سرویس جامعه جوان آنلاین: پیروز حناچی، شهردار تهران، در سی و پنجمین نشست کمیسیون شهرسازی و معماری مجمع شهرداران کلانشهرهای ایران گفت: اجرای ایده آل کار در کلانشهر‌ها سخت و پرعارضه است، از سوی دیگر بی توجهی به مسائل هم عوارض جبران ناپذیری دارد. ایده آل شهرداری این است که با عوارض و درآمد‌های پایدار شهر را اداره کند. اما با این نقطه فاصله داریم و گرچه وابستگی به ساخت و ساز مانع تحقق این هدف در کوتاه مدت است، ولی حتی اگر سالی چند درصد به هدف نزدیک شویم باید به سمت آن حرکت کنیم تا بتوانیم کیفیت زندگی در شهر را افزایش بدهیم.
شهردار تهران گفت: یکی از عارضه‌های اصلی کلانشهرهای ما این است که ۹۵ درصد سرمایه گذاری در ۵ درصد مساحت اطراف کلانشهر‌ها انجام می‌شود و همین موضوع مسائل زیادی را به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه ما در تهران از این بحران عبور کرده ایم، گفت: کلید حل این مسئله در دست شهر‌هایی است که در آستانه این مشکل هستند یا به تازگی از این مرز عبور کرده اند.
پیروز حناچی با بیان تجربیات جهانی درباره اعمال محدودیت در حریم کلانشهرهای دنیا به منظور مدیریت فعالیت و جمعیت در شهر‌های اقماری گفت: ما نیز در تهران یک محدوده ۲۵ ساله داشته ایم که در آن هیچ نوع بارگذاری صورت نمی‌گرفته است، اما این محدوده زیربار رفت.
وی همچنین با بیان تجربیات سفر به یونیدو از معاونان شهرسازی و معماری کلانشهرهای کشور خواست به حضور بین المللی و تحلیل اطلاعات کار‌های انجام شده در کلانشهر‌ها در بعد جهانی توجه داشته باشند چرا که این روش باعث افزایش تلاش‌ها برای ایجاد وضعیت بهتر می‌شود.
در همین رابطه حناچی گفت: در برلین و وین مدیریت پسماند دست بخش خصوصی نبود، اما مدیریت نه چندان پیچیده، ولی موثری در شهر داشتند.
وی با بیان اینکه در فرهنگ ما هم دوچرخه وجود داشته و آئین نامه استفاده از دوچرخه داشته ایم، گفت: توسعه مسیر‌های دوچرخه یکی دیگر از نکاتی بود که در کشور‌های اروپایی دیده می‌شد.
حناچی هم چنین به موضوع لایحه منابع پایدار و ارزش افزوده در شهرداری‌ها پرداخت و گفت: از دوره وزارت شهرسازی بر روی این موضوع کار کردم و اکنون به جای خوبی رسیده و چند بند این لایحه در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، تقاضا می‌کنم سایر کلانشهر‌ها هم نماینده‌های خودشان را در این حوزه فعال و توجیه کنند، چون فرصتی برای حوزه مدیریت شهری است و اگر به نتیجه برسد قدم بزرگی برای ایجاد منابع پایدار خواهد بود.
وی افزود:این‌ها نقشه راه و ضمانت اجرای فعالیت‌های شما در حوزه شهری است.
حناچی با بیان اینکه فضای خوبی در دولت فراهم شده، گفت: سعی کنید از این فرصت استفاده کنید. ما در این مجلس به لایحه جدید نمی‌رسیم، ولی از ظرفیت دولت برای انجام مأموریت‌هایی که در حوزه مدیریت شهری است استفاده زیادی می‌شود کرد.
شهردار تهران گفت: فضایی فراهم کنید که علاوه بر مدیران، کارشناسان ارشد و موثر شهرها فرصت برخورد با تجربیات جهانی را پیدا بکنند. ما نمی‌توانیم مثل جزیره عمل کنیم، چون گرچه راه حل‌ها شبیه نیست، ولی نقشه راه کلانشهر‌ها شبیه است.
