سرویس بین الملل جوان آنلاین : آمریکا با اعزام صدها تن از نیروهای خود به عربستان، تلاش میکند سعودیها را از باتلاق یمن نجات داده و در بحبوحه تنشها با ایران، تحرکات نظامی در خلیج فارس را از نزدیک رصد کند.
در پی تشدید تنشها بین ایران و آمریکا در ماههای اخیر و ترس از یک درگیری احتمالی بین دو طرف، برخی بازیگران منطقه به تکاپو افتاده و در پی تقویت توان دفاعی خود هستند. در این میان، عربستان سعودی که بیشتر از سایری رژیمهای عربی بر بحران سازی در منطقه تلاش میکند، بار دیگر با درخواست از آمریکا برای استقرار نظامیانش در خاک خود، جای پای واشنگتن در منطقه را مستحکمتر از قبل کرده است.
بر اساس توافقات عربستان سعودی و آمریکا، اخیرا ۵۰۰ نفر از نیروهای آمریکایی به عربستان اعزام شدند تا در تامین امنیت مرزهای عربستان به سعودیها کمک کنند. این اقدام، از ترس تقابل نظامی در سایه تنشهای فزاینده میان تهران و واشنگتن و حملات مداوم انصارالله یمن به خاک عربستان انجام میشود. همچنین سامانههای موشکی پاتریوت آمریکا هم در پایگاه «شاهزاده سلطان» در نزدیکی ریاض مستقر شده است که نشان میدهد علاوه بر تلاش سعودیها برای بالا بردن ضریب امنیتی خود، آمریکا نیز با حضور نظامی در خاک عربستان، طرحها و برنامههای جدیدی در سر دارد. چرا که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بارها با بیان اینکه واشنگتن میلیاردها دلار برای حضور در خاورمیانه هزینه کرده، گفته که قصد ندارد نیروهای جدیدی به خاورمیانه اعزام کند. اما تغییر موضع ترامپ و اعزام صدها نیروی جدید به عربستان پس از ۱۶ سال، بیانگر این است که واشنگتن اهداف پنهانی را در خلیج فارس دنبال میکند، منطقهای که در ماههای اخیر به دلیل تشدید تنشها بین ایران و آمریکا متشنج شده و همه نگاه¬ها را به خود جلب کرده است.
موازنه سازی در یمن به نفع سعودیها
اعزام نیروهای آمریکایی به عربستان در زمانی انجام میشود که جنبش انصارالله در ماههای گذشته با حملات پهپادی و موشکی، فرودگاهها و پایگاههای نظامی عربستان را به طور روزانه مورد هدف قرار داده است. مقامات سعودی که در مقابله با حملات انصارالله درمانده شده اند، دست به دامن آمریکاییها شده اند تا شاید بتوانند با کمک نیروهای این کشور از حملات انصارالله در امان باشند. باتوجه به اینکه سامانه موشکی پاتریوت آمریکا در رهگیری حملات موشکی و پهپادی انصارالله ناکام مانده است، سعودیها از واشنگتن خواسته اند تا خودشان دست به کار شده و ابتکار عمل استفاده از سامانه موشکی را که هزینههای هنگفتی برای آن صرف شده است، به دست بگیرند.
استقرار نیروهای نظامی آمریکا در عربستان، نشان داد که ریاض قدرت نظامی و فناوریهای لازم برای دفاع از خود در برابر تهدیدات و حملات احتمالی ایران را ندارد، به رغم اینکه قراردادهای چند صد میلیارد دلاری بوسیله محمد بن سلمان در زمان ترامپ امضا شده است. قدرت آفندی انصارالله و حملات پی در پی پهپادی و موشکی به خاک عربستان و هدف قرار دادن فرودگاه ها، تاسیسات نفت عربستان باعث شده تا عملا عربستان در جنگ با یمن زمینگر شود. بنابراین، عربستان با متقاعد کردن آمریکاییها به ارسال نیروهای ویژه کارآزموده و استقرار سامانه پاتریوت، در صدد است تا موازنه تغییر یافته به نفع یمنیها را مجددا به نفع مزدوران سعودی برگرداند.
