سرویس فرهنگ و هنر جوانآنلاین: مرداد ماه امسال بود که رسانهها خبر از انتخاب یک مستند بعنوان نماینده اسکار ایران دادند و نوشتند: فیلم مستند «در جستجوی فریده» به کارگردانی آزاده موسوی و کوروش عطایی پس از جلسات مستمر هیأت معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم اسکار به عنوان نماینده سینمای ایران برای معرفی به اسکار ۲۰۲۰ انتخاب شد.
«در جستجوی فریده» درباره زنی به نام فریده است که چهل سال پیش در حرم امام رضا رها شده و پس از انتقال به شیرخوارگاه توسط زوجی هلندی به فرزندی گرفته شده و به هلند برده میشود. فریده که در طول این سالها به خاطر ترس از سفر به ایران به وطن بازنگشته، چند سالی است از راه دور جستوجویی را برای پیدا کردن خانواده واقعیاش شروع کرده...
بعد از انتخاب عجیب و پر از شائبه هیأت معرفی نماینده سینمای ایران، بسیاری از کارشناسان و منتقدان نسبت به نحوه این انتخاب با سردی برخورد کردند و نقدهای تندی نیز متوجه تصمیم متولیان امر شد، اما تنها دلیل انتخاب هیأت نماینده اسکار، دیده شدن سینمای مستند و اهمیت به آثار مستند ایران بود.
حالا امروز ۲۶ آذرماه اکادمی اسکار اعلام کرد «ایران از رقابت اسکار حذف شد». در فهرست ۱۰ فیلمی که از سوی آکادمی به عنوان فیلمهای منتخب رقابت برای اسکار بهترین فیلم بینالمللی ۲۰۲۰ منتشر شد، نام «در جستجوی فریده» دیده نمیشود و همان گونه که پیش بینی میشد سینمای ایران در همان گام نخست از این رقابت حذف شد.
سوالی که در ذهن میآید این است که چرا در همان موقع هیأت معرفی نماینده سینمای ایران به حرف دلسوزان گوش نداد و شاید از سر یک لجبازی در نهایت دست به انتخاب عجیبی زد.
هیأت معرفی نماینده سینمای ایران برای جوایز اسکار که بر خلاف دورههای پیشین محرمانه و بدون اطلاعرسانی فعالیت خود را آغاز کرده بوده در سه جلسه آنهم بطور شتابزده در اقدامی غیرحرفهای، فیلمی انتخاب کرد که حتی گزینه مورد وثوق جریانهای مختلف سینمایی نبود. در حالیکه فیلمهای مغزهای کوچک زنگ زده بمب، یک عاشقانه، سرو زیر آب، آشغالهای دوست داشتنی، قصر شیرین، در جستجوی فریده، عرق سرد، متری شش و نیم، سرخ پوست و شبی که ماه کامل شد، فهرست هیأت انتخاب برای معرفی نماینده سینمای ایران به اسکار را تشکیل داده بودند، در نیمه شب ۲۶ مردادماه پشت درهای بسته تصمیمگیری نهایی صورت گرفت و مستند «در جستجوی فریده» بعنوان نماینده ایران برای اسکار معرفی شد!
فیلمهایی با معیار جهانی که هیات انتخاب آنها را ندید!حالا که بعد از گذشت حدود ۵ ماه مستند منتخب حضرات! از رقابت اسکار حذف شد باید پرسید آیا انتخاب محفلی و شاید از سر لجبازی میارزید به حذف ایران از گردونه اسکار؟ آیا واقعا فیلم شایستهای در بین آثار سینمایی سال گذشته ایران برای معرفی اسکار نبود؟ براستی دوستان استاندارد جهانی فیلمهایی نظیر «متری شیش و نیم» و «شبی که ماه کامل شد» را ندیدند؟ اگر تمام معیارهای نمایش جهانی یک فیلم را در نظز بگیریم همه آنها در «شبی که ماه کامل شد» جمع است، جوایز متعدد از جشنوارههای مختلف خارجی و استقبال مخاطب خارجی موید این موضع است که فیلم نرگس آبیار میتوانست نماینده خوبی برای سینمای ایران در اسکار باشد. «متری شیش و نیم» نیز کم و بیش این قابلیت را داشت، اما صدحیف که متولیان امر با غفلتی نابخشودنی تصمیم به حذف سینمای ایران گرفتند.
جالب است که کماکان هیات مذکور، تلاش برای دیده شدن سینمای مستند را معیار انتخابشان میدانند، اما کیست که نداند این انتخاب در واقع هیچ ارتباطی به اهمیت و اولیت دانستن سینمای مستند ندارد، چونکه اصولا فیلمهای مستند چه کوتاه و چه بلند، نیازی به معرفی به آکادمی ندارند و مستندها سوای سینمای داستانی میتوانند در اسکار حضور پیدا کنند و نیازی نبود تا به جای یک فیلم داستانی یک مستند هرچند درخوتوجه را روانه اسکار کنیم.
لزوم پاسخگویی مسئولان سازمان سینماییگرچه این بی تدبیری نیز مانند بسیاری از وقایع این روزهای سینمای ایران به ورطه فراموشی سپرده خواهد شد، اما گویی سازمان سینمایی قرار نیست بخاطر ندانم کاری و تصمیمات اشتباه برخی همکاران و مدیران خود پاسخگوی افکار عمومی باشد.
ایران تا کنون سه بار با فیلمهای «بچههای آسمان» به کارگردانی مجید مجیدی، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی نامزد دریافت اسکار شده و دو بار با فیلمهای اصغر فرهادی برنده این جایزه شده است و امسال نیز با فیلمی نظیر «شبی که ماه کامل شد» میتوانست به این موفقیت دست پیدا کند که این فرصت طلایی بوسیله مسئولان سینمایی کشور از دست رفت.