سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: چند سالی است در میان اهالی سینما این گزاره جا افتاده است که دیگر دوران فیلمهای طلایی به سر آمده و بهندرت آثاری که مخاطب را درگیر خود کند بر پرده سینما مینشیند. نگاهی به ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما نیز مؤید این مطلب است که آنچه برای مخاطب سینما به عنوان اثری ماندگار یاد میشود متعلق به دهههای قبل سینما است. البته در این مقال قصد پرداختن به علل افت کیفی بسیاری از فیلمها را نداریم، ولی در همین اوضاع وانفسا که مخاطب بهزحمت فیلم درخور توجهی در بین صدها اثر اکران شده در سال میبیند، همچنان نام بزرگانی مانند «مارتین اسکورسیزی» میدرخشد تا کورسوی امید را در صنعت سینما روشن نگه دارد.
اسکورسیزی از معدود فیلمسازانی است که گویی دارد بهتنهایی بار بسیاری از کارگردانان و صاحبنامان آثار سینمایی را به دوش میکشد.
فیلمسازی که تمام نمیشود!
با نگاهی به روند فیلمسازی مارتین اسکورسیزی بهوضوح میتوان دریافت که او شاید تنها کارگردانی است که دوران کاری او با کمترین افتوخیز مواجه بوده و همواره روزهای پرفروغی را در بیش از پنج دهه فعالیت هنری پشت سر گذاشته است و اگر نگوییم تمام آثارش، اما در ویترین آثارش تولیدات فاخر و ماندگار کم نیستند. او دیگر در سن ۷۶ سالگی تمامی جوایز معتبر دنیای فیلم از جمله اسکار، گلدنگلوب، بفتا، نخل طلا و امی را از آن خود کرده است و قطعاً مانند یک جوان نورسته در عرصه فیلمسازی از دشت جوایز جشنوارهای ذوقزده نخواهد شد، اما به طور قطع اسکورسیزی هنوز مانند کودکی که از خلاقیتهایش ذوقزده میشود در عرصه فیلمسازی خلاقانه عمل میکند و ذوق هنریاش بهاصطلاح به تهدیگ نمیخورد. فهم و درک سینمایی اسکورسیزی و سوادی که او نسبت به تاریخ سینما دارد باعث شده تا به او لقب «دایرهالمعارف متحرک سینمایی» بدهند. تجربه او در صنعت سینما و توجه ویژهاش به عناصر فیلمسازی سالهاست در میان اهالی سینما زبانزد است.
درواقع باید راز موفقت این پیرمرد تکرارناشدنی در پرده نقرهای را اول علاقه وافر او به هنر هفتم و بعد تسلط عجیبش به تکنیک سینما دانست. بسیاری از فیلمهای او برای دانشجویان علاقهمند به این حوزه به مثابه کلاس درس فیلمسازی است. اسکورسیزی در حدود ۶۰ سال فعالیت سینمایی تا کنون ۲۸ فیلم ساخته است و حالا «مرد ایرلندی» مشتاقان او را منتظر نگه داشته تا آخرین ساخته این کارگران شهیر را به نظاره بنشینند.
نکته جالب در مورد این کارگردان باسابقه سبک فیلمسازی اوست. اسکورسیزی از معدود کارگردانانی است که در هر ژانری ورود پیدا کرده و توانسته تقریباً در تمامی ژانرها اثری شگفتانگیز از خود به جا بگذارد. بهیقین میتوان گفت به دلیل تبحر خاصش در گونههای مختلف سینمایی، اکثر ژانرها در کارنامه فیلمسازی او جای دارد. درواقع میتوان ردپای سینمای وحشت، سینمای جنایت، سینمای موزیکال، سینمای مافیا، کمدی، تاریخی، رمانتیک، ورزشی، جنگ و خانوادگی و فانتزی و نیز سینمای سهبعدی را در میان آثار اسکورسیزی مشاهده کرد.
غوغای مرد ایرلندی
در چند روز اخیر آخرین ساخته مارتین اسکورسیزی بهنام «مرد ایرلندی» در جشنواره فیلم نیویورک اشتیاق زیادی در میان بسیاری از مخاطبان و حتی منتقدان سینما به وجود آورده است و تقریباً تمام کسانی که به تماشای فیلم نشستهاند آن را یک اثر قابل تحسین و اعتنا معرفی کردهاند و زبان به تمجید مارتین اسکورسیزی و بازی درخشان رابرت دنیرو و آل پاچینو باز کردهاند. اسکورسیزی با مرد ایرلندی دوباره سراغ ژانر گنگستری رفته و اقتباسی از داستان زندگی واقعی یکی از سران مافیا را به تصویر کشیده است. فیلم مرد ایرلندی گرچه اولین همکاری اسکورسیزی با آل پاچینو است، ولی منتقدان حضور دوباره پاچینو و دنیرو در کنار هم را بسیار مورد توجه قرار دادهاند. البته این موضوع درمورد دنیرو کمی متفاوت است و مرد ایرلندی نهمین همکاری این بازیگر پیشکسوت با مارتین اسکورسیزی است. آنچه در میان صفحات فضای مجازی و رسانهای دنیا جالب توجه است رضایت صددرصدی منتقدان از فیلم است. شگفتی منتقدان از ساخته جدید اسکورسیزی به حدی است که بسیاری آن را با عناوینی، چون «بهترین اثر نتفلیکس در یک دهه اخیر»، «شانس مسلم اسکار» و «پختهترین ساخته اسکورسیزی» یاد میکنند.
در یکی دو سال اخیر بحث حضور «نتفلیکس» در اسکار همواره مورد مناقشه بسیاری از کارگردانان بوده تا جایی که سال گذشته اسپیلبرگ صراحتاً اعلام کرد فیلمهای کمپانی نتفلیکس نباید در اسکار حضور داشته باشند؛ اما حالا با موفقیت چشمگیر آثار تولیدی نتفلیکس در یکی دو سال اخیر اسکار بهتر میبیند تا با این شبکه بزرگ ویدئویی کنار بیاید و محصولات شرکت نتفلیکس را در چرخه رقابت اسکار قرار دهد؛ اکنون نیز ورود رسمی «مرد ایرلندی» به بخش رقابتی اسکار پایانی است بر تمام حواشی همکاری اسکار با فیلمهای ویدئویی نتفلیکس. مضاف بر اینکه به عقیده بسیاری از صاحبنظران، آخرین ساخته اسکورسیزی شانس اول کسب اسکار ۲۰۲۰ است.
اسکورسیزی، حدود ۸۰ سال از زندگیاش را با کولهباری از افتخارات سینمایی پشت سر گذاشته و حالا نیز این روزها یک شاهکار دیگر از او جان تازهای به سینما بخشیده است. بازنشستگی از ذهن اسکورسیزی بسیار دور است! و باید در دوران کهنسالی نیز شاهد خلق فیلمهای شاخصی از او باشیم. درواقع گویی اسکورسیزی قرار نیست تمام بشود و همیشه باید در قله بماند.