سرویس جامعه جوان آنلاین: شایان منفرد جدیدترین سلطانی است که در میان سلاطین سکه، قیر و ... سر برآورده است! اما شایان با دیگر سلاطینی که می‌شناسیم یک تفاوت جدی دارد؛ او سلطان قربانیان ارزش‌افزوده است. این کارگر ساختمان وقتی کد دستوری #۶*۸۰۰* که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در صفحه توئیترش اعلام کرده را شماره‌گیری می‌کند، متوجه می‌شود سرویس‌های ارزش افزوده یا همان وس طی سه سال گذشته ۱۲ میلیون و ۵۰۰ تومان از وی کلاهبرداری کرده‌اند، اما اگر به سراغ شرکت‌های ارزش افزوده بروید متوجه خواهید شد، سرنخ این شرکت‌ها به اپراتور‌های کشور می‌رسد که آن‌ها هم تحت نظارت سازمان تنظیم مقررات کشور یعنی زیرمجموعه وزارت ارتباطات هستند و این مسئله ماجرای شرکت‌های ارزش‌افزوده را کمی پیچیده می‌کند. سخنگوی هیئت رئیسه مجلس هم تأکید می‌کند: «بخشی از درآمد شرکت‌های وس به وزارت ارتباطات می‌رسد!»
پیچیدگی ماجرا وقتی بیشتر می‌شود که با یک حساب سرانگشتی متوجه شویم، شایان منفرد ماهانه چیزی حدود ۳۵۰ هزار تومان هزینه بابت پیام‌های ارزش افزوده پرداخت کرده است؛ مبلغی که در کنار هزینه تلفن همراه وی برای یک کارگر ساختمانی بیش از اندازه زیاد است و ابهامات درباره این ماجرا را بیشتر می‌کند.
چند روز پیش بود که محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توئیتی با انتشار کد دستوری #۶*۸۰۰* از شبی تلخ برای کلاهبرداران خبر داد. ماجرای این کد دستوری به حکایت دنباله‌دار وس یا همان پیامک‌های ارزش‌افزوده باز می‌گشت؛ قمارخانه‌ای که اگر در چرخه آن گیر می‌افتادید، ممکن بود شما هم سرنوشتی مانند شایان پیدا کنید و با کلاهبرداری میلیونی مواجه شوید، اما حالا وزیر جوان کابینه روی حذف شرکت‌های ارزش‌افزوده و روشن‌کردن کلاهبرداری‌هایی متمرکز شده که عملاً و در روز روشن از جیب مردم پول برداشته‌اند، بدون آنکه آنان چیزی بدانند و متوجه باشند، اما پیام‌های ارزش‌افزوده چیست و مکانیسم عملکردی‌شان چگونه است؟ این احتمالاً نخستین سؤالی است که در مواجهه با ماجرای تلاش وزیر ارتباطات برای پایان وس یا همان پیام‌های ارزش‌افزوده در ذهن شما شکل می‌گیرد.
دام پیام‌های ارزش افزوده
فرقی نمی‌کند کدام برنامه یا کدام کانال تلویزیونی؛ کافی است سری به رسانه ملی بزنید و بخواهید تماشاگر یک برنامه تلویزیونی باشید که مجری برنامه شما را ترغیب می‌کند همین الان کدی را شماره‌گیری کنید و در مسابقه، نظرسنجی یا قرعه‌کشی شرکت کنید. خیلی وقت‌ها هم برای آنکه شما اشتباه نکنید، برایتان کد مذکور را زیرنویس می‌کنند و شما با شماره‌گیری این کد وارد دنیای ستاره مربع‌ها می‌شوید؛ دنیایی که وقتی واردش می‌شوید به این سادگی‌ها نمی‌توانید بیرون بیایید و خیلی وقت‌ها بی‌آنکه متوجه باشید، بابت هر پیامکی که به تلفن همراه شما ارسال می‌شود یا هر پیامی که شما ارسال می‌کنید، مبلغی از حسابتان کم می‌شود. علاوه بر این معمولاً هر پنجره‌ای را که در اینترنت و در سایت‌های فارسی باز می‌شود، بلافاصله صفحه‌ای جدید می‌آید که از فرد می‌خواهد با واردکردن شماره تلفن همراه خود در قرعه‌کشی یک محصول شرکت کند و این‌گونه می‌شود که شما در دام سرویس‌های ارزش‌افزوده گیر می‌افتید.
