سرویس ایران جوان آنلاین: شاید هشت سال مطالعه کافی بود تا در سال ۱۳۸۰ طرح متروی اهواز به تصویب برسد و کلنگ احداث آن به زمین بخورد. اجرای پروژهای که میتوانست ساکنان این شهر را از بسیاری از مشکلات و معضلات بخصوص گرما و گرد و غبار و ترافیکهای سنگین برهاند. پروژهای که در سال ۱۳۸۴ آغاز و قرار بود تا سال ۱۳۹۲ به وسیله تونلهای زیرزمینی چهار خط مترو را به یکدیگر وصل و اهواز را به لیست شهرهای دارای قطار شهری اضافه کند. اما اینبار باید گفت شاید ۱۴ سال، زمان بسیار زیادی بود تا مسئولان کشوری و استانی به این نتیجه برسند که قادر به اجرای این کار نیستند و مجبورند پروژه را به دست فراموشی بسپارند. وقتی امروز اخبار از به بنبست رسیدن قطار شهری اهواز حکایت دارد و فرماندار این شهر از ضرورت خلع ید پیمانکار مترو صحبت میکند و رئیس هیئت مدیره شرکت کیسون نیز با بیان اینکه این شرکت در پروژه قطار شهری اهواز یک هزار میلیارد تومان ضرر دیده است، در مورد فسخ قرارداد و امکانپذیر بودن یا نبودن آن صحبت به میان میآورد.
سال ۱۳۸۰ بود که اعلام شد بعد از هشت سال مطالعات کارشناسی شده، طرح احداث متروی اهواز به تصویب رسیده و سازمان قطار شهری اهواز و حومه مسئولیت ساخت و بهرهبرداری این پروژه را بر عهده دارد. پروژهای که قرار بود تا سال ۱۳۹۴ و با ایجاد تونلهای متعدد در زیر زمین چهار خط مترو را به نتیجه رسانده و بار زیادی از دوش سیستم حمل و نقل شهری اهواز بردارد.
از همان زمان و با شروع احداث خط یک، مشخص بود که پیمانکار توان انجام این کار را ندارد، اما گویی مسئولان تصمیمی برای تغییر آن و سرعت بخشیدن به کار نداشتند. در طی این مدت اعتراضات زیادی صورت گرفت و درخواست مردم برای پاسخگویی به این حرکت کند و هدر رفت سرمایهها بیجواب ماند. تا اینکه طی روزهای اخیر و با فشارهایی که مسئولان برای تغییر پیمانکار وارد کردهاند رئیس هیئت مدیره شرکت کیسون با بیان اینکه این شرکت در پروژه قطار شهری اهواز یک هزار میلیارد تومان ضرر دیده است، مدعی شده که فسخ قرارداد و خلع ید، در ورشکستگی شرکت کیسون تأثیرگذار است، اما مفاد قرارداد به گونهای است که به راحتی قابل فسخ نیست.
متروی اهواز با قرارداد فرانسوی
وقتی پروژه متروی اهواز استارت خورد اعلام شد که اجرای آن، نیمی بر عهده دولت و نیم دیگرش وظیفه شهرداری این شهر است.
از همان روزهای اول انعقاد قرارداد هم بسیاری از کارشناسان اعتراضاتی به آن داشتند، چون عنوان شده بود که این پروژه براساس فاینانس و با شرایط و موارد بسیار ویژه و عجیب با شرکت ایرانی کیسون بسته شده است. بهطوری که حتی در همان روزها مدیرعامل سابق سازمان قطار شهری اهواز گفت: «گویا مسئولان در کانادا نشسته بودند و قرارداد امضا میکردند.» این حرفهای عباس هلاکویی به این خاطر عنوان شد که شرط عجیب این قرارداد حکم قرار دادن دادگاه کشور فرانسه بود. شرطی که حالا میفهمیم چه بلایی بر سر متروی اهواز آورده و بعد از ۱۴ سال و در حالی که شرکت پیمانکار به هیچ عنوان به تعهداتش پایبند نبوده و به آن عمل نکرده است و فاینانس را انجام نداده، باز هم نمیتوانند آن را کنار بگذارند و به قول معروف، اهوازیها خود را طرف حساب فرانسه میدانند و رفت و آمد به این کشور برای فسخ قرارداد را غیر ممکن!
