سرویس جامعه جوان آنلاین - مینا محمدی: طرح هدفمندی مصرف سوخت برای نخستین بار از تیر ۸۶ تا خرداد ۹۴ در کشور به مرحله اجرا درآمد. پیش از شروع آن طرح شمار بسیاری از مردم با این نگرانی که ممکن است سهمیه در نظر گرفته شده کفاف نیاز رفت و آمدشان را ندهد با گالنهای ۱۰، ۲۰ و بعضا ۶۰ لیتری اقدام به ذخیره بنزین در پارکینگ، حیاط و حتی زیرزمین خانههایشان کردند. از همین رو بعد از مدتی خبرهای رسانههای مختلف کشور مملو از وقوع حوادث تلخ آتشسوزی در مناطق مسکونی به واسطه انفجار گالنهای بنزین شد. ماجرایی که با شروع دوباره سهمیه بندی بنزین و البته سوخت شدن سهمیه خودروهای عمومی تاکسی، ون و ... احتمال تکرارش وجود دارد. البته افزایش ۱۰ درصدی مصرف بنزین بعد از اجرای طرح سهمیهبندی بنزین نیز میتواند دلیلی بر این باشد که مصرف سوخت افزایش نیافته، اما برخی از مردم برای از دست نرفتن سهمیهشان اقدام به ذخیرهسازی این سوخت در گالن کنند. در این راستا چندی پیش سردار سیدکمال هادیانفر، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا به رسانهها گفته است مصرف روزانه بنزین در کشور ۹۴ میلیون لیتر بوده که با اجرای طرح سهمیهبندی بنزین این مصرف افزایش داشته و به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسیده است.
خطر انفجار و آتشسوزی در کمین ذخیرهکنندگان سوخت
مضاعف بر موادری که اشاره شد، خطراتی که بعد از ذخیره بنزین در گالن در کمین ذخیرهکنندگان بنزین است شاید مهمترین مساله باشد. در این خصوص سخنگوی سازمان آتش نشانی شهرداری تهران به «جوان آنلاین» گفت: «حدود ۸ سال قبل که بنزین سهمیه بندی شد، به دلیل عدم آگاهی بعضی از مردم شاهد وقوع حوادث آتشسوزی ناشی از ذخیره بنزین بودیم.» جلال ملکی با اشاره به اینکه ذخیره بنزین در گالن به شدت خطرآفرین است، اضافه کرد: «در آن دوره گزارشهای آتشسوزی بسیاری را داشتیم و تعدادی از مردم هم پیش از حادثه از ذخیره بنزین در خانه همسایههایشان خبر میدادند.» وی ادامه داد: «متاسفانه برخی از مردم نه تنها در خانه ویلایی بلکه در پارکینگ خانههای آپارتمانی هم بعضا تا ۲۰۰ لیتر بنزین در گالن نگهداری میکردند.» ملکی با اشاره به اینکه هنوز گزارشی از آتش سوزی ناشی از ذخیره بنزین به دستمان نرسیده است، بیان کرد: «ذخیره بنزین بخصوص در این فصل که در تمام خانهها بخاری، اجاق گاز و آبگرمکن و ... روشن است میتواند حوادث تلخی را رقم بزند. هرچند که با سرما و گرما هم احتمال انفجار گالن بنزین و سوختن کل ساختمان وجود دارد.» وی تاکید کرد: «نگهداری بنزین بخصوص در این فصل و در مناطق مسکونی کمتر از مواد منفجره نیست.»
آلودگی بیشتر محیط زیست با سوختهای ذخیرهشده
یک کارشناس صنعت خودرو نیز با تاکید بر این موضوع که مسئولان باید هرچه سریعتر درخصوص افزایش زمان ذخیره سهمیه بنزین در کارتهای سوخت دارندگان خودروهای عمومی تجدید نظر کنند، به «جوان آنلاین» گفت: «باتوجه به افزایش نرخ بنزین، ممکن است برخی از مالکان برای حفظ مقدار سهمیه سوخت اقدام به ذخیرهسازی آن کنند.» مصطفیمصریپور با اشاره به اینکه این شیوه نگهداری بنزین توسط مردم اصولی نیست، اضافه کرد: «آنها با این اقدام سه مشکل را در زمان استفاده از سوخت ذخیره شده به وجود میآورند. با توجه به اینکه بنزین متشکل از ترکیباتی، چون هپتان، پنتان، هگزان، دکان، اکتان و نونان است و پنتان در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد تبخیر میشود، بنابراین حجم سوخت ذخیره شده در زمان ذخیرهسازی با زمان سوختگیری به شدت متفاوت است. به بیان سادهتر مقدار ذخیره سوخت پس از مدتی دچار کسری میشود.» وی با اشاره دومین مشکلی که به وجود میآید ادامه داد: «قابلت فراریت بنزین برای روشن شدن موتور خودرو یک مزیت است که با تبخیر بخشی از سوخت ممکن است روشن شدن خودرو هم با تاخیر انجام شود. همچنین تبخیرشدن بنزین باعث آلودگی محیط زیست نیز میشود، چرا که ترکیبات آروماتیک و ... سوخت در هوا منتشر میشود.» این کارشناس با اشاره به اینکه بنزین ذخیره سازی شده به شیوه نادرست بعد از ۳ تا ۴ هفته دچار افت کیفیت میشود، بیان کرد: «دلیل این ماجرا این است که بنزین ممکن است مواد افزودنی ظرف ذخیره را بعد از مدتی تجزیه کند. در این حالت مقدار اکتان سوخت کاهش مییابد که در زمان استفاده در خودرو علاوه بر افزایش استهلاک موتور به دلیل ایجاد خودسوزی، زمینه لازم برای رسوب کربن در سیلندر موتور را نیز فراهم میکند.» بنابراین به گفته مصریپور مقدار آلایندگی ایجاد شده توسط خودرو نیز افزایش مییابد.
لزوم بازنگری مسئولان در ذخیره سهمیه بنزین خودروهای عمومی
هرچند شمار تعدادی از کارشناسان سعی در نفی افزایش سوختگیری و حتی ذخیرهسازی بنزین در گالن دارند، اما بر اساس مشاهدات خبرنگار «جوان آنلاین» ذخیره بنزین در گالن نه همچون دوره قبل، اما در مورد دارندگان خودروهای عمومی که مازاد سهمیهشان به صورت ماهانه سوخت میشود درحال تکرار است. از همین رو ضروری است مسئولان در خصوص افزایش زمان ذخیره سهمیه بنزین خودروهای عمومی تجدید نظر کنند. در این راستا فاطمه کاهی، سخنگوی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی گفته بود هنوز هیچ مصوبه جدیدی در خصوص ذخیرهسازی سهمیه سوخت خودروهای عمومی به ما ابلاغ نشده، اما این موضوع در حال بررسی است و احتمال این وجود دارد که در مورد ذخیرهشدن سهمیه سوخت خودروهای عمومی نیز بازنگری شود.