قوانین شهرسازی باید جزو قوانین پایه‌ای کشور باشد
در این نشست عبدالرضا گلپایگانی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز گفت: امیدواریم بتوانیم با رایزنی و همفکری گرهی از گره‌های معضلات معماری و شهرسازی کلان شهر‌های کشور باز کنیم، چرا که خرد جمعی می‌تواند به بهتر شدن شرایط کمک کند.
وی افزود:بحث قوانین و مقررات معماری و شهرسازی یکی از مسائل بنیادینی است که نیاز به توجه جدی در نظام قانون گذاری ما دارد و مسئله اصلی کلانشهر‌ها ضعف و کاستی در قوانین و مقررات است.
گلپایگانی گفت: قوانین شهرسازی باید جزو قوانین پایه‌ای کشور باشد. در حالی که اکنون قوانین شهرسازی و معماری کم تعداد و از سوی دیگر با هم در تضاد و تناقض هستند و پیکره واحد و منسجمی ندارند.
وی افزود:قرار بود قانون جامع شهرسازی و معماری کشور تدوین شود، اما با اینکه کار‌ها و مطالعاتی صورت گرفته، اما سال‌ها بدون نتیجه مانده است و امیدواریم با کمک وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی بحث تدقیق و شفافیت قوانین پایه‌ای در حوزه شهرسازی و معماری پیگیری شود تا در ذیل آن به موضوع چگونگی اثرگذاری شهرداری‌ها در طرح‌های توسعه بپردازیم.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران گفت: ما به یک پیکره واحد و یکپارچه نیاز داریم تا وضعیت قوانین ناظر بر تحولات معماری و شهرسازی را سازماندهی کنیم.
وی افزود: نکته‌ای که در بیانات مقام معظم رهبری در سند سیاست‌های کلی قانون آمده موضوع حرمت قانون بود و فرهنگ تمکین و احترام به قانون را باید بتوانیم به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم، زیرا یکی از کاستی‌های اساسی احترام نگذاشتن به قانون است که تاکنون تبعات ناگواری از جنبه‌های مختلف داشته است.
وی گفت: تصور این است که شهرداری‌ها با ضوابط و مقررات می‌خواهند پول در بیاورند یا ضوابط صرفاً موانعی هستند برای اینکه مردم کارشان را انجام ندهند، اما قرار است مقررات دست و پای متخلفان را بگیرد.
گلپایگانی افزود: اگر قوانین شهرسازی را رعایت نکنیم نمی‌توانیم روی جایی که زندگی می‌کنیم اسم شهر را بگذاریم. اگر قرار است جایی پهنه سکونت باشد اجازه بدهیم کاربری مسکونی داشته باشد. استثناء در قوانین کار درستی نیست ضمن اینکه حرمت قانون را ابتدا باید در معاونت‌های شهرسازی و معماری حفظ کنیم تا دیگران هم به قانون احترام بگذارند.
وی درباره مزیت تعامل و گفتگو با سایر نهاد‌ها برای حل مسائل شهرسازی و معماری نیز گفت: ابتدا باید اعتماد ایجاد شود مثلاً ما در کلانشهر تهران مدیریت بافت و بنا‌های تاریخی را ایجاد کرده ایم و با استفاده از تعامل با سازمان میراث فرهنگی اکنون مدیر بافت تاریخی شهرداری تهران عضو شورای عالی میراث فرهنگی نیز هست. ما با تعامل نشان داده ایم شهرداری به دنبال تخریب بافت‌های تاریخی نیست و طی سال‌های گذشته با تملک و بازآفرینی محدوده‌های مسئله دار تاریخی هزینه زیادی برای حفظ میراث فرهنگی کرده ایم.
گلپایگانی گفت:ما با تشکیل نهاد پایش و توسعه شهر تهران با همکاری شورای شهر، وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تهران این همکاری و تعامل را ایجاد کرده ایم.
وی افزود: تفاهمنامه‌ها و مشارکت نامه‌های همکاری، موثرتر از اصرار بر مدیریت یکپارچه صرفاً به وسیله شهرداری است.
