سرويس سياسی جوان آنلاين: روز جمعه یک فروند پهپاد خارجی که وارد فضای منطقه ماهشهر شده بود با شلیک سامانه موشکی مرصاد از یگان پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مورد اصابت قرار گرفت.
به گزارش تسنیم روز جمعه یگان‌های نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در ماهشهر یک فروند پهپاد ناشناس را بر فراز این منطقه مورد اصابت قرار دادند و آن را منهدم کردند. امیر صباحی‌فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش ضمن تأیید این خبر اظهار داشت که این پهپاد پیش از رسیدن به مراکز حساس در این منطقه مورد اصابت قرار گرفته است. ارتش همچنین فیلم کوتاهی از شلیک به سمت این پهپاد منتشر کرد که نشان می‌داد سامانه به‌کار گرفته‌شده در این عملیات، سامانه موشکی مرصاد بوده است.
هیچ‌کدام از منابع رسمی درخصوص ملیت و مبدأ این پهپاد موضع‌گیری نکردند و برخی اخبار غیررسمی منتشرشده در رسانه‌های خارجی مبنی بر اسرائیلی بودن این پهپاد نیز قابل استناد نیست ولی این خبر آنقدر اهمیت داشت که به سرعت به یکی از مهم‌ترین اخبار روز گذشته در رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شد و حتی سرفرماندهی ارتش تروریستی امریکا در منطقه (سنتکام) نیز به آن واکنش نشان داد و اعلام کرد که پهپادهای امریکایی در منطقه شمال غرب خلیج فارس مورد اصابت قرار نگرفته‌اند. در این گزارش به برخی نکات درباره این عملیات و سامانه به‌کار گرفته‌شده در آن خواهیم پرداخت.
اهمیت ۲ بندر محل انهدام پهپاد
طبق فیلم منتشرشده، پهپاد مذکور در ارتفاع پایینی پرواز می‌کرده و انهدام هدف کوچکی همچون پهپاد در ارتفاع بسیار پایین، امری دشوار است، اما به‌نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر و البته به صورت چراغ خاموش، توانایی سامانه مرصاد در این زمینه بهبود یافته است.
به گزارش تسنیم، در منطقه درگیری، دو بندر مهم ماهشهر و بندر امام خمینی (ره) تحت پوشش سامانه مرصاد و البته سامانه‌های مختلف دیگر هستند. اهمیت این دو بندر در اقتصاد کشور خصوصاً استان‌های جنوب غرب کشور بسیار مهم بوده و از این رو حفظ امنیت آن برای نیرو‌های مسلح کشور و البته ناامن‌سازی آن برای دشمنان در زمان بحران بسیار مورد توجه است، خصوصاً پس از حمله موفق ارتش یمن به پالایشگاه نفت آرامکو در عربستان که توسط انواع پهپاد‌ها و سلاح‌های نقطه‌زن و زیر چتر پدافندی سامانه‌های پاتریوت امریکایی، کروتیل فرانسوی و اورلیکن سوئدی صورت گرفت، برخی فعالان ضدایرانی، از احتمال حمله تلافی‌جویانه علیه تأسیسات حساس نفتی و اقتصادی ایران خبر می‌دادند؛ امری که رنگی از واقعیت به خود نگرفت.
اولین سامانه تمام بومی ایران
سامانه «مرصاد» را می‌توان اولین سامانه بومی ایرانی دانست که تمام اجزای آن از اولین نسخه سامانه، ساخت داخل بوده است. مرصاد به‌نوعی حاصل تکمیل مسیر بهسازی سامانه امریکایی MIM-23 هاوک در ایران است و برجسته‌ترین تغییرات در مرصاد نسبت به سامانه هاوک را می‌توان استفاده حداکثری از فناوری‌های جدید مانند الکترونیک دیجیتال، قطعات پیشرفته الکترونیکی با فناوری حالت جامد در رادار‌ها و موشک و الگوریتم‌های بهبودیافته در کشف و ردگیری هدف و سامانه کنترل آتش برشمرد. این سامانه قابلیت شناسایی هدف در فاصله ۱۵۰ کیلومتری توسط رادار «کاوش»، قفل کردن روی آن در فاصله ۸۰ کیلومتری و مورد هدف قراردادن آن در بیشینه برد ۴۵ کیلومتری را دارد.
