سرویس بین الملل جوان آنلاین: ترامپ در چرخشی ۱۸۰ درجه از لحن تهدیدآمیز یک شنبه شب خود، گفته که از دیپلماسی با ایران خسته نشده: «می‌دانم که آن‌ها می‌خواهند یک توافق به دست آورند.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا دو شنبه یک بار دیگر تأکید کرد که ایران پشت حمله به تأسیسات نفتی آرامکو در عربستان سعودی است، ولی با چرخش از موضع یک روز قبل خود گفت که گزینه دیپلماسی با تهران هنوز وجود دارد و امریکا به دنبال جنگ با هیچ کسی نیست. ترامپ که سحرگاه یک شنبه توئیت کرده بود «ما بسته به تأیید موضوع آماده اقدام نظامی هستیم»، دیروز گفت: «با وجود تمام چیز‌هایی که گفته شد، ما بدون شک مایلیم که از جنگ دوری کنیم.» او حتی پا از این هم فراتر گذاشته و تمایل ایران برای رسیدن به توافقی جدید را دوباره مطرح کرده و گفته است: «من می‌دانم که آن‌ها می‌خواهند توافقی را انجام بدهند. زمانی می‌رسد که این کارساز شود.» موضع‌گیری متفاوت ترامپ در کمتر از ۲۴ ساعت باعث شده که حدس و گمان‌ها درباره تردید او برای رودرورو شدن با ایران، به فاصله سه ماه بعد از سرنگونی پهپاد امریکایی گلوبال هاوک بار دیگر مطرح شود.
«سی‌ان‌ان» در گزارشی مشروح با اشاره به مواضع متفاوتی که رئیس‌جمهور امریکا طی دو روز گذشته ابراز کرده، نوشته که ترامپ به همان جعبه سیاسی چسبیده که خودش آن را ساخته است. به نوشته سی‌ان‌ان، در روز‌های پس از حمله پیچیده به تأسیسات نفتی سعودی، ترامپ بین دو خصیصه سیاسی و شخصیتی برای تعریف سیاست خارجی خود گیر افتاده است. او می‌خواهد از افتادن در یک باتلاق جدید خاورمیانه‌ای خودداری کند، ولی ضعیف هم دیده نشود. سی‌ان‌ان با اشاره به سخنان روز یک شنبه ترامپ که از آماده شدن برای اقدام نظامی سخن گفته بود، می‌نویسد: «اگر ایران کاری کرده باشد و ترامپ کاری نکند، او مانند ببر کاغذی‌ای به نظر خواهد رسید که بدون داشتن دندان، صرفاً تهدید نظامی می‌کند.»
روزنامه «رأی‌الیوم» نوشت که ترامپ به دنبال وقت‌کشی و از تب‌وتاب افتادن پیامد‌های حمله به آرامکو است، زیرا می‌داند در صورت هرگونه اقدامی علیه ایران، اقتصاد سعودی از هم فرو می‌پاشد و از طرفی معلوم نیست چه بلایی سر اسرائیل خواهد آمد.
اختلاف دیدگاه ریاض- واشنگتن
رئیس‌جمهور امریکا در شرایطی به ایران اتهام وارد می‌کند که روزنامه امریکایی «وال‌استریت‌ژورنال» به نقل از منابع مطلع خبر داده است که ریاض و واشنگتن درباره اتهام‌زنی امریکا به ایران در خصوص حمله بامداد شنبه به تأسیسات نفتی آرامکو و چگونگی پاسخ به این حمله اختلاف دارند. مقامات امریکایی گزارش‌ها و ارزیابی اطلاعاتی خود را در اختیار عربستان سعودی قرار دادند، مبنی بر اینکه، ایران روز شنبه با بیش از ۲۰ پهپاد و حداقل ۱۲موشک تأسیسات نفتی سعودی را هدف قرار داده است. بنا بر گزارش وال استریت ژورنال، مقامات سعودی گفتند که امریکا درباره این جمع‌بندی که این حمله را ایران انجام داده، مدارک کافی [به عربستان]ارائه ندادند و این اقدام نشان می‌دهد اطلاعات امریکا، اطلاعاتی قطعی و صریح نیستند.
