حوريه ملکي
در یک سال گذشته ابعاد جدیدی از جمله گردشگری سلامت، ورزشی، زمستانی و هیجانی در استان اردبيل تعریف و پروژه‌های متنوعی در این راستا اجرا شده است. هر چند در گذشته هم گردشگری اردبیل یکی از محورهای توسعه اقتصادی قلمداد می‌شد اما ابعاد جدیدی به این توانمندی افزوده شده و تنوع گردشگری اردبیل پاسخگوی تمامی سلایق است. حالا پروژه‌های متنوعی در سه بخش میراثی ، صنایع دستی و گردشگری در حال اجرا است که تا سال 1400 نیز به عنوان افق توسعه گردشگری ادامه خواهد داشت. اينجا اردبيل است.
***
هر یک از تمدن‌هایی که مدت زمانی در محدوده جغرافیای فعلی استان اردبیل و اطراف آن سکونت داشتند، یادگاری از قلعه های تاریخی برجای گذاشته و به عبارتی مهر تائیدی به اهمیت و جایگاه تاریخی آن زده اند تا جایی که نه تنها تعداد قلعه های تاریخی نامشخص و به تعبیر برخی محققان غیر قابل شمارش است؛ تنوع ساخت و مصالح در طول اعصار و هزاره ها نیز قابل توجه بوده و خود موجب شده تحقیقات متعددی به آن اختصاص یابد.
به تعبیر باستان شناس اردبیلی احداث قلعه‌های تاریخی از دوره مفرغ در این منطقه آغاز می شود؛ به تعبیری از هزار و 700 سال قبل از میلاد مسیح ما شاهد احداث قلعه های تاریخی در جغرافیای استان اردبیل هستیم.
حمید خانعلی، دکتری باستان‌شناسی گفت: دو عامل کلان امنیت و اهمیت موجب شده تا قلاع تاریخی در این منطقه احداث شود؛ در واقع به دلیل اینکه اردبیل کریدور ارتباطی قفقاز محسوب می شود، امنیت این منطقه موجب احداث قلعه ها و در ادامه اهمیت آن موجب تشدید امنیت شده است.
وی با اذعان به اینکه جاده قفقاز از انشعاب جاده ابریشم بوده و بعد از عبور از پل قیزکورپوسی میانه به شهرستان کوثر سپس کوراییم و اردبیل می رسد، ادامه داد: در ادامه این جاده شهرهای دشت مغان را طی کرده و به قفقاز می رسد.
به اعتقاد پژوهشگر تاریخ اردبیل هر چند احصا تعداد قلعه ها تا حدودی ناممکن است اما می توان به جرئت گفت که قلعه های تاریخی به دلیل اهمیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی این منطقه احداث شده است.
* اردبيل، نگين درخشان گردشگري ايران
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با تاکید به اینکه در فاز نخست زیرساخت‌های خدمات گردشگری تقویت شده است، گفت: پروژه‌های متنوعی در سه بخش میراثی ، صنایع دستی و گردشگری در حال اجرا است که تا سال 1400 نیز به عنوان افق توسعه گردشگری ادامه خواهد داشت.
نادر فلاحی شکستن رکورد ورود مسافر و گردشگر به اردبیل در تطعیلات عید فطر امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل را نتیجه اقدامات صورت گرفته دانست و افزود: به ویژه با اطلاع رسانی در سطح ملی و بین الملل به دنبال ارائه چهره جدیدی از توانمندی‌های استان هستیم.
وی با بیان اینکه در یک سال گذشته جاذبه‌های گردشگری استان با تعریف رویدادها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های متنوع معرفی شده است، گفت: معرفی جاذبه‌ها بدون مشارکت سایر نهادها و حتی عزم عمومی امکان پذیر نیست و برنامه امسال اداره کل معرفی توانمندی‌ها در سطح بین الملل است.
عضو شورای اداری استان با تاکید به اینکه بخش مهمی از توانمندی استان جاذبه‌های تاریخی، تمدن و فرهنگ دیرینه آن است، گفت: بخشی از توان اداره کل به معرفی این توانمندی‌ها معطوف شده و در یک سال گذشته پروژه‌های کلان متعددی را آغاز کردیم.
وی با بیان اینکه دربخش گردشگری از جمله مهمترین اقدامات خروج از وضعیت تک فصلی و معرفی مسیر جدید گردشگری از شمال تا جنوب استان بوده است، افزود: با اجرای 85 جشنواره در قالب جشنواره‌های زمستان بیدار، توانمندی اردبیل در گردشگری زمستانی معرفی شد.
دبیر ستاد اجرایی خدمات سفر استان اظهار کرد: بعد از سرعین، شهرهای مشکین شهر و خلخال به عنوان قطب دوم و سوم گردشگری استان اردبیل معرفی شده‌اند و ظرفیت‌های گردشگری ورزشی با بهره گیری از رویدادهای بین المللی از جمله رقابت‌های لیگ والیبال معرفی خواهد شد.
