سرویس ایران جوان آنلاین: چند سالی است که تبلیغات برای مصرف محصولات کشاورزی و باغی ارگانیک که برای تولید آنها، از کودها و سموم شیمیایی استفاده نشده، باعث شده، علاوه برعلاقمندی مردم برای بردن این محصولات به سرسفره خود، مهر تأییدی هم بر آلوده بودن محصولاتی که هنوز سموم غیراستاندارد بر روی آنها نمایان است، بخورد. در این میان یکی از انواع کودهایی که مصرف بالایی در کشاورزی ایران دارد، کود اوره است. کودی که به خاطر تأثیرش بر افزایش میزان تولید محصولات مورد توجه ویژه کشاورزان است. با این حال بررسیهای اخیر نشان میدهد، وجود «بیوره» که جزو ناخالصیهای این نوع از کود است، سبب شده تا پس از مصرف محصولات تولیدی، سم پنهان آن وارد بدن انسان شده و آثار زیانباری را به دنبال داشته باشد. موضوعی که به گفته یکی از اعضای هئیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری باید مصرف آن از طرف کشاورزان و باغداران کاهش یابد.
رشد سریع گیاهان و میوهها و مبارزه با انواع آفاتی که در کمین آنها هستند موجب شده تا استفاده از انواع کودها و سموم شیمیایی در بین تولید کنندگان مرسوم شود. در حالی که در گذشته بیشتر این مواد، آثار زیانبار کمتری داشته و سم به جا مانده روی محصول تولیدی به راحتی و حتی با آب قابل شستوشو بود، اما هم اکنون با تولید انواع و اقسام این مواد که به شدت آلوده هستند و حتی آب و برخی مواد شیمیایی نیز از پاک کردن اثرات آنها عاجزند، موضوعی که میطلبد تا استفاده از آنها به شدت محدود و قانونمند شود.
اوره سمی برای انسان و خاک
افزایش جمعیت و نیاز به بهره بردن از زمینهای کشاورزی برای تمامی طول سال موجب شده تا خاک به مرور زمان حاصلخیزی خود را از دست دهد. در اینجاست که پای انواع کودهای شیمیایی که به ظاهر موجب تقویت خاک میشود به زمینهای کشاورزی باز میشود. در این میان، یکی از کودهایی که مصرف آن در تمامی استانهای کشور و از سوی کشاورزان و باغداران به شدت مرسوم است، کود اوره است چرا که استفاده آن بررشد، افزایش میزان جوانه زنی و میوهدهی گیاهان دارد، اما نکتهای که در این میان همواره مورد غفلت قرا میگیرد میزان استفاده از این کود است.
از آنجا که در این کود ناخالصی به نام «بیوره» یا «بیورِت» وجود دارد، لذا در هنگام کودپاشی اگر به برگهای خیس گیاهان تماس پیدا کند، باعث سوختگی آنها شده و علاوه بر آن با نفوذ در میوه و ساقه گیاهان میتواند سلامت انسان را به خطر اندازد. عضو هئیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه باید در استفاده از مواد شیمیایی در تولیدات کشاورزی ملزم به رعایت استانداردها بود، در این خصوص به ایسنا میگوید: «با وجود آن که کود اوره به عنوان تغذیه نقش مهمی در تقویت خاک و در نتیجه سبب افزایش میزان جوانه زنی و میوه دهی گیاهان میشود، اما باید توجه داشت که مصرف آن باید طبق استاندارد بوده و پاشیده شدن آن بر روی گل و میوه میتواند موجب خرابی و مسمومیت محصول تولیدی شود.»
از آنجا که در زمان مصرف باید استانداردها رعایت شده و در هنگام مصرف در زمینهای بزرگ، آزمایش خاک انجام گرفته تا میزان مصرف آن مشخص شود با این حال به دلیل هزینه بالای آزمایش خاک این مهم مورد غفلت قرار میگیرد که در نتیجه آن تولید محصولی بیکیفیت و آلوده است. یکی از مصارف بالایی که این نوع از کود دارد استفاده آن در شالیزارهای استان شمالی از جمله گیلان و مازندران است، تا ضمن افزایش میزان تولید برنج، از ضعیف شدن خاک نیز برای کشتهای بعدی جلوگیری کند، لذا با توجه به خطرات موجود، میطلبد تا در مصرف و زمان آن تمامی استانداردها رعایت شود. محمد علی بهمنیار استاد دانشگاه ساری با تأیید این موضوع میگوید: «از آنجا که جریان روان آب در شالیزارها میتواند کودهای اوره را به سایر بخشها و کرتهای برنج ببرد، لذا این مهم میطلبد تا در زمان آرام بودن جریان آب و در اوقات مختلف، تنها با نظارت کارشناسان کشاورزی انجام بگیرد، چرا که بیتوجهی به آن، ضمن کاهش کیفیت به از بین رفتن برنج تولیدی منجر میشود.» علاوه بر تأثیر منفی استفاده بیرویه از کود اوره بر گیاهان و میوهها، این مهم میتواند در دراز مدت به خاک نیز صدمات غیر قابل جبرانی وارد کند که یکی از آنها شوری و مسموم شدن خاک است که عملاً باعث بیحاصلی و فرسودگی آن میشود.