باتوجه به اینکه بسیاری از کشورهای عضو ائتلاف عربی، از یمن خارج شده اند و اخیرا امارات هم به عنوان متحد اصلی ریاض بخشی از نیروهایش را از یمن خارج کرد، عربستان در باتلاق یمن تنها مانده است و ترس از شکست در برابر یمنیها سبب شده تا سعودیها دست به دامن آمریکا شوند تا بتوانند حداقل آبرومندانه از این بحران خودساخته خارج شوند.
از طرفی، عربستان سعودی در جنگ یمن از پیشرفتهترین سلاحهای آمریکایی استفاده کرده است، اما هیچ دستاوردی نداشته است و شکست سعودیهای تا بن دندان مسلح در برابر یمنیهایی که از کمترین و ابتداییترین تجهیزات نظامی برخوردار هستند، وجهه واشنگتن را هم به خطر میاندازد و ناکارآمدی این سلاحها سبب میشود تا مشتریان تسلیحاتی آمریکا در سراسر جهان در خرید این تسلیحات تجدید نظر کنند؛ لذا نیروهای امریکایی با این هدف به عربستان آمده اند تا بتوانند با تقویت سامانههای موشکی عربستان و مقابله با حملات انصارالله، آبروی از دست رفته در ارتباط با ناکارآمدی تسلیحات خود را بازیابند.
همچنین، دولت آمریکا از این واهمه دارد که در صورت رها کردن عربستان و اجابت نکردن خواستههای سعودی برای تامین امنیت این کشور، ریاض به سمت رقبای واشنگتن، مثل روسیه و چین گرایش پیدا کند و این مسئله منافع آمریکا در منطقه را تهدید خواهد کرد، به هیمن خاطر ترامپ بلافاصله پس از درخواست پادشاه عربستان، صدها تن از نیروهای خود را به این کشور اعزام کرد. تا هم این متحد سنتی خود را از دست ندهد و هم اینکه با این اقدام، به باج گیری از سعودیها ادامه داده و بتواند میلیاردها دلار از جیب سعودیها به خزانه واشنگتن واریز کند.
رصد تحرکات ایران در خلیج فارس
بدون تردید هر اقدام آمریکا در منطقه خلیج فارس در شرایط کنونی به مسئله ایران ارتباط پیدا میکند. همچنانکه، روزنامههای سعودی در توجیه و تشریح دلایل حضور نظامی مجدد آمریکا در عربستان مدعی شدهاند، استقرار نیروهای آمریکایی نمایانگر تداوم همکاری نظامی میان دو کشور با هدف حفظ فشارها علیه ایران و منع کردن آن از افزایش تنش است. با این وجود، عربستان و آمریکا که ایران را به عنوان دشمن درجه یک خود میدانند، سعی دارند ائتلاف منطقهای خود را در برابر تهران تقویت کنند.
واشنگتن در ماههای اخیر با ایران دچار تنشهای گستردهای شده است و از آنجا که آمریکا توانایی حمله نظامی به ایران را ندارد، درصدد است با حضور خود در نزدیکی مرزهای ایران، تحرکات این کشور را رصد کند. چرا که امریکا میداند هزینه درگیری با ایران خیلی بالا است و به همین خاطر گزینههای کم هزینهتر را برگزیده است.
باتوجه به اینکه امریکا در همراه کردن متحدانش برای پیوستن به ائتلاف دریایی در خلیج فارس که نوک حمله آن به سمت ایران بود، ناکام مانده است و شرکای واشنگتن دست رد بر سینه ترامپ زده اند، لذا مقامات امریکایی سعی دارند حداقل با تحکیم حضور نظامی خود در منطقه، بتوانند هزینههای نظامی ایران در منطقه را بالا ببرند. آمریکا در تلاش است با حضور نظامی در خلیج فارس، از امنیت نفتکشها و صدور نفت از تنگه هرمز اطمینان حاصل کند. زیرا اقدام ایران در توقیف نفتکش انگلیسی نشان داد که ایران در صورت درگیری احتمالی با واشنگتن، به راحتی میتواند کنترل این آبراه بین المللی را به دست گرفته و از انتقال نفت به سایر مناطق جهان جلوگیری کند.