سه رادار «کاوش»، «جویا» و «هادی» از روی نمونه امریکایی، اما با بهینه‌سازی‌های مورد اشاره ساخته شد. رادار «کاوش» در سامانه مرصاد ۱ دارای برد کشف ۱۵۰ کیلومتر و توانایی کشف اهدافی با سطح مقطع ۰/۵ مترمربع از فاصله ۱۱۰ کیلومتری بود و در سامانه مرصاد ۲ برد کشف رادار کاوش به ۲۲۰ کیلومتر افزایش یافت. رادار جست‌وجوگر ارتفاع پست «جویا» نیز برای کمک به کشف و ردگیری اهدافی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند ایفای نقش می‌کند و رادار «هادی» نیز کار قفل روی هدف و هدایت موشک به‌سمت آن را به عهده دارد.
موشک‌های سامانه «مرصاد»
موشک‌های «شاهین» و «شلمچه» دو نمونه موشک توسعه‌یافته برای سامانه مرصاد هستند. استفاده از آنتن صفحه تخت آرایه‌ای، الکترونیک دیجیتال و قطعات حالت جامد از جمله بهبود‌های موشک‌های ایرانی شاهین و شلمچه نسبت به نمونه امریکایی موجود در ایران است. سامانه‌های مرصاد ۱ و مرصاد ۲ که از اواخر دهه ۱۳۸۰ و اوایل دهه ۱۳۹۰ به صورت عملیاتی درآمده‌اند در رزمایش‌های متعددی در برابر اهدافی با سطح مقطع راداری پایین از جمله پهپادهای کوچک مورد آزمایش با سناریو‌های سختگیرانه از جمله حمله همزمان یا حملات در پنجره‌های زمانی بسیار کوتاه قرار گرفته‌اند.
قیمت پایین «مرصاد»
با توجه به تولید بومی این موشک، قیمت تمام‌شده آن کاهش یافته و در نتیجه کاربرد انبوه آن ممکن شده و به‌تعداد زیاد در ساختار پدافند هوایی کشور به‌کار گرفته شده است، این امر در تحویل سامانه مرصاد به‌همراه موشک‌های شلمچه در چند نوبت به نیرو‌های مسلح و به‌کارگیری عملیاتی این موشک در رزمایش‌های متعدد نمود یافته است. در سال‌های اخیر نیز بهبود‌هایی در سامانه مرصاد به انجام رسیده است، از جمله افزوده شدن رادار آرایه فازی و پیشرفته حافظ. این رادار که توانایی کشف و ردگیری اهداف را به‌طور همزمان و به‌صورت سه‌بعدی دارد برد بیشینه ۲۵۰ کیلومتر داشته و توانایی ردگیری همزمان ۱۰۰ هدف را دارد.
با توجه به حد تفکیک بالا در برد، زاویه و سرعت، رادار حافظ می‌تواند در مقابل تهدیدات گروهی که در حال پرواز نزدیک به هم هستند به‌خوبی عمل کند. این رادار دارای توانایی کار به‌صورت ۲۴ ساعته بوده و با توجه به استقرار آن روی کامیون از تحرک بسیار خوبی برخوردار می‌باشد و در زمان بسیار کوتاهی قابل گسترش و آماده انجام عملیات است. رادار حافظ از روش‌های پیشرفته و بروز ضدجنگ الکترونیک بهره‌مند و قادر است در محیط‌های حاوی اختلال و جنگ الکترونیک اهداف مختلف از جمله موشک‌های کروز و پهپاد را کشف و ردگیری نماید.
در رزمایش مشترک پدافند هوایی در پاییز ۱۳۹۷ یک موشک جدید به سامانه مرصاد افزوده شد. این موشک که از پرتابگری با ظرفیت تا سه فروند شلیک می‌شود، شباهت ظاهری بالایی به موشک استاندارد دارد که در ایران به نمونه‌های «فجر» و «محراب» ارتقا یافته بود. برد این موشک در محدوده متوسط اعلام شده و به‌واسطه اینکه موشک جدید از پرتابگر‌های دارای محفظه یا کنیستر پرتاب می‌شود، قابلیت‌های تحرک و جابه‌جایی بالاتری نسبت به موشک‌های شلمچه و شاهین خواهد داشت.
