سرویس سیاسی جوان آنلاین: «۱۹۵ نفر از نمایندگان طرح شفافیت آرا را امضا کردند و فقط ۵۰ نفر به آن رأی دادند» این خبری بود که هفته گذشته بازتابها و واکنشهای فراوانی را به همراه داشت و انتقادات فراوانی را علیه منتخبان مجلس مطرح کرد آن هم در شرایطی که بسیاری از نمایندگان فعلی خود را برای کارزار انتخاباتی اسفندماه امسال آماده میکنند.
در مجالس گذشته گاه شاهد بودیم که برخی از نمایندگان مجلس در هنگامههای مهم نظیر تصویب طرحهای مهم و حیاتی که تأمین کننده منافع عمومی کشور بوده است منفعتطلبی و مصلحتسنجیهای حزبی و شخصی را در اولویت قرار داده و بدون توجه به عواقب تصمیمگیریهای خود، روی تصاحب کرسی قدرت متمرکز شدند.
طرح شفافیت آرا که یکی از راهکارهای تقویت اعتماد عمومی جامعه به نظام را میتواند فراهم کند در حالی مورد بیمهری نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته، افکار عمومی حتی بدون واسطه میتوانند از نظرات و آرای نمایندگان خود نسبت به موضوعات کلان و قوانین اساسی کشورشان باخبر باشند و نماینده خود را در قبال موضوعات ریز و درشت کشور ملزم به پاسخگویی میدانند و با وجود چنین بستری میتوانند بدون دغدغه و با شناخت کافی به نامزدهای انتخابات خود در دورههای بعد نیز رأی دهند، برخلاف کشورمان که یک نماینده در روز رأیگیری «تصویب کلیات برجام» رأی موافق میدهد و بعد در آوردگاه انتخاباتی از متن برجام انتقاد کرده و گارد منتقد وضع موجود را میگیرد.
شفافیت آرای نمایندگان مجلس نه تنها زمینه انتخاب آگاهانه مردم در انتخابات پیش رو را فراهم میکند بلکه این اختیار را از نمایندگان مجلس نیز سلب میکند که بتوانند با حرکت در مرز اصولگرایی و اصلاحطلبی، افکار عمومی را فریب داده و منافع شخصی را بر منافع ملی ارجحیت بدهند.
نماینده باید پاسخگوی عملکرد خود باشد
اسدالله عباسی سخنگوی هیئترئیسه مجلس با اشاره به رد دو فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس، گفت: بر اساس آییننامه داخلی قوه مقننه، اصل بر این است که طرحها و لوایح به صورت عادی در جلسه علنی بررسی شوند و نمایندگان تنها زمانی به یک یا دو فوریت یک طرح یا لایحه رأی میدهند که جلوگیری از وقوع خسارت احتمالی و فوت فرصت ضرورت داشته باشد. رد دو فوریت، به منظور مخالفت با اصل طرح نبود، بلکه نمایندگان با بررسی فوریتی این طرح در جلسه علنی مخالفت کردند. طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس برای بررسی و کارشناسی دقیق به کمیسیون آییننامه داخلی مجلس ارجاع شده تا به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
عباسی ضمن موافقت با طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس یادآور شد: همانگونه که درباره CFT رأیمان را به دید مردم گذاشتیم تا مشخص باشد نمایندگان چه رأیی دادهاند، از این به بعد هم در هر موردی که مردم مدنظر داشته باشند از رأی نمایندگان مطلع میشوند.
وی با تأکید بر اینکه مردم نامحرم نیستند، به همین دلیل باید رأی نمایندگان برای مردم شفاف باشد، اضافه کرد: همه مردم باید بدانند نمایندگانشان به چه طرح یا لوایحی رأی دادهاند و نظرشان درباره موضوعات مختلف چیست؟ نماینده باید پاسخگوی عملکرد و رأی خود در مجلس باشد، از این رو ما میخواهیم رأیمان را به بازدید مردم بگذاریم تا مشخص باشد وکلای ملت چه رأیی دادهاند، همانطور که رأی نمایندگان درباره CFT نیز اعلام شد.
مردم با شفافیت آرا متوجه عملکرد وکلای ملت خواهند شد
محمدجواد کولیوند رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی نیز گفت: شفافیت باید در تمامی امورات یک نماینده وجود داشته باشد، هر چند آرای مثبت و منفیاش یا برگرفته از نظرات کارشناسی است یا بر اساس نظرات کارشناسان مختلف، اما در نهایت مردم باید بدانند که نماینده آنها در مجلس چه کارهایی را انجام داده و با چه کیفیتی رأی میدهد. وی گفت: در بسیاری از تصمیمگیریهای درون مجلس آثار و تبعات اجتماعی وجود دارد و بر همین اساس برخی افراد موافق بوده و برخی افراد مخالف هستند، اما مخالفان معتقدند رأی منفی آنها به برخی موضوعات و مخالفتشان با برخی اقدامات منجر به آن خواهد شد که منتقدان آثار و تبعات این موضوع را ندیده و به توهین به نماینده بپردازند. شفافیت آرا میتواند بسیاری از امورات یک نماینده مجلس را روشن کند که با این کار مردم هم متوجه خواهند شد وکلای آنها در پارلمان چه میزان فعال بودهاند و چه عملکرد و کاراییای دارند.
