سرویس بین الملل جوان آنلاین: به گزارش «جوان» هنوز هم در داخل ایران امیدواری‌هایی درباره بازگشت امریکا به برجام وجود دارد. نمونه آن بیانیه گام پنجم ایران در برجام است که به رغم متوقف کردن تمام تعهدات فنی ایران در توافق هسته‌ای اعلام آمادگی کرده که در صورت رفع تحریم‌ها و «منتفع شدن ایران از منافع برجام» آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است. پیش از این هم، مجید تخت‌روانچی در گفت‌وگویی با روزنامه شرق گفته بود: «امید می‌رود انتخابات ۲۰۲۰ امریکا برجام را حفظ کند.» با وجود این خوش‌بینی‌ها، هیچ چشم‌انداز مثبتی درباره بازگشت امریکا به تعهدات برجامی دیده نمی‌شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا هرچند تمایل خود را برای مذاکره با ایران پنهان نمی‌کند، ولی دیروز گفت که دیگر مذاکره با ایران اهمیتی برایش ندارد: «بستگی به خودشان دارد مذاکره کنند یا نه.»
ترامپ در این باره، به اظهارات «رابرت اوبراین» مشاور امنیت ملی امریکا اشاره کرد و در توئیتر نوشت: «مشاور امنیت ملی (کاخ سفید) اشاره کرد که تحریم‌ها و اعتراضات در ایران، گلوی این کشور را گرفته است و آن‌ها را مجبور به مذاکره خواهد کرد. در واقع، من اهمیتی نمی‌دهم اگر آن‌ها مذاکره کنند. کاملاً بستگی به آن‌ها دارد، اما نه به سلاح اتمی دست پیدا می‌کنند نه معترضان را می‌توانند بکشند.» مهم‌تر از ترامپ، گفت‌وگوی دیروز جان کری، وزیر خارجه قبلی امریکا است که این روز‌ها درگیر یک کشمکش سیاسی با ترامپ بر سر برجام شده است. ترامپ چهار شنبه شب در سخنرانی خود که در آن از اقدام نظامی علیه ایران عقب نشست، ادعا کرد که پس از توافق برجام، ۱۵۰میلیارد دلار از سوی دولت باراک اوباما در اختیار ایران قرار گرفت و یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار آن پول نقد بود و در واقع ایران با همین پول‌ها، توانست توان موشکی خود را تقویت کند و موشک‌های اصابت کرده به پایگاه عین‌الاسد هم حاصل همان پول‌هاست. جان کری چند روز است که سعی کرده به این صحبت‌های ترامپ پاسخ دهد، از جمله در یادداشتی که روز جمعه در نیویورک‌تایمز منتشر کرد و با اشاره به برجام نوشت: «دیپلماسی در حال کار کردن بود تا اینکه ترامپ آن را کنار گذاشت». او در آن یادداشت دفاع سرسختانه‌ای ازتوافق هسته‌ای با ایران کرده و دیروز هم، همان گفته‌های خودش را در گفته‌وگویی با با شبکه سی‌ان‌ان تکرار کرد: «ترامپ در این باره دروغ می‌گوید، چراکه ما هرگز ۱۵۰ میلیارد دلار به ایرانی‌ها ندادیم، حتی مبلغی نزدیک به آن هم پرداخت نشد. پولی هم که به ایران پرداخت شد، در چند مرحله در اختیار این کشور قرار گرفت.»جان کری به رقم دقیقی اشاره نکرد. وزیر امور خارجه دولت اوباما افزود: «پرداخت پولی که در آن زمان به ایرانی‌ها داده شد، هیچ ربطی به توافق هسته‌ای نداشت و پولی هم که پرداخت شد صرف بدهی‌ها و بهبود زیرساخت‌های اقتصاد آن کشور شد.» جان کری با اشاره به اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودجه معمول خود را داشته است، به سی‌ان‌ان گفت: بنابراین، این حقیقت ندارد که این پول دقیقاً و مستقیماً به سپاه پاسداران ایران داده شده باشد.
