سرويس جامعه جوان آنلاین: یکی از پدیدههای به شدت منفی و مذموم شده در شبکههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام راه اندازی یک صفحه مخصوص برای کودکی است که سن بسیار کمی دارد، شاید در حد و اندازههای یک نوزاد. این پدیده چرا باید منفی و مذموم شده باشد؟ چون بر اساس اصول بدیهی روان شناسانه یک کودک به هیچ عنوان نباید در معرض دید عموم باشد و عکس او به راحتی در اختیار دیگران قرار بگیرد، حداقل از نظر امنیتی این موضوع قابل انکار نیست. از سویی برخی دیگر از جنبههای روان شناسی و البته حقوقی والدین را از راه اندازی صفحات مخصوص کودکان نفی میکند. اما اگر نگاهی به صفحات بی شمار مخصوص به یک کودک در اینستاگرام داشته باشید، متوجه میشوید جمله «حالا کیست که گوش بدهد» یعنی چه.
بچههای لاکچری!
پسرک سه ساله هم نشده است، اما در اینستاگرامی که پدر و مادرش آن را مدیریت میکنند بیش از ۳ هزار و چهارصد عکس دارد. انبوهی از عکس ها، لحظه به لحظه زندگی این کودک را نشان میدهد، از روزهایی که مادرش او را باردار بود، تا نخستین لحظههای تولدش. از نخستین گامهایی که برمی دارد و از جشن دندان و جشن تولد. از عکسهای آتلیهای متعدد و پرشمار و از عکسهایی که در موقعیتهای مختلف گریه، خنده، شیطنت و نقاشی کردن و هزار شرایط دیگر از او گرفته شده است. فیلم از این پسر بچه کوچک هم تا دلتان بخواهد بارگذاری شده است. جالب این است که هر پستی از این پسربچه باز کنید با هشتگهایی مثل #پسر_بچه_لاکچری، #مادلینگ و #زیباترین_پسر_دنیا روبرو میشوید. مشخص است که والدین این کودک آرزوهای خود و گذشته خود را با عکسها و هشتگهای صفحه مختص به فرزندشان گره زده اند. در میان انبوه عکسهای این کودک هم میتوانید پستهایی تبلیغاتی ببینید که بابت بارگذاری آنها قطعا پولی رد و بدل شده است. به همین راحتی یک پدر و یا یک مادر ایرانی چوب حراج بر سر جگر گوشه خود میزنند و تا میتوانند از او استفاده ابزاری میکنند. هم برای جلب توجه و هم برای کسب درآمدی که قطعا دائمی نخواهد بود. کار والدینی از این دست به هیچ عنوان قانونی نیست. اینکه یک فرد کم سن و سال است و اختیاری از خود ندارد دلیل بر این نمیشود که همه گونه تصمیم برای او بگیرند از جمله اینکه مدام عکسش در فضای مجازی بارگذاری شود.
دنبال کنندههای خطرناک
دخترک ۶ سال دارد. در اطلاعات بیوی او در اینستاگرام نوشته: «حرفه: مدل»!
پدر و مادرش از همین سن کم دخترک برای او یک حرفه تعریف کرده اند و در واقع باری بر دوش او گذاشته اند. تعداد دنبال کنندههای این مدل ۶ ساله بیش از ۳۰۰ هزار نفر است. او در ویترینی قرار دارد که از هر قشر و هر فرهنگی دیده میشود. از میان خیل دنبال کنندگان صفحهای که مادرش برای او درست کرده قطعا چند نفری هم پیدا میشوند که ذهنی بیمار دارند و یا اینکه خلافکار هستند. بدیهیترین سوال این است، پدر و مادر این کودک یک لحظه هم به این فکر نمیکنند که ممکن است کودکشان هدف یک آدم ربا و یا فردی با ذهن بیمار شود؟ رعایت حقوق کودکان این مورد را هم قطعا در برمیگیرد. اگر شما پدر و مادر یک بچه هستید به صرف والدین بودن حق ندارید او را در دسترس عموم قرار بدهید. همین الان هم بزرگترین سلبریتیهای دنیای هنر، سیاست و ورزش هرگز اجازه نمیدهند عکس فرزندشان به راحتی در رسانهها منتشر شود. جرج کلونی یکی از بزرگترین بازیگران هالیوود محسوب میشود، اما چه کسی تا به حال تصویر واضحی از فرزندان دوقلوی او و همسرش امل کلونی دیده است؟ کافی است جستجوی بیشتری در سایتهای خبری انجام بدهید. بسیاری از سلبریتیهای مشهور دنیا در حالی عکسشان با فرزندشان در رسانهها منتشر میشود که بنا بر قوانین، عکس آن کودک و یا حتی نوجوان شطرنجی میشود. چون مشهور بودن والدین این کودک باعث نمیشود تا او در معرض دید عموم قرار بگیرد و از همان سن کم فضایی متشنج را تجربه کند. البته حساب سلبریتیهایی مثل آنجلینا جولی، خاندان سلطنتی انگلیس و یا دیوید بکام که مدام فرزندانشان سوژه رسانهها هستند جداست، اما واقعیت این است که اکثر چهرههای مشهور هرگز این اجازه را به رسانهها نمیدهند که عکس فرزندان آنها را منتشر کنند. حالا این وضعیت را مقایسه کنید با پدر و مادرانی که به راحتی از کودکان خود در اینستاگرام به عنوان وسیلهای برای تجارت استفاده میکنند. هر روز در حالات مختلف عکسهای آنها را منتشر میکنند و آنقدر سواد و اطلاعات ندارند که بدانند کودکان هم باید حریم خصوصی داشته باشند. شاید اصلا همان کودک بزرگ شد و به والدینش خرده گرفت که به چه حقی تا این اندازه عکسهای آنها را در به راحتی در دسترس عموم قرار داده اند. البته این شرایط مختص به ایران نیست. در دنیا نیز بسیاری اقدام به راه اندازی صفحه مخصوص برای کودک خود میکنند، اما آنچه که اینجا اهمیت دارد این است که این موج در میان کاربران ایرانی اینستاگرام بسیار زیاد شده است.
آموزش فرهنگ به اینستاگرامیها
اینکه کار کردن با اینستاگرام را یاد بگیرید کافی نیست. یک فرد مطلع باید بداند راه اندازی هر صفحهای مجاز نیست، از جمله صفحهای که سوژه آن یک کودک است. اگر هم واقعا قصد راه اندازی یک صفحه را برای فرزندتان دارید بهتر است آن صفحه به صورت خصوصی باشد، طوری که فقط خودتان و جمعی از آشنایان آن را ببینند. اینستاگرام هم فرهنگ مخصوص خودش را باید داشته باشد که البته بسیاری از آن بی اطلاع هستند و بر اساس این بی اطلاعی تن به هر کاری میدهند حتی اگر برای پرداخت بهای آن مجبور باشند امنیت کودک خود را به مخاطره بیندازند.