سرویس ایران جوان آنلاین: کسانی که حتی یکبار به شمال ایران سفر کردهاند خوب میدانند در کنار طبیعت بکر و زیبای این مناطق، هرگز نمیتوانند از تنوع و طعم خاص غذاهای لذیذ و منحصربهفرد آن چشم پوشی کنند. موضوعی که حدود پنج سال پیش موجب شد تا دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران با اشاره به تنوع غذایی ۲۰۰ موردی در رشت، اعلام کند ثبت این شهر به عنوان شهر خلاق خوراکشناسی در یونسکو در حال بررسی است. آذرماه ۱۳۹۴ بود که رشت از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی انتخاب و در فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شد. مثل تمام اتفاقات دیگر، در همان اوایل ثبت این شهر، شور و حال خاصی بین مسئولان بود و هر کس از برنامههایش برای ماندگاری رشت به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی حرف میزد، اما حالا و بعد از گذشت حدود چهار سال اوضاع طوری شده که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با بیان اینکه یونسکو تهدید به پس گرفتن امتیاز شهر خلاق خوراک از رشت کرده، مدعی شده که معرفی رشت به عنوان شهر خلاق خوراک جهان تأثیری در جذب گردشگر خارجی نداشت.
درست چهار سال پیش یعنی آذرماه ۱۳۹۴ بود که شهر رشت از طرف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی انتخاب شد. وقتی این شهر در لیست فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو قرار گرفت، مسئولان استانی به تکاپو افتادند تا برای حفظ این موقعیت هر کاری میتوانند انجام دهند.
در آن زمان مدیرکار گروه گردشگری خلاق دانشگاه گیلان از تدوین اطلس جامعه شناسی خوراک و غذاهای سنتی توسط گروه مردم شناسی دانشگاه گیلان خبر داد و مدیر برنامههای یونسکو در شهر خلاق رشت هم با اشاره به یک میلیارد تومان اعتباری که برای اجرای برنامهها و فعالیتهای مرتبط با حوزه شهر خلاق خوراک شناسی در بودجه شهرداری رشت اختصاص یافته بود، تأکید کرد: «این شهر جهش خوبی در زمینه اجرای برنامههای یونسکو دارد.».
اما گذر زمان گویی این انتخاب و ثبت را هم مثل تمام نگاههای جهانی به شهرهای ایران، سرد و بیروح کرد و کار را به جایی رساند که حالا همه از تهدید یونسکو برای خارج کردن رشت از لیست شهرهای خلاق خوراک و پس گرفتن این امتیاز صحبت میکنند.
خط قرمز روی کم کاریهای رشت
قانون سازمان جهانی یونسکو به این صورت است که هر چهار سال یک بار شهرهای خلاق خوراک شناسی ارزیابی میشوند. بر همین اساس و در ارزیابی اول، موقعیت فعلی شهر خلاق، نسبت به چهار سال قبل، سنجیده میشود و اگر شهری نتواند در این بازه زمانی، پیشرفت مؤثری در زمینه اجرای راهبردهای یونسکو داشته باشد، از فهرست این مجموعه حذف خواهد شد. هنوز معلوم نیست مسئولان استانی گیلان و شهر رشت طی این چهار سال چه کار کردهاند که نه تنها این امتیاز به جذب گردشگر داخلی و خارجی ختم نشده بلکه کم کاریها موجب شده تا خط قرمز برای حذف رشت، به بالای سر آن برسد.
وقتی رشت به عنوان شهر خلاق انتخاب شد، رئیس کمیته علمی ثبت شهرخلاق خوراک شناسی رشت از تدوین اطلس جامعه شناسی خوراک و غذاهای سنتی خبر داده و تأکید کرده بود: «در این اطلس سعی شده مجموعهای که معرف دانش خوراک سنتی و فرهنگ غذایی گیلان و رشت هستند، با ارائه محتویات و مواد اولیه خوراک سنتی و محلی و مراحل پخت آنها، هر خوراک به عنوان یک نماد و سمبل اجتماعی و فرهنگی معرفی شوند.» چرا این برنامهها اجرایی نشدند که امروز، یونسکو شهرداری رشت را به پس گرفتن امتیاز «شهر خلاق خوراک» تهدید کرده است. در همین راستا روز گذشته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در مورد علت این اتفاق به تسنیم گفت که در سالهای اخیر و پس از ثبت شدن نام رشت در جمع شهرهای خلاق خوراک جهان هیچ کار مثبتی در این زمینه انجام نشده است. شهرود امیر انتخابی با بیان اینکه شهرداری رشت برای از دست ندادن این امتیاز باید به سرعت یکسری مستندات به یونسکو ارائه دهد عنوان کرد: «برای اینکه این فرصت بسیار ویژه از شهر رشت گرفته نشود ما آمادگی داریم برنامهها و اقداماتی که در راستای خوراکشناسی انجام دادیم را به شهرداری رشت تحویل دهیم.»
این مسئول، عدم وجود شهردار به مدت طولانی، نبود ثبات مدیریتی لازم و عدم برنامهریزی درست را از جمله دلایلی عنوان کرد که اجازه نداد تا از این فرصت به خوبی استفاده شود. امیرانتخابی با تأکید بر اینکه شهرداری رشت در زمینه شهر خلاق خوراک شناسی متولی بوده و یونسکو این دستگاه را به عنوان دستگاه مسئول میشناسد، به عدم ورود گردشگر خارجی به استان گیلان و شهر رشت با هدف مشاهده شهر خلاق خوراک جهان هم اشاره کرده و ادامه داد: «برخلاف شهر رشت که از سال ۹۴ تاکنون هیچ استفادهای از این فرصت جهانی نکرده است بسیاری از شهرهای دیگر دنیا با یک برنامهریزی دقیق و اصولی میزبان میلیونها گردشگر خارجی بودهاند.»