سرویس ایثار و مقاومت جوان‌آنلاین: عملیات محرم در دهم آبان ۱۳۶۱ انجام گرفت. از روی تقویم قمری، این عملیات در چهاردهم محرم ۱۴۰۳ آغاز شد. تقارن این عملیات با ایام محرم از ویژگی‌های آن است. هرچند نکات دیگری هم باعث می‌شود تا محرم را یک عملیات خاص در دفاع مقدس بدانیم.
عملیات محرم در آبان ۱۳۶۱ پس از ناکامی در عملیات رمضان انجام گرفت. البته عملیات مسلم بن عقیل پیش از محرم و در مهر سال ۶۱ انجام شد، اما ورود بخشی از نیرو‌های کشورمان به خاک عراق و آزادسازی ۳۰۰ کیلومتر از خاک دشمن باعث شد تا جو حاصل از عدم پیروزی عملیات رمضان تا حدی در عملیات محرم شکسته شود. همچنین با پیدایش دورنمای شهر العماره عراق از روی بلندی‌های جبال حمرین در عملیات محرم، استراتژی جدیدی برای عملیات گسترده در منطقه جنوب که هدفش تعیین سرنوشت جنگ بود حاصل شد. در محرم، عراق از گاز‌های شیمیایی استفاده کرد که باعث شد مسئولان جنگ به طور جدی برای مقابله با این سلاح در عملیات‌های بعدی تدابیری اتخاذ کنند.
عملیات محرم در یک منطقه کوهستانی انجام می‌گرفت. دشمن در جنوب‌شرقی دهلران و غرب عین‌خوش، ارتفاعات استراتژیکی را در تصرف داشت که باعث می‌شد در آن منطقه دست بالاتر را داشته باشد. عراقی‌ها جاده عین خوش را زیر دید خود داشتند. با اشراف بعثی‌ها این جاده عملاً بی‌استفاده مانده بود. از نظر پدافندی نیز عراق در موقعیت برتری قرار داشت.
نام عملیات محرم برای بسیاری از رزمنده‌ها مؤید همان هدفی بود که آن‌ها را به کوه‌ها و بیابان‌های جنوب و غرب کشور کشانده بود. «عاشورا»، «کربلا» و مقوله «شهادت» تماماً در نام «محرم» نهفته بود. شهادت در چنین ماه و در چنین عملیاتی، می‌توانست برای خیلی از رزمنده‌ها اتفاق میمونی باشد. چنانچه تعدادی از واحد‌های شرکت‌کننده نظیر لشکر ۱۴ امام حسین (ع) شهدای بسیاری دادند و خون‌های زیادی ریخته شد.
ماجرای غرق شدن ده‌ها نفر از رزمندگان اصفهانی در رودخانه فصلی دویرج یکی از حوادث مهم عملیات محرم است. پیش از عبور رزمنده‌ها از این رودخانه، ارتفاع آب کمی در دویرج بود، اما ناگهان باران شدیدی بارید و حدود ۱۵۰ نفر از رزمندگان لشکر ۱۴ امام‌حسین (ع) در طغیان رودخانه دویرج غرق شدند. اصفهانی‌ها در کل ۷۵۰ نفر شهید در عملیات محرم دادند. آمار کلی شهدا حدود ۱۲۵۰ نفر بود که تنها ۷۵۰ نفر از آن‌ها از استان اصفهان بودند و تشییع و تدفین آن‌ها می‌توانست روز‌های حماسی را در اصفهان رقم بزند. چنانچه تنها در یک روز ۳۷۰ شهید در اصفهان تشییع شدند و خبر این مراسم عظیم به کل کشور مخابره شد و حضرت امام نیز همان زمان پیامی در این خصوص صادر کردند.
حضرت امام فرمودند: «شما در کجای دنیا می‌توانید جایی را مثل استان اصفهان پیدا کنید؟ همین چند روز پیش، فقط در شهر اصفهان حدود ۳۷۰ نفر را تشییع کردند. مع ذلک همین شهیدداده‌ها و داغدیده‌ها همچنان به خدمت خود به اسلام ادامه می‌دهند. امروز مردم ما فهمیده‌اند که تا فداکاری نباشد، اسلام را نمی‌شود پیش برد و می‌دانند که همه ما باید برای اسلام فدا شویم...»
عملیات محرم تا ۱۵ آبان به طول انجامید و در سه مرحله انجام گرفت.
هرچند در این عملیات شهدا و جانبازان بسیاری تقدیم شد، اما بعد از قفل شدن جبهه‌ها و جسارتی که عراقی‌ها پس از عدم‌الفتح رمضان پیدا کرده بودند، رزمندگان کشورمان توانستند ۷۰۰ کیلومتر از خاک کشورمان را در کنار ۳۰۰ کیلومتر از خاک کشور عراق آزاد سازند. دستاوردهایی، چون خارج کردن جاده دهلران - عین‌خوش به طول ۱۰۰ کیلومتر از زیر دید و تیر دشمن، تأمین امنیت شهر‌های «موسیان»، «دهلران» و پادگان «عین خوش»، «دشت اژیه» و دهکده‌های اطراف آن و آزادسازی کوه‌های حمرین، آزادسازی منابع نفتی موسیان، بیات و حوضچه‌های نفتی زبیدات، تلمبه‌خانه و ۷۰ قطعه چاه، تأمین قسمتی از مرز به طول ۵۰ کیلومتر و به اسارت گرفتن ۳۴۰۰ نفر از نیرو‌های دشمن از نتایج عملیات محرم بود.
