سرویس تاریخ جوان آنلاین: محمدرضا کائینی، دبیر سرویس تاریخ روزنامه جوان، بمناسبت سالروز شهادت «میرزا کوچک خان جنگلی»، در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
به رغم لطف بسا دوستان در پی نگارش
یادداشت مربوط به میرزا، سوالات یا نکاتی را نیز دریافت کرده ام که پاسخ به آن را مفید میشمارم، به شرح ذیل:
اول: آیا وجود وابسته گی، فساد و ناکارآمدی، مجور برداشتن "علم شورش" است؟ پاسخ این است که: علم شورش برای چه؟ جداسازی بخشی از خاک کشور و تاسیس کشور جدید یا اصلاح حکومت مرکزی؟ ممدوح بودن مورد آخر همان قدر آشکار است که مذموم بودن اولی، و گرنه باید ستارخان و یارانش را نیز به دلیل حرکت به سوی پایتخت و عزل محمدعلی شاه سرزنش کنیم! در این میان، خوشمزه سلطنت طلبها هستند که به رغم کودتای رضاخان و حرکت او از قزوین برای تسخیر مرکز، حرکت میرزا را تقبیح میکنند! تازه با این تفاوت که رضاخان مکشوف آیرونساید و ریپورتر بود و میرزا سه سال قبل از انقلاب اکتبر، حرکت خود را آغازید.
دوم: میرزا از کلمه "ایران"، منطقه تحت تسلط خود را اراده میکرده است!... شوخی بی مزهای است و مایه ابطال آن یک سرچ ساده اینترنتی! به سهولت میتوان دریافت که میرزا درحال دوختن لباسی به قامت ایران است و اگر در گیلان تلاشی میکند، مقدمهای است برای آنچه برای تهران تدارک کرده است.
سوم: میرزا به لحاظ علم برداشتن، شباهت میبَرَد به پیشه وری و خزعل و... الخ!... معلوم است که نویسنده این دو تن را نمیشناسد! نگاه پیشه وری به همسایه شمالی بود و نگاه میرزا به تهران. در باره خزعل هم-به رغم تمامی اختلافات در باب وی-باید گفت که: او پروای فرمانبری از حکومت مرکزی، اعم از صالح و فاسد را نداشت. این دو را چه ربطی است به میرزا؟
چهارم: میرزا پس از قطع ارتباط با روس ها، از دوره همکاری با آنان ابراز پشیمانی نکرد!... خب، چون آن همکاری را در دوره خود، همچنان درست میدانست و بر این باور بوده که روسها با ایجاد شرایط جدید، شرایط یک هم پیمانی مثبت را منتفی کرده اند.
پنجم: میرزا به دلیل لباس روحانی خود، با جناح چپ نهضت به اختلاف خورد!... این سخن نشان میدهد که نویسنده حتی عکسهای میرزا در ادوار مختلف را نیز ندیده است! (مجموعه آنها را محمد حسن اصغرنیا در کتابی منتشر کرده) میرزا تنها در دوران نوجوانی لباس آخوندی میپوشید. بعدها در دوره مبارزات مشروطه، ریش خود را زد و سبیل گذاشت! در دوران نهضت جنگل هم، تنها ریش خود را بلند کرد از سر تناسب با هیات مخوفی که یک جنگلی باید داشته باشد (بگذریم که در این دوره نیز، همچنان چهرهای زیبا داشت) بنابراین مساله لباس در میان نبود. اختلاف بر سر دینداری و عدم وابسته گی بود و اتفاقا همین برگ از زندگی وی، دلیل وطن خواهی و فاصله با چپ گرایی است. والله العالم.
پ ن: تصویر ذیل آمده، میرزا کوچک را در دیدار با احمد آذری نماینده دولت مرکزی نشان میدهد.