سرویس ایران جوان آنلاین: استان بوشهر از لحاظ حجم آب‌های نامتعارف رتبه دوم را در کشور دارد که این حجم بالای آب برای استانی با این وسعت و جمعیت بسیار چشمگیر است. آب‌هایی که با یک مدیریت اصولی و نوآورانه، می‌تواند آینده‌ای بدون بحران آبی را برای این استان به ارمغان بیاورد.
اما آب‌های نامتعارف به چه آب‌هایی اطلاق می‌شود؟ آب‌های نامتعارف شامل کلیه آب‌هایی است که به طور معمول و مرسوم از آن‌ها استفاده نمی‌شود. مثل آب‌های شور، لب شور، آب‌های خاکستری مانند آب فاضلاب و آب‌های صنعتی و آب‌های گوگردی و این قبیل آب‌ها.
به طور کلی سه نوع آب وجود دارد. اولین نوع آن، آب سفید یا همان آبی است که وارد خط لوله و خانه‌ها می‌شود. نوع دوم، آب سیاه یا فاضلاب توالت‌هاست و سومین نمونه از آب در دسترس، به آب خاکستری معروف است. آب خاکستری در واقع بیشترین حجم از آب خروجی ساختمان‌ها را تشکیل می‌دهد که شامل آب روشویی، ظرفشویی، حمام، لباسشویی و برخی سیستم‌های خنک کننده است.
حالا و در شرایطی از سرانه بالای آب‌های نامتعارف بوشهر سخن به میان می‌آید که خوب است بدانیم از ۱۶ دشت این استان، ۱۲ دشت به دلیل برداشت بیش از توان اکولوژیک به دشت‌های ممنوعه و ممنوعه بحرانی تبدیل شده‌اند و سطح آب‌های زیرزمینی آن‌ها به طور پیوسته در حال افت است؛ و بدتر این که چهار دشت دیگر نیز به دلیل همجواری با دریا قابلیت و پتانسیل کشاورزی را ندارند.
بر اساس آمار‌های موجود، حجمی که سالانه بیش از ظرفیت طبیعی منابع آب زیرزمینی این استان برداشت می‌شود و به عنوان کسری مخزن شناخته می‌شود حدود ۳۰ میلیون مترمکعب است. تقریباً همه این آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و در کنار آبیاری نخیلات، به تولید محصولاتی، چون گوجه، هندوانه و سایر صیفی‌جات می‌رسد. وقتی در مورد دشت‌های بوشهر سخن به میان می‌آید و آمار‌های تکان دهنده میزان برداشت و وضعیت کنونی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، فقط به یک نتیجه می‌رسیم، آن هم اینکه دیگر نمی‌توان روی آب‌های زیرزمینی این استان برای تأمین آینده آب مردم بوشهر حسابی باز کرد.
ولی این میزان آب، بعد از استفاده به کدام فاضلاب وارد می‌شود؟ اداره محیط‌زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای بوشهر اعلام کرده که از ۲۶۰ لیتر متوسط مصرف روزانه شهروندان این استان ۲۰۰ لیتر تبدیل به آب خاکستری می‌شود یا فاضلاب شده یا راه خلیج‌فارس را پیش می‌گیرد، یعنی چیزی بالغ بر ۱۶ میلیون مترمکعب پساب بدون هیچ بهره‌برداری در حاشیه دریا تخلیه می‌شود! و همه این‌ها در شرایطی است که منابع تأمین کننده آب استان بوشهر شامل سد کوثر، چشمه ساسان، چاه‌های سربالش کازرون و آب شیرین‌کن‌های بوشهر و کنگان در فصل گرم سال توانایی تأمین صد‌درصدی آب استان را ندارند.
در بوشهر هم مثل تمام استان‌های دیگر ایران، بخش کشاورزی، مصرف کننده حدود ۸۰ درصد از کل آب‌های سطحی و زیرزمینی است. در حالی که خشکسالی بیش از ده ساله از یک سو موجب کم شدن آورد رودخانه‌ها و از سوی دیگر موجب تغذیه نشدن منابع آب زیرزمینی شده است. البته طی سال‌های اخیر و به خاطر در دسترس نبودن منابع آب سطحی، کشاورزان به آب‌های زیرزمینی هجوم آورده‌اند.
با این حال هدر رفت ۱۶ میلیون مترمکعب پساب به خاطر نبود تصفیه‌خانه در این استان نشان می‌دهد که مسئولان امر، نه برای مدیریت آب کشاورزی و نه پساب‌ها هیچ برنامه‌ای ندارند.
کافی است مسئولان محترم گذری به محلات برخی شهر‌ها و روستا‌های بوشهر داشته باشند تا به عینه مشاهده کنند که حجم بالای آب‌های خاکستری و نامتعارف علاوه بر ایجاد ظاهری نازیبا در محل تخلیه، موجب آلودگی محیط‌زیست و منابع آب زیرزمینی هم می‌شوند. در حالی که تنها با ایجاد یک تصفیه‌خانه می‌توان به منبعی پایدار و با کیفیت مناسب دست یافت و از برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی نیز جلوگیری کرد.