وضع تغییر کرده
نکته کلیدی که جان کری به آن اشاره کرده این است که برخلاف تصورات، حتی اگر در واشنگتن، یک دولت دموکرات مانند دولت جو بایدن هم وارد کاخ سفید شود، به دنبال توافق هسته‌ای جدید با ایران خواهد بود. جان کری، در گفتگو با شبکه سی‌بی‌اس، هرچند گفته که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) قدرتمندترین، شفاف‌ترین و قابل‌اعتماد‌ترین توافق روی زمین است، ولی با اشاره به جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در انتخابات امریکا می‌گوید: «جو بایدن این موضوع را تشخیص می‌دهد و می‌داند که بازگشت به جایی که بودیم کافی نیست، زیرا وضعیت تغییر پیدا کرده است. موضوعات جدیدی در سه سال و نیم گذشته اضافه شده‌اند. جو بایدن می‌داند که ما باید اطمینان یابیم که تمامی موارد را در این توافق تحت نظر داشته باشیم.»گفت‌وگوی جان کری تقریباً همزمان شده با بیانیه جدید سه کشور اروپایی که یک بار دیگر، خواستار از سرگیری اجرای تعهدات ایران در برجام شده‌اند. در این بیانیه که دفتر رئیس‌جمهور فرانسه آن منتشر شده، آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم تمامی اقدامات ناسازگار با توافق را بازگردانده و به پایبندی کامل (به برجام) بازگردد.» این سه کشور هرچند گفته‌اند «ما همگی آشکارا تأسف و نگرانی خود از تصمیم امریکا برای خروج از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها را ابراز می‌کنیم»، ولی بلافاصله نوک پیکان خود را به سمت ایران گرفته‌اند و گفته‌اند: «این موضوع ضروری است که ایران به پایبندی کامل و اجرای تعهدات تحت توافق بازگردد. ما نگرانی عمیق خود را از اقداماتی که توسط ایران در نقض تعهداتش از جولای سال ۲۰۱۹ بوده ابراز می‌داریم. این اقدامات باید بازگردد.»نکته قابل توجه بیانیه اروپایی تأکید آن‌ها بر این است که «ما همچنین نیازمند تعریف چارچوب طولانی مدتی برای برنامه هسته‌ای ایران هستیم.» اروپاییان ظاهراً تحولات اخیر را زمینه طرح مطالبات جدید خود می‌دانند و گفته‌اند «حوادث اخیر نقش بی ثبات‌کننده ایران در منطقه از جمله از طریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس را پررنگ‌تر کرد. تعهدات ما به امنیت متحدان و شرکا در منطقه خلل‌ناپذیر است. ما باید از طریق دیپلماسی و به شیوه‌ای معنادار نگرانی‌ها درباره فعالیت‌های منطقه‌ای بی‌ثبات‌کننده از جمله آن‌هایی که مربوط به برنامه موشکی این کشور است را به اشتراک بگذاریم. ما آمادگی خود را برای ادامه تعامل برای کاهش تنش‌ها و ثبات در منطقه ابراز می‌داریم.»
مسکو: اروپاییان از امریکا درخواست کنند نه ایران
«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان در گفتگو با روزنامه «ساربروکر زیتونگ» از مسکو خواسته به عنوان امضاکننده توافق برجام، ایران را وادار کند تا رفتار عادی داشته باشد و به برجام بازگردد. به نوشته خبرگزاری تاس، ماس اظهار داشت: «روسیه به عنوان یک امضاکننده (توافق برجام) و عامل ثبات در منطقه، مسئول حفظ (این توافق) است. «کنستانتین کاساچف» سناتور ارشد روس از بیانیه مشترک تروئیکای اروپایی شدیداً انتقاد کرده و گفته است: «در بیانیه مشترک آلمان، فرانسه و انگلیس این سه کشور به تعهدات خود در برجام تأکید کرده‌اند. این خبر خوب است. اما خبر بد این است که پاریس، برلین و لندن از ایران خواسته‌اند که به تعهدات خود عمل کند. چرا این بد است؟ به خاطر اینکه بیانیه فاقد درخواست‌ها و مطالبات مشابه از ایالات متحده امریکاست.» وی تأکید کرد: «با منطق غربی، مهم نیست که چه اتفاقی برای برجام رخ داده و چرا به این روز افتاده است، فقط ایران باید به تعهداتش پایبند باشد و اگر آن را رعایت نکند تنها طرفی است که باید مورد سرزنش قرار گیرد. این منطق مشکوک است. امریکا آشکارا در حال استفاده از این جهان کمی قطبی است که خودش آن را خلق کرده و از آن لذت می‌برد.»
برجام بی برجام.......
