننده آرامش یا خشم اوست. زمانی که فردی خشمگین می‌شود، ضربان قلب و فشار خونش بالا می‌رود. عوارض ناشی از خشم بر بدن بسیار بیش از آنچه تصور می‌شود، است. برای مثال زمان عصبانیت افزایش سطح هورمون آدرنالین باعث آریتمی قلب یا همان نامنظمی در تپش قلب و همچنین گرفتگی عضلانی و درد در ماهیچه‌ها می‌شود. زمانی که به شدت عصبی و خشمگین هستید، سعی کنید سریع و قبل از آنکه حادثه‌ای رخ دهد آن محیط را ترک کنید. شروع به قدم زدن کرده یا به جایی خارج از شهر روید و در محیطی خلوت آنقدر فریاد بزنید و با صدای بلند از دلخوری‌هایتان بگویید تا سبک شوید.
گروهی از افراد هر روز و بی‌دلیل خشمگین شده و حتی از شنیدن کلمه‌ای از شدت عصبانیت سرخ می‌شوند. کلاس‌ها و دوره‌هایی توسط روانپزشکان و روانشناسان برای این گروه مقرر شده و پیشنهاد می‌شود حتماً سری به آن‌ها بزنند.
اگر عامل بروز خشم بیرونی است، محل را ترک کرده و از آن محیط و افراد فاصله بگیرید. اما اگر عامل بروز خشم درونی است، به تصوراتی آرامش‌بخش بپردازید. در آیات، روایات و آموزه‌های قرآنی و دینی بار‌ها بر مسئله خشم و اهمیت مدیریت و دوری از این معضل تأکید شده است. این در حالی است که امیر بیان، حضرت علی (ع) در رابطه با خشم می‌فرمایند: «با هوا و هوس خود جهاد کن، بر خشمت مسلط شو و با عادت‌های بد خود مخالفت کن تا نفست پاکیزه شود، عقلت به کمال برسد و از پاداش پروردگارت بهره کامل ببری.»
