سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: سرزمین پارس یا همان ایران کنونی طی سه هزاره گذشته قسمت‌هایی از سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا را در اختیار داشته که تمدن‌ها، نام‌ها و نشانه‌های به‌جامانده در آن‌ها گویای قدمت فرهنگی این سرزمین مقدس در گستره جهانی است. جبر زمان و نابخردی سلاطین در دوران باعث شده تا در هر یورش قسمتی از این کشور پهناور از مام خود جدا شود و به تحریک بیگانگان دم از استقلال بزند که آخرین و تلخ‌ترین آن‌ها در نتیجه خدعه‌های بریتانیا در دوران حکومت جابران پهلوی دوم اتفاق افتاد و بحرین یعنی چهاردهمین استان ایران در حالی که مردم آن را شیعیان پاک‌سرشت تشکیل می‌دادند از مام میهن جدا شد.
این تجربیات تلخ باید برای آحاد مردم ایران به‌نوعی آموزه باشد تا اجازه ندهند ذره‌ای از فرهنگ، تمدن، عادات و آیینشان به دلایل واهی حذف شود که یکی از مهم‌ترین و اقتصادی‌ترین آن‌ها سنت فرهنگی شغلی ییلاق و قشلاق ایلات و عشایر این سرزمین است که دیرینه‌ای بس کهن دارد.
نگاهی محققانه به نتایج ثمربخش این رفت‌وآمد‌های سالانه در گذشته‌ای نه‌چندان دور نشان از آن دارد که بیش از نیمی از نیاز‌های ضروری در امر تغذیه و همچنین ابزار زندگی ازجمله فرش و زیرانداز مردم ایران از کوچ عشایر به دست می‌آمده که حتی اثر قابل اعتنایی بر سلامت اکوسیستم‌ها داشته است.
کوچ، سمبل این سنت تاریخی در میان اقوامی است که به‌واسطه آن برای خود و جامعه و احشام تأمین معاش می‌کردند تا بتوانند این‌گونه پروتئین یعنی اولین نیاز تغذیه آحاد جامعه کشور را فراهم کنند. البته این رسم و روش که نوعی آیین در میان عشایر کشور بود تنها به یک منطقه از آن تعلق نداشت که می‌توان بزرگ‌ترین آن‌ها را در محدوده دو استان چهارمحال و بختیاری و خوزستان و همچنین همسایگان آن‌ها یعنی کهگیلویه و بویراحمد و لرستان دانست که این رسم به‌صورت محدودتر در دیگر نقاط کشور هم وجود داشت که قدیمی‌ترین نسخه فیلم مستند سیاه و سفید و تاریخی تهیه‌شده در این باره که اصل آن متعلق به خاندان رئیسی در چهارمحال و بختیاری است دست به دست شده و امروز تحت عنوان «کوچ» در موزه هتل کوهرنگ این استان موجود است که برای فراموش نشدن این هجرت موقت و کلان و نادر تمامی مراحل ییلاق و قشلاق ایل بختیاری در متن آن هویدا می‌باشد تا بیننده در طول تماشا محو صحنه‌های حقیقی، اما باورنکردنی آن شود و این‌گونه به نسل‌های بعدی بیاموزد که این‌ها چگونه می‌توانستند متهورانه خطر‌ها را به جان بخرند و موانع را پشت سر بگذارند تا گله و رمه خود را به مراتع سرسبز برسانند!
نسخه‌ای از این فیلم به‌صورت ویدئو سال‌هاست در لابی هتل کوهرنگ شهرستان چلگرد در استان چهارمحال و بختیاری همه شب برای مهمانان و توریست‌های خارجی به زبان فارسی و زیرنویس لاتین به نمایش گذاشته می‌شود تا با قسمتی از هویت‌های غیر قابل انکار این مرز و بوم و فداکاری‌های مردم آن بیشتر آشنا شوند و بدانند کوچ سمبلی است از رشادت و ایثار در جامعه که برای نسل‌های بعد به یادگار خواهد ماند.
*روزنامه‌نگار پیشکسوت