روزنامه امریکایی واشنگتن‌پست با اشاره به اتهامی که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا در زمینه حمله به تأسیسات نفتی عربستان به ایران وارد کرده است، نوشت که پنتاگون (وزارت دفاع امریکا) درباره وقوع درگیری نظامی با ایران نگران است و بر خویشتنداری تأکید دارد. همچنین یک مقام ارشد دولت امریکا روز دو شنبه گفت که در روز‌های گذشته، مقام‌های پنتاگون با توسل به اقدامات تنش‌آمیز علیه ایران جهت پاسخ به حملاتی که اخیراً پالایشگا‌ه‌های «بقیق» و «خریص» شرکت آرامکو در عربستان سعودی را هدف قرار داده، مخالفت کرده‌اند. «مارک اسپر» وزیر دفاع امریکا هم گفت: «ارتش ایالات متحده، با تیم امور اضطراری ما، در حال همکاری با شرکا برای رسیدگی به این حمله بی‌سابقه و دفاع از نظم متکی بر حقوق بین‌المللی است که ایران در حال تضعیف آن است.» با این حال او اشاره‌ای نکرد که واشنگتن چه نوع واکنشی را بررسی می‌کند. این در حالی است که «مایک مولوف» از مقامات سابق وزارت دفاع امریکا هم روز دو شنبه گفت که هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر اینکه ایران به تأسیسات نفتی سعودی‌ها حمله کرده وجود ندارد.
سه مقام ارشد امریکایی هم به «ای‌بی‌سی‌نیوز» گفته‌اند که ترامپ برای بررسی شیوه پاسخ به حمله به عربستان سعودی، در کاخ سفید با اعضای دولتش تشکیل جلسه داد. روز‌های گذشته پمپئو و «برایان هوک» نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران به دنبال تقویت حضور نظامی امریکا در منطقه بودند. پنتاگون از جهتی دیگر، به دنبال پاسخی به دور از تنش است که باعث شود ایران پای میز مذاکره حاضر شود. «مارک شورت»، رئیس دفتر معاون ترامپ گفته بود که پمپئو قصد داشت در این جلسه شواهدی را درباره ارتباط ادعایی ایران با حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی ارائه کند.
«تولسی گابارد» از نامزد‌های دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ و از منتقدان سرسخت ترامپ در توئیتی در این زمینه نوشت: «ترامپ منتظر دستور‌های اربابان سعودی خود است. اینکه کشور ما همانند فاحشه عربستان عمل کند، مطابق «شعار اول امریکا» نیست.» او با بیان اینکه ترامپ در حال نزدیک کردن کشورش به تقابل با ایران است، گفت که خروج یکجانبه از برجام اشتباهی بود که ترامپ انجام داد.
«جیم استاوریدیس» ژنرال بازنشسته و چهار ستاره ارتش امریکا که سابقه ریاست بر فرماندهی ارشد نظامی ناتو را هم دارد، معتقد است واشنگتن به دنبال جلب حمایت‌های بین‌المللی برای «محکوم کردن ایران» در شورای امنیت سازمان ملل است.
از نظر وی، دولت ترامپ همچنین «شاید برای خروج متحدان اروپایی واشنگتن از توافق هسته‌ای ایران (برجام)، تشدید تحریم‌ها یا حملات موشکی یا محرمانه علیه زیرساخت‌های انرژی ایران تلاش کند.»
ادعایی با چندین نمونه نقض
رویکرد توأم با سرگردانی ترامپ در برابر ایران را می‌توان در توئیتی که وی اخیراً منتشر کرده است، مشاهده کرد. وی نوشته است: اخبار جعلی اعلام می‌کند که من مایلم با ایران «بدون هیچ شرطی» ملاقات کنم. این یک گزاره غلط است (مثل همیشه). ترامپ در حالی چنین پیامی را منتشر کرده که به تازگی در پاسخ به سؤال خبرنگار کاخ سفید درباره دیدار رؤسای جمهوری ایران و امریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفته بود: «هر چیزی ممکن است!»