گلپایگانی درباره عوارض ساخت و سازگفت: ما از ابزار عوارض باید برای هدایت طرح‌های شهری استفاده کنیم، اما نگاه شهرفروشی موضوع متفاوتی است و اگر بر اساس قانون سهم شهر را از کسی که از پروانه خود بهره می‌برد، بگیریم، شهرفروشی به حساب نمی‌آید بلکه کمک به توزیع مجدد ثروت است.
وی با بیان اینکه خیلی از شهرها ظرفیت‌هایی ذاتی دارند گفت: در تهران سعی کردیم این مسئله را تعدیل کنیم، اما با هجمه‌های تبلیغاتی و فشار‌های قانونی و سیاسی به خصوص از طرف وزارت کشور مواجه شدیم. البته کمک‌هایی شد و نگرانی‌هایی وجود داشت که درباره این موضوع کلانشهر‌ها می‌توانند با کمک وزارت کشور یک ساماندهی را انجام دهند تا به استیفای حقوق شهر و طراحی شهر کمک شود، چرا که عوارض قویترین ابزاری است که با آن می‌توان هدایت شهر را پیش برد.
کمیته مشترکی در وزارت کشور تشکیل شود
در این نشست معاونان شهرسازی و معماری کلانشهرهای کشور مسائل خود را مطرح کردند که در نهایت عزتی رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری مجمع کلانشهر‌ها در تجمیع نظرات گفت: برای اولین بار هم شهردار تهران و هم معاون وی شهرساز و معمار هستند، رئیس کمیسیون شهرسازی و شورا‌های کشور نیز شهرساز است، همه این فرصت‌ها باعث می‌شود نسبت به گذشته روش و سیاق مدیریت شهری بهتر شود.
وی افزود: اعضای حاضر که شامل نمایندگان هجده کلانشهر کشور هستند، نماینده حدود سی میلیون نفر از مردم ایران هستند و هشتاد درصد درآمد شهرداری‌ها از طریق این کلانشهر‌ها تأمین می‌شود. به همین دلیل نتیجه این جلسات باید اصلاح روند‌ها باشد.
عزتی گفت: مدیریت واحد شهری باید موجب رهایی از مسائلی باشد که نمایندگان کلانشهر‌ها مطرح می‌کنند. دادن امتیاز برای گرفتن درآمد یکی از مسائل آزاردهنده‌ای است که در جلسات مطرح می‌شود. تراکم فروش یا تغییرکاربری دهنده جزو اسامی است که با آن خطاب می‌شویم.
عزتی تجمیع مسائل مطرح شده از سوی نمایندگان کلانشهر‌ها را، فریز شهر به مدت طولانی و در نتیجه ایجاد رانت، مصوباتی که نهاد‌های مختلف تصویب می‌کنند، حق و حقوق شهرداری و طلب از دولت، مصوبات شورای عالی شهرسازی که در هماهنگی با وزارت کشور نیست، مسئله حریم شهر‌های کوچک مجاور کلانشهر‌ها و مغایرت آن با نگاه مناطق کلانشهری، حذف نشدن کد روستا‌ها بعد از الحاق به شهرها، موضوع نظام مهندسی که اکنون برای کلانشهر‌ها تبدیل به معضل شده بیان کرد و گفت:پیشنهاد می‌کنم کمیته مشترکی در وزارت کشور تشکیل شود تا در آن همه بخشنامه ها، قوانین و ضوابط بررسی شوند تا در صورت نیاز حذف شوند.
کلانشهر‌ها در جلسات تدوین بودجه حضور داشته باشند
در این نشست جمالی نژاد معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور درباره برخی سرفصل‌هایی که باید به آن در حوزه شهرسازی و معماری توجه شود، صحبت کرد و گفت: یکی از مشکلات ما در شهرها موضوع رضایتمندی از دستگاه‌های اجرایی است و با توجه به نوع فعالیت شهرداری‌ها جعبه سیاه رضایتمندی مردم حوزه شهرسازی و معماری است. در نتیجه نقش معاونت شهرسازی و معماری شهرداری‌ها نقش بسیار مهمی دارند.
وی افزود: از گذشته‌های دور موضوعاتی، چون هوشمندسازی شهرها مطرح شده و امیدوارم در جلسات آتی این موضوع نیز مطرح بشود.