وزیر ارتباطات معتقد است، شرکت‌های ارزش‌افزوده فقط برای تعدادی سرمایه‌دار ارزش‌افزوده ایجاد کرده است نه برای مردم. وی تأکید می‌کند: «شما یک شرکت ارزش‌افزوده‌ای را مثال بزنید که می‌شناسیدش. مگر می‌شود در بازار سالانه ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی شما یک بازیگر این حوزه را نشناسید. ادعا می‌کنند که ۳۰ هزار شغل ایجاد کرده‌اند. خب یک شرکت و شغل‌های ایجاد کرده را معرفی کنید.»
شب تلخ کلاهبرداران
«امشب شب تلخی برای کلاهبرداران است! پول‌هایی که برای شرکت‌های ارزش افزوده در این چند سال از شما اخذ شده را با #۶*۸۰۰* می‌توانید ببینید. شکایتی هم داشتید لطفاً از طریق پیامک به ۸۰۰۷ بفرستید. کاملاً رایگان! برای خانواده نیز انجام دهید.»
این پیامی بود که محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چند روز پیش، طبق معمول از طریق صفحات اینستاگرام و توئیترش رسانه‌ای کرد. آقای وزیر که انگار چندان علاقه‌ای به کار با رسانه‌های رسمی را هم ندارد و رسانه‌های غیررسمی را ترجیح می‌دهد، فردای همان شب نیز در صفحات خود گزارشی از تعداد افرادی که با شماره‌گیری این کد دستوری در پی بررسی میزان کلاهبرداری سرویس‌های ارزش افزوده از خودشان بودند را منتشر کرد. به گفته وی تنها طی یک روز ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به این طرح پیوستند، اما آخرین گزارش آقای وزیر درباره کلاهبرداری شرکت‌های ارزش افزوده با یک شاهد زنده همراه بود! شایان منفرد از اهالی استان کرمانشاه شهرستان جوانرود که می‌گوید: «هرگز برای استفاده از این خدمات درخواستی ارسال نکرده است.»
وزیر ارتباطات در گزارشی که از طریق لایو اینستاگرام به مردم می‌داد با اشاره به کد دستوری #۶*۸۰۰* گفت: «در این اقدام بیش از ۵ /۳ میلیون نفر استعلام گرفته و نزدیک به ۵۰۰ هزار شکایت برای ارقامی که برای خدمات ارزش افزوده از آن‌ها دریافت شده شکایت کرده‌اند.»
۱۳ هزار میلیارد تومان درآمد شرکت‌های ناشناخته!
به گفته جهرمی این شرکت‌ها بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان درآمد داشته‌اند، در حالی که خود آن‌ها اظهار کرده بودند نزدیک به هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند. وی تأکید کرد: «مردم هیچ یک از این شرکت‌های خدمات ارزش افزوده را نمی‌شناسند. این شرکت‌ها با این درآمد‌های پنهان بدون پرداخت مالیات در حال کسب درآمد هستند و نه برای اقتصاد کشور فایده‌ای دارند و نه برای مردم چراکه هیچ محتوای فاخری نیز تولید نمی‌کنند.»
در برابر اظهارات جهرمی، اما اسدالله عباسی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس می‌گوید: «بخشی از درآمد شرکت‌های وس به وزارت ارتباطات می‌رسد.» بنا به تأکید وی برخورد با این عملیات در حیطه اختیارات قوه قضائیه است، نه وزارت ارتباطات.
۵۰۰ میلیارد تومان درآمد از ارزش افزوده!
در واکنش به ماجرای «شب تلخ» و کد دستوری اعلامی آقای وزیر برای روشن کردن کلاهبرداری شرکت‌های ارزش افزوده، تشکلی با عنوان «انجمن صنفی خدمات دیجیتال اتاق بازرگانی تهران» اطلاعیه‌ای صادر کرد و متذکر شد، «صنعت خدمات دیجیتال و ارزش افزوده یکی از شفاف‌ترین صنایع در کشور است که تمامی سرویس‌های آن پس از تأیید وزارت ارشاد و اپراتور‌های کشور فعال شده و ریال به ریال درآمد شرکت‌های آن توسط اپراتور‌های کشور و تحت نظارت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی محاسبه شده و به شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس و محتوا پرداخت می‌شود. به طوری‌که تا امروز همه مشترکان می‌توانستند سرویس‌های فعال خود و هزینه آن را در اپلیکیشن‌های اپراتور‌ها مانند «همراه من» و «ایرانسل من» و در قبوض خود یا از طریق سامانه #۶*۸۰۰* مشاهده نموده و هم اکنون نیز همه اطلاعات درآمدی شرکت‌ها برای مردم در دسترس قرار گرفته است که مطمئناً در کمتر صنعتی چنین امکانی وجود دارد.»