«ایلهان عمر» نماینده مسلمان کنگره ضمن انتقاد از توئیت‌های تند ترامپ علیه ایران در روز‌های اخیر تأکید کرد که دولت ترامپ مقصر تنش‌ها در غرب آسیا است و ایران هم به توئیت‌های ترامپ اهمیتی نمی‌دهد.
شبکه خبری امریکایی «سی. ان. ان» روز دو شنبه در گزارشی به دست‌کم هفت مورد اشاره کرده که ترامپ یا یکی از نزدیکانش به مذاکره بدون پیش شرط اشاره داشته‌اند. سی‌ام جولای ۲۰۱۸، رئیس‌جمهور امریکا در جریان کنفرانس خبری با نخست‌وزیر ایتالیا، درباره ایران گفت: «معتقدم که آن‌ها در نهایت خواستار ملاقات خواهند شد و من هم آماده‌ام هر وقت که آن‌ها بخواهند با آن‌ها ملاقات کنم. ترامپ در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا هیچ پیش‌شرطی برای چنین ملاقاتی دارد، گفت: «هیچ پیش‌شرطی وجود ندارد...» فردای همان روز «هوگان گیلدی» معاون سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به این سؤال که آیا رئیس‌جمهور تمایل دارد بدون هیچ پیش‌شرطی با مقام‌های ایران دیدار کند، گفت: «تغییری در این موضوع ایجاد نشده است. ولی مشخص است که او از ایران چه می‌خواهد.»
در روز‌های دوم و بیست و سوم ژوئن سال ۲۰۱۹ هم پمپئو، ترامپ و مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور در سخنان جداگانه‌ای به گفت‌وگوی بدون پیش‌شرط با ایران اشاره کرده‌اند. در سال جاری، ۲۸ آگوست و دهم سپتامبر هم مقامات امریکایی از گفت‌وگوی بدون پیش‌شرط با ایران سخن گفته‌اند.
موانع پیش روی امریکا در تقابل نظامی با ایران
«وندی شرمن» رئیس پیشین تیم مذاکرات هسته‌ای امریکا با ایران معتقد است که ترامپ اجازه ندارد به جنگ با ایران برود.
وی گفت: «قانون «مجوز استفاده از نیروی نظامی» که کنگره امریکا آن را در سال ۲۰۰۱ و کمی پس از حملات ۱۱ سپتامبر تصویب کرد، به دولت این کشور اجازه می‌داد با هر فرد، گروه و کشوری که در اقدام تروریستی با القاعده همکاری یا از آن حمایت کرده، وارد جنگ شود. اکنون زمان مناسبی برای سنا و کنگره است که گامی بردارند.»
پایگاه «آتلانتیک» هم با اشاره به گمانه‌زنی‌ها درباره اقدام نظامی احتمالی امریکا علیه ایران نوشت که برای اجرایی کردن این اقدام، نخست باید به هفت پرسش پاسخ داده شود: ۱- آیا ایران واقعاً مقصر حمله به تأسیسات نفتی عربستان است؟ ۲-الزام چنین اقدامی در قالب پیمان (مشترک) چیست؟ ۳-آیا کنگره در این زمینه موضع‌گیری کرده است؟ ۴-منفعت ملی چنین اقدامی چه خواهد بود؟ ۵-اهدافش چیست؟ ۶-چه کسی مسئول (چنین اقدامی) است؟ ۷- انگیزه چیست؟
آتلانتیک با توجه به سیاست‌های ترامپ و نزدیکانش اینطور نتیجه می‌گیرد که سیاست اینگونه است که در دوران ریاست‌جمهوری وی جنگی صورت نگیرد.