همچنین نگرانی مقامات سعودی از وقوع یک جنگ احتمالی به خصوص با قدرتی که ایران با زدن پهپاد آمریکایی و توقیف نفتکش انگلیس از خود به نمایش گذاشت، موجب شده تا ریاض از آمریکا بخواهد با استقرار نیرو و تجهیزات، زمینه را برای دفع خطر، حفظ موازنه و بازگرداندن آرامش و ثبات به منطقه بازگرداند.
تلاش برای قدرت گیری بن سلمان
هدف پنهان امریکا از اعزام نیرو به عربستان سعودی، کنترل تحولات سیاسی ریاض است. ترامپ که از حضور مقامات فعلی عربستان و جاه طلبیهای محمد بن سلمان صدها میلیارد دلار روانه آمریکا کرده است، کماکان به دنبال حفظ این افراد در هیئت حاکمه ریاض است. باتوجه به گمانه زنیهایی که اخیرا درباره وخامت اوضاع جسمانی و مرگ احتمالی ملک سلمان انجام شده است، و همچنین مخالفت بسیاری از مقامات خاندان آل سعود با جانشینی بن سلمان، واشنگتن سعی دارد با حضور مستقیم در خاک عربستان در زمان انتقال قدرت به ولیعهد سعودی، از آشوبهای سیاسی در این کشور جلوگیری کند.
در سالهای اخیر در جریان تحولات سیاسی داخلی عربستان تعدادی از نیروهای مذهبی و همچنین شاهزادگان زندانی شده اند که این اتفاق موجب اعتراضاتی شده که در آینده میتواند تشدید شود. مقامهای آمریکایی نیز درصدد هستند تا از نزدیک وقایع سیاسی عربستان را رصد کرده و کنترل اوضاع را در دست داشته باشند. بنابراین، پایگاهی که آمریکاییها برای استقرار نیروهایش خود انتخاب کرده اند در نزدیکی ریاض قرار دارد که محل فعل و انفعالات سیاسی عربستان است.
ترامپ با حمایت گسترده از جنایات بن سلمان در یمن و نقض حقوق بشر در عربستان، بارها مدعی شده است که همیشه در کنار بن سلمان خواهد ایستاد و روابط نزدیکی با بن سلمان دارد. ترامپ حضور بن سلمان را برای پیشبرد برنامه هایش در منطقه علیه ایران و نزدیکی اعراب به رژیم صهیونیستی ضروری میداند و بنابراین تلاش میکند به هر نحوی شده در نشستن او به تخت پادشاهی کمک کند. از طرفی، ترامپ همواره به دنبال منافع اقتصادی است و با وجود شخص جاه طلبی، چون بن سلمان در راس هیئت حاکمه ریاض، میتواند سعودیها را آلت دست خود قرار داده و به هر میزان که بخواهد از آنها باجگیری کند. ترامپ بارها گفته است که عربستان همچون گاو شیرده است و زمانی که شیر آن تمام شود باید سرش را برید. ترامپ گفته است که عربستان پول زیادی دارد و باید هزینه حضور نیروهای آمریکایی در خاورمیانه را پرداخت کند.
در حالی که آمریکا با هدف ایجاد موازنه بین سعودیها و انصارالله یمن، صدها نیروی خود را روانه ریاض کرده است، اما کمک واشنگتن هم نمیتواند سعودیها را از باتلاق یمن نجات دهد، زیرا هزینه استقرار نیروهای آمریکایی، همزمان با ادامه جنگ در یمن تنها هزینههای اضافی روی دوش مقامات ریاض خواهد گذاشت و بیرون آمدن از این بحران به مراتب سختتر از قبل خواهد شد. از طرفی، باج خواهی ترامپ از ریاض به بهانه تامین امنیت عربستان، میتواند اعتراضات عمومی در این کشور را به همراه داشته باشد که حضور نظامیان آمریکا را اشغالگری میدانند.