این بیانیه تصریح می‌کند: «سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز به عنوان نماینده دولت و صادرکننده پروانه فعالیت اپراتور‌های تلفن همراه در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ مجموعاً قریب به ۵۰۰ میلیارد تومان از محل ارائه این خدمات از طریق اپراتور‌های تلفن همراه کشور درآمد داشته است.»
سرنخ ماجرا کجاست؟
مجوز اپراتور‌ها را هم مخابرات صادر می‌کند و مخابرات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی زیرمجموعه وزارت ارتباطات هستند! پس یعنی آقای وزیر با زیرمجموعه خودش مبارزه می‌کند!
از سوی دیگر پیام‌های ارزش افزوده قابل کنترل هستند و امکان استعلام و حذف آن‌ها وجود دارد، اما کم‌فروشی اینترنت موضوعی مبتلابه اغلب مردم است و در کامنت‌های مردم در صفحات جهرمی نیز می‌توان اعتراض جدی به این کم‌فروشی‌ها را مشاهده کرد. با این اوصاف آیا گام بعدی شفافیت و حق‌الناس آقای وزیر مبارزه با کم فروشی اینترنت خواهد بود یا این اقدام با تمام سر و صداهایش یک مانور تبلیغاتی بوده است! سیده حمیده زرآبادی در همین رابطه گفته است: با توجه به اینکه نایب‌رئیس کمیته ارتباطات مجلس شورای اسلامی هستم، در حوزه فناوری به‌صورت تخصصی تخلفات شرکت‌های خدمات ارزش‌افزوده را رصد می‌کنم. وی تصریح کرده است: شرکت‌های خدمات ارزش‌افزوده یک سری خدماتی را که خارج از استاندارد‌های اپراتورهاست، ارائه می‌کنند و یک سری محتوای منحصربه‌فرد برای کاربران ایجاد می‌کنند؛ این موضوع قبل از اینکه سودی برای شرکت‌ها داشته باشد، ارزش‌افزوده و درآمد خوبی برای اپراتور‌ها دارد.
به گزارش خبرگزاری آنا عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بر اساس قوانین رگولاتوری که سازمان تنظیم مقررات مصوب می‌کند، ۶۰ درصد این پول سهم شرکت‌های تولید محتوا می‌شود، ۳۰ درصد آن به اپراتور‌ها می‌رسد و ۱۰ درصد آن به تجمیع‌کنندگان محتوا، تعلق می‌گیرد، گفت: آذری جهرمی در یک ادعای عجیب عنوان کرده بود که مخالف تخلف در ارزش‌افزوده هستم؛ از دی‌ماه ۹۶ تا خرداد ۹۷، هفت شرکت متخلف در این زمینه وجود داشتند که با هماهنگی اپراتور‌ها عضوگیری اجباری می‌کردند. ما در کمیسیون صنایع مجلس این‌ها را از روی گزارش‌های شکات افزایش هزینه قبض موبایل‌ها شناسایی کردیم و پرونده این هفت شرکت موردبررسی قرار گرفت که مشخص شد مبلغ ۳۵ میلیارد تومان کلاهبرداری‌ها صورت گرفته است.
نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: شرکتی به نام ایده‌پرور هوشمند که معروف به شرکت فیبز بود، دارای تخلف ۲۳ میلیارد تومانی بود که سجاد بنابی رئیس هیئت‌مدیره نمایندگی هسین قشم در زمان وقوع تخلف در شرکت فیتس حضور داشته است. سجاد بنابی در زمان وقوع تخلف ۲۳ میلیارد تومانی در شرکت ایده‌پرور به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره فعال بوده و هم‌زمان دستیار وزیر ارتباطات در امور جوانان و نایب‌رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت و عضو هیئت‌مدیره هم بوده است. رئیس کمیته ارتباطات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شرکت ایده‌پرور هوشمند با تخلف ۲۳ میلیارد تومانی، پس از شناسایی فقط پول‌ها را بازگردانده و به کارش ادامه می‌دهد، تصریح کرد: وی فقط مشترکان اجباری را خارج کرد و پول‌ها را بازگرداند و اتفاق دیگری برایش نیفتاد.
