سرویس اقتصادی جوان آنلاین: با وجود وعدههای سعودی برای اجرای بزرگترین برنامه اقتصادی این کشور، حملات یمنیها همچنان این کشور را از برنامه واگذاری سهام بزرگترین شرکت نفتی جهان عقب انداخته است.
با قدرت گرفتن محمدبن سلمان در شبهجزیره، برنامه متنوعسازی اقتصاد عربستان در دستور کار قرار گرفت که یکی از محورهای آن واگذاری بخشی از سهام شرکت نفت عربستان – آرامکو- بود. قرار بود با واگذاری ۵ درصد از سهام این شرکت، ۱۰۰ میلیارد دلار نصیب عربستان شود تا با این پول، برنامههای اقتصادی این کشور رونق بگیرد، اما این برنامه بیش از سه سال است که معلق مانده است.
یکی از نکات مهم در اجرایی کردن این برنامه، مخالفت ملک سلمان پادشاه عربستان است؛ او علاقهای ندارد بخشی از ثروت سعودیها در اختیار شرکتهای خارجی قرار بگیرد تا به واسطه آن، جعبه سری ثروت پادشاه و شاهزادهها باز شده و همه چیز شفاف شود. حتی وزیر سابق انرژی عربستان هم با این اقدام مخالف بود، خالدالفالحی که خود یک تکنوکرات بود، اما با این وجود مخالف جدی واگذاری سهام آرامکو بود. او توسط ولیعهد عربستان از کار برکنار شد و برای همیشه به تاریخ پیوست.
همزمان با این تحولات، حمله یمنیها به تأسیسات نفتی آرامکو نگرانیها را در کاهش ارزش شدید سهام آرامکو افزایش داد؛ این اتفاق در حالی رخ داد که واگذاری سهام آرامکو در حال اجرایی شدن بود که همین موضوع موجب تعویق برنامه بنسلمان شد. برخی تحلیلگران حمله پهپادی را به سود شرکتهای غربی و خریداران سهام عربستان دانستند که باعث میشود از ارزش این شرکت کاسته شده و خریداران بتوانند سهام آرامکو را ارزانتر بخرند.
واگذاری یا توقف؟
با این وجود سعودیها برای آنکه حملات یمنیها را بیتأثیر بدانند از اراده بیشتر خود برای واگذاری سهام آرامکو خبر دادند. «یاسر الرمیان»، رئیس آرامکو چندی پیش در حاشیه برگزاری مجمع سرمایهگذاری روسیه - عربستان مدعی شده بود که ممکن است عرضه اولیه سهام آرامکو خیلی زودتر از چیزی که فکرش را بکنید انجام شود.
وی اضافه کرد: «عرضه اولیه سهام آرامکو به زودی انجام میشود. ما به سرعت در حال عمل به برنامهریزیهای خود هستیم و شما به زودی درباره جزئیات این طرح مطلع خواهید شد. من فکر میکنم که میتوان انتظار داشت عرضه اولیه طی این ماه انجام شود.»
ریاض ارزش کل آرامکو را ۲ هزار میلیارد دلار برآورد کرده است و انتظار دارد از عرضه ۵ درصد سهام آن ۱۰۰ میلیارد دلار تأمین سرمایه کند.
در عین حال دو منبع سعودی مطلع روز پنجشنبه از تأخیر دوباره در واگذاری سهام شرکت نفتی آرامکو خبر دادند. آنها به خبرگزاری رویترز گفتند که دولت سعودی قصد دارد به منظور بهروزرسانی گزارشهای مالی سه ماهه سوم سال، واگذاری سهام آرامکو را به تأخیر بیندازد.
یکی از این منابع گفت که آنها (حاکمان سعودی) قصد دارند پس از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو در چهاردهم سپتامبر گذشته (۲۳ شهریور) تمام تلاش خود را برای رسیدن به قیمت مدنظر و نتایج مطلوب به کار گیرند که این موضوع نشان میدهد تأثیر منفی حمله مذکور همچنان بر ارزش سهام آرامکو ادامه دارد.
در این گزارش اشارهای به تاریخ مدنظر دولتمردان سعودی برای عرضه سهام آرامکو ذکر نشده است. پیش از این منابع آگاه در این زمینه گفته بودند که دولت سعودی مجوز عرضه سهام آرامکو در بازار بورس عربستان را احتمالاً طی روزهای باقیمانده از هفته جاری صادر خواهد کرد.
ریاض ارزش کل آرامکو را ۲ هزار میلیارد دلار برآورد کرده است و انتظار دارد از عرضه ۵ درصد سهام آن ۱۰۰ میلیارد دلار تأمین سرمایه کند، اما حمله یمنیها به تأسیسات آرامکو برنامه سعودیها را با مانع بزرگی همراه کرده است.
مؤسسه رتبهبندی «فیچ ریتینگ» در تاریخ هشتم مهر ماه گذشته رتبه اعتباری عربستان سعودی را از A+ به A کاهش داد که هر چند با اعتراض دولت سعودی مواجه شد، اما نشان داد که ریسک سرمایهگذاری در این کشور به دلیل جنگ با یمن افزایش یافته است و سرمایهگذاران جهانی با احتیاط بیشتری وارد بازار سعودی خواهند شد.
واگذاری به صلاح است؟
درحالیکه بنسلمان معتقد است باید این واگذاری انجام شود، اما واگذاری ۵ درصد از سهام این شرکت موجب خواهد شد این شرکت به صورت همهجانبه شفاف شود. تمامی اطلاعاتی که سعودیها طی سالهای اخیر از انتشارش خودداری میکردند و حتی با ارائه آمارهای دروغ سعی داشتند بر ارزش آرامکو بیفزایند، در صورت عرضه در بورس افشا خواهند شد و این همان چیزی است که همه سعودیها از آن واهمه دارند جز بنسلمان.
نفت در عربستان یک ابزار سیاسی است که بیشتر از سیاستهای آلسعود خط میگیرد و نه بازار و این خود چالش بزرگی برای آرامکو که اصلاً دوست ندارد سهامدارانش بدانند، است. آنها برای رسیدن به اهداف سیاسی و منطقهای خود مثلاً روی تداوم کاهش قیمت نفت تأکید دارند یا برای خراب کردن بازار ایران تخفیفهای غیرعرف را در پیش گرفتهاند. در واقع تا وقتی نگاه آلسعود به نفت سیاسی است، نمیتوان آرامکو را در حیطه اقتصاد تطبیق داد و این همان مسئلهای است که ریاض را آشفته میکند.
وقتی همه درآمدها و هزینههای آرامکو منتشر شود، اعطای امتیاز نفتی – سیاسی توسط عربستان به کشورهای منطقه بسیار سخت خواهد شد؛ در صورت شفاف شدن آرامکو، عربستان دیگر نمیتواند بهراحتی خرج کند و بابت هر اقدام، باید پاسخگو باشد و این همان چیزی است که هیچگاه در عربستان وجود نداشته است.