شفافیت آرا فساد را از بین میبرد
همچنین سیدحسین نقویحسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: سالهاست که ما به دنبال تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس هستیم ولی دو بار این طرح در صحن علنی رأی لازم را نیاورده است. من از امضاکنندگان و حامیان جدی این طرح هستم و قبلاً هم اعلام کرده ام شفافیت آرا، اموال، دریافتیها و عملکرد نمایندگان باعث عزت و سربلندی مجلس میشود. معتقدم طرح شفافیت آرا به شناخت موکلان و بالا رفتن آگاهی مردم و توجه آنها به عملکرد نمایندگانشان در مجلس که نهایتاً به انتخاب دقیق و درست آنان و تعیین اصلح میانجامد کمک خواهد کرد.
نقویحسینی اظهار داشت: همانطور که ما در حوزه قضایی وکیل انتخاب میکنیم تا حرف ما را بزند و از ما دفاع کند، مردم هم باید بدانند وکیلشان در مجلس چه کار میکند، نباید نماینده آرای مردم را بگیرد بعد در مجلس خلاف نظر موکلانش و عهدی که با آنان بسته است رفتار کند و با دادن برخی آرا گاهی اوقات باعث شرمندگی موکلانش شود.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: به دنبال عدمتصویب دو فوریت طرح شفافیت آرا به هیئت رئیسه نامهای نوشتیم که داوطلبانه همه آرا، عملکرد، دریافتیهای مالی و اقتصادی، رفت و آمد و حضور و غیاب به صورت شفاف اعلام و گزارش روزانه به موکلانم اطلاعرسانی شود.
وی در پاسخ به اینکه این طرح محاسن زیادی دارد چرا برخی نمایندگان مخالفت کردند، گفت: در عدم رأی به دو فوریت شفافیت آرای نمایندگان هم شفاف عمل نشد، یعنی غیرشفافترین آرا در رأی به همین طرح بود و ما متوجه نشدیم کدام فراکسیون و کدام نماینده به این طرح رأی دادند و چه کسانی رأی ندادند. متأسفانه وقتی با همکاران صحبت میکردیم خیلیها میگفتند که طرح خیلی خوب است و ما موافق هستیم، اما وقتی آرا اعلام شد دیدیم که نتیجه و خروجی چیز دیگری است.
شفافیت به آرای خاکستری پایان میدهد
هاجر چنارانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: در روزی که در صحن علنی، آقای ذوالنوری طرح شفافیت آرای نمایندگان را ارائه کردند، طرح دوفوریتی بود که نمایندگان با خود طرح موافق بودند، اما با دو فوریتی آن مخالفت کردند و رد شد.
وی ادامه داد: قطعاً یکسری مشکلات به وجود خواهد آمد، چون خیلی از نمایندگان هستند که متأسفانه از عدم شفافیت سوءاستفاده کرده و برای خود یک موجی درست میکنند و در هر محفلی قرار بگیرند و حرفی بازگو شود میگویند ما همان کار را کردهایم. رنگهای خاکستری مجلس در مواقع بحرانی سوءاستفاده میکنند و موجی که با یک لایحه یا طرح وارد مجلس میشود در واقع اینها میآیند موجسواری مجلس را به دست میگیرند که به نظر من طرح شفافیت به تمام رنگهای خاکستری مجلس پایان میدهد. این طرح شفافسازی میکند که رأی ما نمایندگان بله است یا خیر و ما حتی با ممتنع هم در مجلس مخالف هستیم و کسی که در مجلس حضور دارد، رأی ممتنع هیچ معنا و مفهومی ندارد.
طرحی که آبروی مجلس نهم بود
به نظر میرسد تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس میتوانست بر حواشی و مشکلات مجلس نهم که سابقه سلفی گرفتن با مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و توجه به موضوعات غیراولویتدار کشور نظیر تصویب قانون «استانی کردن انتخابات» به جای استیضاح و سؤال از وزرای اقتصادی دولت یا تصویب قوانینی در جهت بهبود وضعیت معیشیت یا کسب و کار مردم را در کارنامه خود دارند، سرپوشی بگذارد که چنین هدفی نیز با توجه به بیمهری نمایندگان به این طرح همچنان دور از دسترس قرار خواهد گرفت.