جر و بحثهای زرگری
انگار اهواز قربانی بیپولی شهرداری و لجبازی دولت شده است. هر روز شهردار به خاطر نداشتن اعتبار فریاد میزند و دولت هم که نیمی از کار را بر دوش دارد، میگوید: «اول شهرداری به تعهداتش عمل کند، بعد من به وظایفم عمل میکنم!»
در این میان پیمانکار هم تلوتلو خوران نظارهگر این بازی ناتمام و بیمعنی است و با تکیه بر قراردادش که دست همه را بسته است، کار خودش را میکند. چند روز پیش فرماندار شهرستان اهواز با بیان اینکه تنها راه خروج قطار شهری اهواز از بنبست، خلع ید پیمانکار فعلی است و باید از اختیارات و شیوههای قانونی و ورود استاندار به این موضوع برای به نتیجه رسیدن این کار استفاده شود، گفته بود: «بحث مترو مدتی است که در جلسات استانداری مطرح میشود و اهتمام جدی دارند که آن را به سرانجام برسانند. همچنین در سفر قبلی رئیس سازمان برنامه و بودجه، بازدیدی از آن انجام شد ولی با توجه به اتفاقات اخیر و اینکه پیمانکار مدعی شده مطالبات بسیار بالا از شهرداری دارد و هر اختصاص اعتباری جوابگوی مطالبه آنها نیست بنابراین وضعیت متروی اهواز به یک بنبست رسیده است.»
با اینکه فشارها روی پیمانکار به خاطر اجرا نشدن فاینانس زیاد است، اما آنها هم دلایل خودشان را میآورند و مدعی هستند عدم اجرای فاینانس به خاطر تحریمهاست و میگویند: «LC هایتان را آزاد کنید تا ما فاینانس را اجرا کنیم!» روز گذشته رئیس هیئت مدیره شرکت کیسون که پیمانکار پروژه است با بیان اینکه برای تکمیل پروژه قطار شهری اهواز تقریباً ۱۱ هزار میلیارد تومان نیاز است در حالی که ماهانه ۳ میلیارد تومان اعتبار به این پروژه تزریق میشود به ایسنا گفت: «در این صورت تکمیل پروژه ۲۵۰ سال زمان نیاز دارد.»
محمدرضا انصاری با اشاره به اینکه این شرکت در پروژه قطار شهری اهواز یک هزار میلیارد تومان ضرر دیده است، ادامه داد: «فسخ قرارداد و خلع ید، در ورشکستگی این شرکت تأثیرگذار است، اما مفاد قرارداد به گونهای است که به راحتی قابل فسخ نیست.» وی تأکید کرد: «شرکت کیسون در اهواز ۲ هزار نیرو داشت، اما به تدریج به دلیل اینکه کارفرما در تأمین مالی ناتوان شد در پرداخت حقوق دچار مشکل شدیم. اکنون تنها حدود ۱۵۰ نفر نیرو داریم که بیشتر این افراد نیروی حراستی هستند.»
ناگفته نماند اواخر سال گذشته شهردار اهواز از رایزنیهای صورت گرفته برای تأمین اعتبار مورد نیاز قطارشهری از سهم آلایندگی خبر داده و گفته بود به شدت پیگیر اخذ اعتبارات آلایندگی هستیم و از مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز قول گرفتهایم این اعتبارات به صورت اقساطی به پروژه متروی اهواز تزریق شود. طرحی که پای نفت را به مترو باز میکرد، اما حداقل شش ماه بعد از این ادعاها معلوم شد، نفتیها روی خوشی به این پیشنهادات و جلسات نشان ندادهاند و مترو در همان ایستگاه اولش، بلاتکلیف مانده است.