فلاحی با بیان اینکه اردبیل با توجه به پیست های اسکی در حال ساخت می‌تواند به عنوان استان پیست‌های اسکی شناخته شود، تصریح کرد: در بخش گردشگری آداب و رسوم نیز برگزاری موفقیت آمیز جشنواره کوچ عشایر موجب شد اردبیل به عنوان پایلوت جشنواره‌های کوچ عشایر معرفی شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به بازتعریف قابلیت‌های شهرهای هیر و سردابه به عنوان قطب‌های مکمل گردشگری در سطح استان نیز اشاره و تصریح کرد: بهره‌برداری از پل معلق تمام شیشه‌ای هیر می‌تواند در معرفی این توانمندی موثر باشد.
وی به انجام رایزنی‌هایی با مسئولان کشورهای ترکیه و آذربایجان در خصوص رونق گردشگری سلامت اشاره کرد و گفت: در اجلاس سران کشورهای عضو اکو در پایان خرداد ماه امسال به منظور جذب سرمایه گذاران در حوزه گردشگری سلامت اقداماتی صورت خواهد گرفت.
به گفته فلاحی برنامه‌ریزی و حمایت از احداث هتل‌های 5 ستاره، رونق سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و تعریف پروژه‌های جدید متناسب با توان مناطق کمک موثری در تقویت گردشگری هیجانی استان خواهد بود.
* از جهنم تا بهشت در چند دقيقه
وجود بیش از 14 قله با ارتفاع بالای 3 هزار متر در اردبیل موجب شکل‌گیری طبیعتی کم نظیر و دره‌های عمیق و اسرارآمیزی شده که می‌توان گفت در تعدد و تنوع کم نظیر در کشور است.
از سمت شهرستان مشکین شهر کوه‌های جنوار داغی با حدود سه هزار و 750 متر ارتفاع، آی‌قار با سه هزار و 850 متر و کسری با چهار هزار و 350 متر، از سمت شهرستان سرعین قله قره بورون با سه هزار و 550 متر، تلکه داغ با سه هزار و 700 متر و حاجی زال با سه هزار و 900 متر، از سمت مرکز استان و شهر اردبیل صعود به قلل بابا مقصود با ارتفاع نزدیک به چهار هزار متر و از جمله ارتفاعات کوهنوردی حرفه‌ای، باغرو با سه هزار و 300 متر و ککلی با سه هزار و 550 متر، از سمت آب درمانی شابیل که در مسیر یکی از پناهگاه‌های سبلان واقع شده صعود به کوه یاپراق که زیبایی بی‌نظیر آن توسط فاتحان وصف شده است با چهار هزار و 50 متر در ضلع غربی سبلان، از سمت قوتور سویی دو کوه جوت باجی با سه هزار و 700 متر و قزل بره با سه هزار و 500 متر و در شهرستان خلخال قله آق داغ با سه هزار و 300 متر و عجم داغ با سه هزار و 100 متر مستعد صعودهای زمستانی و تابستانی است.
مجموعه ارتفاعات ذکر شده موجب شکل‌گیری دره‌های عمیق با مناظری کم‌نظیر و مامنی برای حیات وحش شده است که زیبایی اسرارآمیز آن موجب شده اسامی رازآلودی نیز به این مناطق اختصاص یابد.
يکي از کارشناسان گردشگری در خصوص تنوع دره‌های گردشگری اردبیل گفت: اقلیم استان اردبیل در هیچ کجا شباهتی ندارد و وجود ارتفاعات دره‌های زیبایی را در این منطقه شکل داده است؛ جالب توجه آن که در اکثر شهرستان‌ها شاهد وجود دره‌های گردشگری هستیم و این ظرفیت کم‌نظیر هنوز به حد کافی شناخته شده نیست.
علیرضا حسن‌پور تصریح کرد: از جمله می‌توان به دربند مشکول در کوثر و تنوع بالای حیات وحش آن، مناطق حفاظت شده آق داغ در خلخال و کوثر که دارای پرتگاه‌های متعدد و دشت و ارتفاعات است، طبیعت اطراف آبشار سجن در کلور واقع در خلخال، طبیعت اطراف آبشار نره گر واقع در خلخال، قله و دامنه‌های کوه شاه معلم در خلخال که غاریخگان نیز در این محدوده واقع شده و این منطقه حائل استان‌های اردبیل و گیلان است و طبیعت منطقه کلور واقع در خلخال اشاره کرد.
وی افزود: در مشکین شهر به دلیل واقع شدن در دامنه کوه سبلان تنوع و زیبایی دره‌ها به مراتب بیشتر است تا جایی که می‌توان به شیروان دره، قشلاق تنگ، طبیعت قلعه ارشق، جن دره سی، قارانلیق دره، جنگل‌های کولیار و جهنم دره سی اشاره کرد که هر یک در مناظر طبیعی و پوشش گیاهی منحصر به فرد هستند.
در عین حال که کارشناسان از تنوع دره‌های گردشگری اردبیل می‌گویند، به اعتقاد فعالان بخش گردشگری، جاذبه‌ها در سطح ملی و بین الملل ناشناخته است و لازم است به صورت ویژه این مهم مورد توجه قرار گیرد.