معاون وزیر کشور گفت: جهت دهی شما در شهرداری بسیار مهم است، چرا که گاهی مطرح می‌شود برنامه ریزی شهرسازی ما توسط دلال‌ها انجام می‌شود.
جمالی نژاد در ادامه گفت: یکی دیگر از دغدغه‌های ما از ابتدای انقلاب مطرح شدن مکتب ایرانی اسلامی در حوزه شهرسازی و معماری بوده و متأسفانه خیلی از ساخت و ساز‌ها بر یک مکتب خاص مبتنی نیست و باید به این موضوع نیز توجه کنیم. گرچه مصوبه هیأت وزیران را داریم و اطلاعات خوبی ایجاد شده، ولی همگی رها شده اند. با این حال قرار است دستورالعمل‌هایی تدوین شود.
معاون وزیر کشور گفت: اگر کلانشهر‌ها در این حوزه اقدام کرده اند به وزارت کشور منتقل کنند.
وی افزود: موضوعات زیادی برای بررسی وجود دارد، رعایت مقررات شهرسازی، پیشگیری از تخلفات، اجرای موفق طرح‌های بازآفرینی شهری، توجه به سیما و منظر شهری، مناسب سازی، مسئولیت ماده صد و ماده سه، همه این موضوعات ما را وادار به حل مسئله می‌کند.
وی با استقبال از تشکیل کمیسیون مشترک گفت:دغدغه‌های مطرح شده در دو حوزه در وزارت کشور در حال پیگیری است، اما دلیل اینکه ما مصوبات مختلف و متنوع داریم انفعال معاونتهاست چرا که ما کمیسیون کلانشهر تهران و کمیسیون کلانشهر‌ها را در وزارت کشورایجاد کرده ایم. اما تاکنون مصوبه‌ای به این کمیسیون‌ها نیامده است.
جمالی نژاد درباره موضوع بلاتکلیفی شهرداری‌ها بین وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی گفت: قانون به صراحت مشخص کرده هدایت و حمایت و نظارت بر شهرداری‌ها بر عهده وزارت کشور است.
وی درباره بحث‌های قضایی شهرداری‌ها گفت: ما به تازگی جلساتی را با دستگاه‌های نظارتی، چون قوه قضائیه و سازمان بازرسی و دیوان محاسبات گذاشته ایم.
معاون وزیر کشور در ادامه گفت: در حوزه مدیریت شهری، رئیس جمهور بر دو موضوع مهم بازآفرینی شهری و توسعه حمل و نقل عمومی تأکید کرده و اکنون زمان پیگیری این موضوعات است. زیرا به زمان آماده سازی بودجه ۹۹ نزدیک می‌شویم و نیاز است کلانشهر‌ها در جلسات تدوین بودجه حضور داشته باشند.
بازآفرینی شهری یک فرصت بی‌نظیر برای حوزه شهرسازی و معماری است
سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر نیز گفت: وی افزود: تعامل برای حل مسائل شهری خوب است، ولی اکنون باید برای مسائل تصمیم بگیریم و آن را حل کنیم و اینکه همه فقط مسائل را طرح کنیم چیزی را حل نمی‌کند.
سالاری گفت: بازآفرینی شهری یک فرصت بی‌نظیر برای حوزه شهرسازی و معماری است و زمانی که رئیس‌جمهور علیرغم تنگنا‌های مالی آن را اولویت خود قرار می‌دهد در نتیجه وزارت کشور باید به وعده‌ها عمل کند. چراکه اگر این رویکرد شکست بخورد، رویکرد کیفی سازی و هویت بخشی شکست می‌خورد.
عضو شورای شهر گفت: در شهر تهران خیلی جا‌ها نوسازی صورت نگرفته بلکه درجاسازی بوده که این کار برای بازآفرینی مسائلی را ایجاد کرده است.
وی افزود:باید کمیته‌هایی چابک ایجاد کنیم تا مدل و سازوکار تصمیم‌گیری مشخص شود. وقتی جلسات تکرار شود، ولی در عمل اتفاقی نیفتد باعث بی‌انگیزگی می‌شود.
